Jan-Willem Bult was 16 jaar lang hoofd KRO Jeugd. Sinds 2014 werkt hij bij Free Press Unlimited als hoofd Kinderen, Jongeren & Media en bouwt o.a. wereldwijd, vanuit het format WADADA News for Kids, aan het opzetten van jeugdjournaals.
Spreekbuis.nl sprak met hem.
Bult: “Vroeger was de naam van dit project Kids News Network, dat 10 jaar geleden werd opgezet met als eerste het 10 minuten Jeugdjournaal in Suriname, dat destijds door middel van trainingen van de NOS werd opgezet. Destijds was dit het eerste internationale jeugdjournaal. Tegenwoordig zijn er wereldwijd 15 jeugdjournaals te zien op televisie, binnen het WADADA News for Kids format. Eind 2016 hopen we wereldwijd 20 jeugdjournaals te maken.”
‘In veel landen is WADADA meer dan een tv programma, een symbool’
Wat is er veranderd in het opzetten van de jeugdjournaals?
“Ik ben zelf programmamaker en neem een deel van de trainingen over. Het grote verschil met de oude trainingen is de focus: ‘children in the centre’, hierbij werken we vanuit de autonomie van kinderen. We werken veel minder vanuit een script, waarbij wij als volwassenen kinderen iets laten zeggen. Ik vind dat we moeten durven vertrouwen dat het verhaal beter wordt wanneer het uit het kind zelf komt. Ik vind ook dat we veel meer de kennis in de regio moeten gebruiken, daarom zijn we begonnen met het opleiden van trainers. In Zuid-Amerika werken we inmiddels met regionale trainers”
Wat zijn de veranderingen aan het format van WADADA News for Kids in vergelijking met de ‘oude’ jeugdjournaals?
“12 minuten is de basis van ons nieuwe vaste format, dat wereldwijd wordt gebruikt. Hierbij is er, per land, de vrijheid om een eigen invulling te geven aan de uitzendingen. Er is vanuit Amsterdam (locatie hoofdredactie WADADA News for Kids, red.) geen controle. Wij monitoren wel, maar zijn geen eindverantwoordelijken.”
Met welke landen ben je begonnen met het bouwen aan de jeugdjournaals?
“Brazilië. Ik heb in de afgelopen 10 jaar in Latijns-Amerika via mijn foundation facebook.com/JWBfoundation gewerkt aan het opzetten van jeugdtelevisie en jeugdfilms. In Brazilië ken ik alle televisiestations en de juiste personen. Al na twee gesprekken kwam het rond om in dat land een jeugdjournaal op te zetten, ondanks dat er – behalve in Europa- binnen de kindermedia zelden over nieuws wordt gesproken. Met name in de rijke Europese landen, zoals Scandinavië, Duitsland en Nederland, hebben televisiezenders al jeugdjournaals. Vaak zijn deze jeugdjournaals gestart buiten de kindertelevisie. Neem het Nederlandse Jeugdjournaal dat een zelfstandige status heeft binnen ZAPP en de dagelijkse kindertelevisie, dit komt vooral omdat ze een journalistiek programma zijn.”
Wat zijn de plannen in Brazilië?
“In Brazilië wordt het jeugdjournaal hét hart van de nieuwe kinderzender TV Rá Tim Bum! (onderdeel van de publieke zender TV Cultura, red.). Naast het opzetten van WADADA News for Kids lanceren we begin mei in Brazilië ook een jeugddocumentaire project. Dat gaat twee jeugddocumentaires opleveren die allereerst te zien zullen zijn in Reporter Rá Tim Bum en daarna binnen de andere 14 jeugdjournaals wereldwijd.”
‘Ik denk niet dat je er in het algemeen van uit moet gaan dat kinderen alles op televisie moeten kunnen zeggen, ook omdat veel ouders in sommige landen niet willen dat kinderen alles zeggen. Het ligt genuanceerder.’
In welke landen wil je het WADADA News for Kids nog introduceren?
“Overal maar op dit moment vooral in het Russische, Chinese en Arabische taalgebied. In Zuid-Amerika zullen ook nog wat landen volgen, daar is al veel interesse voor WADADA News for Kids, iets dat helpt om ook andere landen te interesseren.”
Ik las ook over een WADADA News for Kids app die je wilt introducen.
“Dat klopt. Uiteindelijk wil ik dat er zo’n app komt die aan in principe ieder kind wereldwijd nieuws kan ontsluiten.”
Er is ook WADADA News for Kids radio.
“Ja, dat is recent opgezet in Ghana, Sierra Leone en Liberia met het idee om radio te maken voor jongeren om verhalen te maken over bijvoorbeeld ebola.”
Jullie werken ook met een bibliotheek aan materiaal dat wordt uitgewisseld.
“Dat klopt. Alle uitzendingen wereldwijd en WADADA-items die worden gemaakt staat op een online server in Amsterdam. Deze content wordt gebruikt voor het WADADA News for Kids wereldjeugdjournaal. Tussen de 10-20% van de uitzendtijd van sommige jeugdjournaals wordt gevuld met materiaal dat wordt uitgewisseld.”
Wat voor soort nieuws brengen jullie met WADADA News for Kids?
“Anders dan in het verleden is het jeugdjournaal niet meer uitsluitend het domein van de journalistiek. Het echt harde nieuws is maar een klein onderdeel van wat we doen. Het gaat in WADADA News for Kids ook over current affairs en human intrest verhalen, maar zeker niet alleen feelgood nieuws. Wij willen nieuws, verhalen en informatie brengen dat voor kinderen is. Onze partners en financiers verwachten van ons dat wij impact op de samenleving hebben. WADADA News for Kids gaat voor impact en een bijdrage aan de samenleving, door het op te nemen voor kinderen.”
Onderwerpen bespreekbaar maken via WADADA News for Kids?
‘Ja. Dat gebeurt bijvoorbeeld nu in Bangladesh waar we in het jeugdjournaal Kanastara–op een landelijke zender- een item uitzonden over het kindhuwelijk van een meisje van 12’
En onderwerpen bespreekbaar maken?
“Ja. Dat gebeurt bijvoorbeeld nu in Bangladesh waar we in het jeugdjournaal Kanastara–op een landelijke zender- een item uitzonden over het kindhuwelijk van een meisje van 12. Eind mei ga ik daar naar toe. De publieke omroep daar heeft ons ook gevraagd om een wekelijks programma te ontwikkelen waarin jeugddocumentaires worden vertoond. En de volgende landen waar we een WADADA News for Kids gaan opzetten zijn Ecuador en Chili.”
Hoe werkt dat bespreekbaar maken in landen waar de vrijheid van meningsuiting anders is dan in Westerse landen?
“Dat is interessant. Ik denk niet dat je er in het algemeen van uit moet gaan dat kinderen alles op televisie moeten kunnen zeggen, ook omdat veel ouders in sommige landen niet willen dat kinderen alles zeggen. Het ligt genuanceerder. Ook in landen waar persvrijheid met voeten wordt getreden gaan we een jeugdjournaal opzetten. Het jeugdjournaal daar zal zich veel meer kunnen permitteren dan het volwassen journaal. In die zin is zo’n jeugdjournaal vaak een goede manier voor om maatschappelijke veranderingen in gang te zetten. Bijvoorbeeld in een land als Birma blijkt, hoe ingewikkeld ook, dat in de context van veranderingen dingen toch mogelijk zijn.”
Baanbrekend?
“Zeker. In Birma levert het WADADA News for Kids jeugdjournaal zelfs een onmisbare bijdrage. In veel landen is WADADA meer dan een tv programma, een symbool.”
‘Het is eigenlijk gek dat PBS (de Amerikaanse publieke kinderzender) nog niet heeft gebeld’
Jullie werken met publieke- en commerciële omroepen. Welke reden heeft dit?
“Wij willen waken dat we 100% onafhankelijk zijn. Dat is de reden dat we niet met alle publieke omroepen kunnen werken, zoals soms staatstelevisie of politiek gecontroleerde telvisie. Wij kunnen en willen niet met onze WADADA News for Kids niet langs commissies die eerst de content willen censureren voordat het mag worden uitgezonden.”
Waardoor zijn de WADADA News for Kids jeugdjournaals zo succesvol?
“Wij bouwen niet alleen een tv programma maar een community van kinderen en jongeren. Uit bijvoorbeeld een internationaal onderzoek van IZI (Duitsland) blijkt dat in landen waar een jeugdjournaal te zien is, kinderen veel minder bang zijn voor beelden van geweld en conflicten. Met name in Brazilië bleek dat deze situatie negatief was, maar ook in de Verenigde Staten.”
Zijn er plannen om met PBS, de Amerikaanse publieke omroep kinderzender een jeugdjournaal op te zetten?
“Simpel gesteld; het is eigenlijk gek dat ze nog niet hebben gebeld.”
Geef als eerste een reactie