Jaap Bax is een stem uit mijn jonge luisteraarsjaren en de man die ik later in mijn werk mocht ontmoeten. Meer dan 30 jaar was hij voetbalverslaggever van Langs de Lijn. Hij begon ooit bij de VARA op zondagmiddag bij Bob Spaak en stapte over naar Langs de Lijn (onder regie van Roel Rengers) toen dat programma in 1967 de actuele sport ging verslaan in de zogeheten ‘gezamenlijkheid’.
Jaap was een veelzijdig mens, met grote verdiensten voor de sport en de samenleving. Toen ik hem leerde kennen, ergens halfweg jaren zeventig, was hij topambtenaar op het ministerie van sociale zaken en voorzitter van de COVS, de scheidsrechtersvereniging.
En hij was tot 1997 voetbalverslaggever. Zeker niet alleen van Langs de Lijn. Tijdens een lange autorit van Den Haag naar Assen, tweede helft jaren zeventig, mocht ik alles van hem horen over het voor mij tamelijk onbekende fenomeen ‘Zaterdagvoetbal’. Iedere zaterdagmiddag was hij op Hilversum 3 te horen in NCRV-Sportshow/NCRV-Zaterdagsport. Destijds kon ik niet vermoeden dat ik een paar jaar later zijn ‘baas’ zou worden als eindredacteur van NCRV’s Zaterdagsport.
Onderweg naar de Drentse hoofdstad voor een bezoek aan ACV vertelde hij onafgebroken over de voetbalwereld, de scheidsrechters, zijn passie voor lokale politiek (hij was raadslid en later ook wethouder voor de PvdA in zijn toenmalige woonplaats ‘s-Gravenzande), en over de NVSH waar hij, meen ik, een van de oprichters van was geweest.
Op de terugreis was hij weer uitvoerig aan het woord, maar nu klonk zijn stem uit de luidsprekers van de autoradio. Jaap had de vaste gewoonte om zichzelf op cassettebandjes op te nemen. Voorafgaand aan elke flits van zijn lokatie drukte hij de recorder in om vervolgens na afloop in de auto te beluisteren wat hij allemaal gezegd had. Als het bewaard is gebleven moet in zijn nagelaten bezittingen een enorme rij cassettebandjes liggen met een schat aan materiaal.
Jaarlijks op een zaterdag in mei toog hij naar Wembley. Jaap was onze vaste man voor de Cupfinal. Het moeten de hoogtepunten zijn geweest uit zijn rijke carrière.
De wedstrijd begon altijd om vier uur ’s middags Nederlandse tijd. De uitzending ook, dus dat was een feest. Eén keer dreigde het mis te gaan. De finale moest worden verlengd. Gelukkig streek Frits Spits over zijn hart en gedoogde Jaap na het nieuws van 18.00 uur in zijn Avondspits. Dat was echt een gul gebaar, want Radio 3 hield niet van sport op deze zender.
Jaap was ook in technisch opzicht een vooruitstrevend mens. Zodra de mogelijkheid zich aandiende ging hij met eigen apparatuur op stap en sloot die in de stadions vakkundig aan. Toen hij dat al aandurfde was het voor verslaggevers nog zeker geen gewoonte zonder technicus op stap te gaan.
In zijn persoonlijke uitrusting ontbrak ook nooit de verrekijker. Het was zijn rechterhand bij onduidelijke spelmomenten die toch helder, adekwaat en feitelijk juist in de uitzending beschreven moesten worden.
Die verrekijker was af en toe onderdeel van wat kantoorhumor. Als Jaap bij een wedstrijd zat waar weinig publiek op was afgekomen, dan zetten we onder zijn wedstrijd het geluid uit een zeer feervol stadion van Bayern München. “Veel volk op de been Jaap?” Hij: “Nou, dat valt erg tegen vanmiddag!” Wij: “Kijk eens goed door je verrekijker. We horen toch echt heel veel mensen meeleven…”
Deze Jaap Bax is ons nu ontvallen. Maatschappelijk gezien heeft hij alle kansen gegrepen die zijn talenten hem boden. Begin jaren negentig kreeg ik een visitekaartje van hem waarop stond: Jaap Bax, waarnemend burgemeester Maasland. Hij was er zo trots op. Eindelijk had hij bereikt wat hij altijd ook nog een keer had willen worden: burgemeester.
Geef als eerste een reactie