Close Up: Pierre Janssen – In de greep van kunst

Pierre Janssen (1926-2007) is voor een grote groep Nederlanders een begrip: hij is de lange, magere buitengewoon fascinerende presentator, die met trillende handen het televisieprogramma Kunstgrepen van de AVRO presenteerde.

Jarenlang (van 1959 tot 1975) boeide hij op de zondagavond prime time een miljoenenpubliek. Janssen maakte kunst voor een breed publiek toegankelijk en invoelbaar en maakte op velen een onuitwisbare indruk. In deze Close Up-documentaire van Lex Reitsma komen mensen aan het woord die hem van zeer dichtbij en intensief hebben meegemaakt. Door persoonlijke gesprekken en uniek archiefmateriaal leert de kijker Pierre Janssen op een nieuwe manier kennen.

Pierre Janssen: journalist, museumdirecteur en tv-presentator
In de documentaire komen diverse mensen aan het woord die hem gedurende zijn indrukwekkende loopbaan meemaakten, zoals zijn dochter, beeldend kunstenaar Evelyne Janssen, Klaas Gubbels, Leen Timp, Hendrik Driessen en Max Meijer. De documentaire wordt uitgezonden naar aanleiding van de dubbelexpositie Pierre Janssen – in de greep van kunst die gelijktijdig in Museum Arnhem en het Stedelijk Museum Schiedam te zien is.

Na de oorlog werkt Pierre als journalist bij Het Vrije Volk, waar hij zijn eigen kunstrubriek heeft. In 1956 wordt hij conservator van het Stedelijk Museum Schiedam. Zijn onconventionele, baanbrekende publieksbenadering resulteerde in sterk stijgende bezoekcijfers. “In zijn legendarisch geworden lezingen effende hij de weg voor wat de kunstenaar te zeggen had. Tegelijk gaf hij ruimte voor invulling aan het publiek”, aldus Max Meijer, oud-directeur van het Gemeentemuseum Arnhem.

Tv-regisseur Leen Timp ontdekte in Pierre Janssen de nieuwe tv-presentator. Kunstgrepen, voor het eerst uitgezonden op 25 oktober 1959, werd direct een groot succes. Kunst is voor iedereen, is Pierres uitgangspunt. Hij is daarbij altijd op zoek naar de mens achter het kunstwerk. Die te laten zien is de kern van zijn missie. Na Museum Schiedam, terwijl de uitzendingen Kunstgrepen doorlopen, wordt hij kunstrecensent bij Het Parool, geeft les op scholen en opleidingen en wordt in 1965 directeur van de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam. In 1969 wordt hij directeur van het Gemeentemuseum Arnhem.

Het succes heeft een keerzijde: het BN-er zijn valt de hypergevoelige Janssen zwaar en ook het directeurschap vergt veel van hem. Zijn opvattingen en handelen krijgen niet alleen bijval. Hij maakt de kunstserie Fascinating Art in opdracht van Freddy Heineken en werkt aan zijn studie over Paul Cézanne, de kunstenaar met wie hij zich vereenzelvigt. Hij reist naar Zuid-Frankrijk – naar de Mont-Sainte Victoire – om daar het onderwerp van de schilder te bestuderen. Pierre Janssen overlijdt aan een acute hartstilstand in oktober 2007, 81 jaar oud, in zijn boerderij in Kerk-Avezaath.