50 Jaar techniek 3FM deel 6: 'De vierde generatie'

In oktober bestond 3FM 50 jaar en bracht Arjan Snijders het boek: 50 Jaar 3FM, van vrolijke puinhoop naar Serious Radio uit. Er is gekozen om vooral de highlights te vermelden, waardoor oa een serieus hoofdstuk over de techniek sneuvelde. In 10 delen wordt de techniek achter 3FM in woord en beeld onder de aandacht gebracht. Dit maal deel 6: ‘De vierde generatie’.

Zoals vaker gebeurt in de techniek; iets wordt pas vervangen als het al veel te lang aan vervanging toe was. Het Radio 3 centrum was al geruime tijd aan vernieuwing toe, het interieur was niet meer van deze tijd, technische vernieuwingen werden er provisorisch bij geknutseld en bij de commerciële buren leek het gras behoorlijk veel groener. Tijd voor de vierde generatie DJ-studio. Na lang nadenken over een nieuwe locatie, waarbij zelfs serieus werd nagedacht over verhuizing naar Amsterdam, werd een knoop gehakt: terug naar de plek waar Hilversum 3 in stereo begon. Weer recht onder de kantine van het inmiddels tot Audiocentrum omgedoopte pand. De verhuizing was in augustus 1999. Dat werd niet de mooist ingerichte studio. Weliswaar werd er een ontwerper losgelaten om het interieur een Radio 3FM smoel mee te geven maar een echt succes is deze ruimte nooit geworden. De plaats waar de dj op stahoogte zijn klus kon klaren was bij voorbaat te klein. Naast het dj-meubel moest een ronde tafel plaats krijgen voor presentatoren die niet zelf schoven zoals Henk Westbroek. Ook technisch werd deze studio een tussenfase; Dalet deed definitief zijn intrede, Sonifex cartplayers werden verdreven door Denon MD-spelers, de eerste Vox Pro, toen nog draaiend op een Mac, werd gemeengoed maar echt vernieuwend was het allemaal niet. Ook de Engelse regeltafel van het merk Clyde werd geen blijvertje. Het uiterlijk leek veel op de degelijke MBI, de onderliggende techniek echter niet.

(video) Een mooi overzicht van de laatste studio van Radio3FM in het AudioCentrum, gemaakt op een rampdag, zaterdag 13 mei 2000. Opname: Juul Geleick.

Wel werd voor het eerst in een Radio 3 studio meer aandacht gegeven aan live-optredens in de directe omgeving van de dj. Boven in het gebouw was een schitterende muziekstudio gevestigd, Audio 1, maar daarvoor moest betaald worden. Het Facilitair Bedrijf van de NOS was inmiddels in 1988 overgegaan in het NOB, waardoor voor extra faciliteiten nu betaald moest worden. Voor de technicus in ECK 3 werd geen aparte rekening verstuurd, die zat er toch al. Er kwam een aparte regeltafel voor live-sessies met bijbehorende randapparatuur. Grootste handicap: de enige plek voor het orkest was in de toch al krappe dj-studio.
De millenniumwisseling werd nog in dit pand gevierd maar het werd weer tijd voor wat nieuws.

(afbeelding) Een promotiefoto uit de NOB tijd van Jingle Produktie Ruimte (JPR) 2. Deze was ondergebracht in de oude ECK 3 van het Muziekpaviljoen, dezelfde ruimte waarin bovenstaand YouTube fillempie Herman Dales achter het Daletscherm zit. Deze foto is dan weer net van de andere kant genomen, dus waar die man in die hippe blauwe trui staat, zit op vorig YouTuubje Herman Dales. Hier zou later die 4e versie van de Radio 3 studio gebouwd worden. Heel voorzichtig al een zwartwit monitor zichtbaar op de achtergrond, hoorde bij een Ataricomputer, hierop draaide SoundTools voorloper van ProTools. De regeltafel is van MBI, technicus is Joost Brands (r), programmamaker (l) mij nog onbekend. Helemaal rechtsonder de exponent van zoals dat toen nog genoemd werd: “Roken moet mogen”.
Dit exemplaar van MBI was destijds een van de grootste, langste danwel breedste, van dit merk. Later zou Omroep Zeeland ook een MBI in gebruik nemen die het verplicht maakte altijd een stoel op wielen te gebruiken. Nog zichtbaar in het 19 inch rack tussen de blauwe en groene trui, van boven naar benee: 2 x Barth limiter/compressor, een Aphex Compellor, een KT terts EQ, een Neve, nog steeds moeder alle limiters, en onderop de Akai meesporen recorder. De tl-balk erboven is voorzien van een roze-rood filter voor een stukje sfeer naar de programmamaker toe.
In deze JPR2 zijn destijds vele 2 Meter Sessies opgenomen. Waaronder de in een fiasco eindigende sessie van Nirvana, op een maandagmiddag, 25 november 1991.

(afbeelding) Fragment uit “2 Meter Sessies, het Boek” uit 1992. De legendarische foto is van Michel Linssen. http://www.michellinssen.com/
Kurt Cobain zit in cel van JPR 2, ongeveer op de plek waar eerder de kruk van Frits Spits stond bij de 1e stereo dj-tafel en Martijn Krabbe zijn radiocarierre begon. De zangmicrofoon is moeilijk te herleiden. Voor de gitaar staat een zgn. XYstereo-opstelling van microfoons, 2 keer de Neumann KM84. Let op bij het aansluiten: de linkermicrofoon wijst naar rechts en de rechter naar links. Als je verkeerd inprikt moeten alle luisteraars hun hoofdtelefoon omdraaien voor het gewenste stereo-effect.