Madeleine de Cock Buning (Commissariaat voor de Media) ondersteunt in onderstaande commentaar het belang van de lokale media.
‘In de turbulentie van het sterk veranderende medialandschap en de trend dat de landelijke overheid steeds meer taken aan gemeenten overdraagt, verdienen lokale media onze steun. Zij staan midden in de samenleving en vormen een onmisbare schakel in ons democratische bestel. Bovendien zorgen zij voor informatievoorziening gericht op de mensen dicht bij huis. Het Commissariaat voor de Media waakt voor onafhankelijke, pluriforme media en de informatievrijheid. Daarin vinden wij de lokale media essentieel. Een derde van de lokale media maakt financieel zware tijden door. We berichtten daar eind vorig jaar al over. Deze week las ik het verontrustende bericht op de website lokaaltv van Veronica dat veel lokale media in Nederland het zo zwaar hebben dat de stekker eruit trekken de enige optie is. Zowel in Leerdam en omstreken als in Nieuwegein en omstreken hebben respectievelijk RTV Lekwaal en RTV9 besloten te stoppen. De Volkskrant liet ons zien hoe moeilijk het is om een krant te maken met minimale middelen door een dag mee te lopen met de Gooi en Eemlander.’
‘In dit blog zet ik de schijnwerper op het belang van de lokale media. Ook in de praktijk ga ik dat doen. Het Commissariaat trekt het land in en ontmoet daar bestuursleden en medewerkers. Tijdens deze bijeenkomsten steken we graag de helpende hand naar hen uit. Wat mij betreft praten we vooral over de mogelijkheden en niet over beperkingen. Wel signalen, geen journalistieke actie. Op 14 juni dit jaar onderging Londen een grote tragedie. De 24 verdiepingtellende Grenfell Tower vatte in no time vlam en verwoestte het leven van vele onschuldige mensen. The Guardian schreef recent over de rol van de lokale media bij deze ramp. Er kwamen al langere tijd signalen door dat het met de brandveiligheid van de flat niet in orde was. Wrang genoeg zou er geen journalist zijn geweest die tijd had om achter deze signalen aan te jagen. Een gebrek aan menskracht dat ertoe kan leiden dat misstanden niet aan de kaak worden gesteld. Dat willen we niet in een democratische samenleving waarin onafhankelijke journalistiek een onontbeerlijke luis in de bestuurlijke pels vormt.’
‘Nederland telt 280 lokale media waar zo’n 500 professionals (journalisten, redacteuren, technici) werken, ondersteund door meer dan 20.000 vrijwilligers. De lokale omroepwereld is sterk in beweging en bezig zichzelf opnieuw uit te vinden. Zo is naast de vereniging OLON, waarvan vrijwel alle lokale media lid zijn, enkele jaren geleden Stichting NLPO opgericht. Samen richten zij zich zowel op diversiteit, onafhankelijkheid en legitimiteit als efficiency, schaalvoordeel en organisatiestructuur.’
Vorming van streekmedia
‘De NLPO heeft zich gedurende de kabinetsformatie nadrukkelijk in het politieke debat geroerd. Hun inzet is te komen tot samenwerking van lokale media in streekverband, omdat deze de kwaliteit van het lokale nieuws ten goede kunnen komen. Samenwerking van lokale media sluit aan bij het proces van gemeentelijke schaalvergroting en samenwerking buiten de stedelijke gebieden. Met het pleidooi van de NLPO om te komen tot streekmedia, is het niet heel verrassend dat REGIO8 bij de verkiezing van de Lokale Omroep van het Jaar als winnaar uit de bus kwam. REGIO8 brengt het nieuws over de héle Achterhoek via verschillende media-typen; radio, tv, en online. De ambitie is om iedere Achterhoeker elke dag via crossmediale kanalen te bereiken. Interessant om te lezen, en inspirerend voor andere lokale media, is dat REGIO8 vooral in de leeftijdscategorie van 20 tot 35 jaar hoog scoort door deze groep to the point en snel te informeren.’
‘Samenwerken met andere nieuwsmedia zie ik zeker ook als een werkbare vorm om de beschikbaarheid en kwaliteit van de lokale journalistiek te versterken. Neem een lokale omroep die samen met een regionaal dagblad een nieuwsapp ontwikkelt. Of met een culturele instelling een festival wil organiseren. Als Commissariaat hebben we de uitgave ‘Samenwerking van publieke media met andere partijen’ gemaakt. Deze uitgave verduidelijkt de regels voor publiek-private samenwerking en geeft antwoord op vragen. Met deze uitgave steken we lokale media de helpende hand toe en dragen we bij aan een toekomstbestendige, pluriforme Nederlandse mediasector.’
Debat over meer geld voor lokale media
‘Of de lokale media er ook 30 miljoen bij moeten krijgen, zoals de NLPO bepleit, is een breinkraker voor de politiek. In de Mediawet is verankerd dat de gemeenten de opdracht hebben om het lokale omroepbestel goed te laten functioneren. Gemeenten geven daar op verschillende manieren invulling aan. In Trouw las ik over een initiatief van de gemeenteraad van Leiden dat mij erg aanspreekt. De raad komt in actie tegen de verschraling van de lokale journalistiek. Er heeft een debat plaatsgevonden over de vraag of de gemeente geld moet steken in gedegen journalistiek over lokale kwesties. Of zoals de verslaggever het formuleert: moet de gemeente zélf haar waakhond financieren?’
‘Daar is, vind ik, niks mis mee. Als de onafhankelijkheid ten opzichte van diezelfde overheid maar is gewaarborgd. Ook het landelijke omroepbestel wordt met publiek geld gefinancierd en functioneert onafhankelijk. In datzelfde artikel in Trouw refereert de verslaggever aan een oplossing waarvoor de gemeente Noordoostpolder koos. Daar verslaat een eigen verslaggever de raadsvergaderingen. De berichtgeving stelt Noordoostpolder beschikbaar aan lokale en regionale media. Het initiatief heeft ertoe geleid dat het drukker op de perstribune is geworden, laat de gemeentelijke woordvoerder weten. Kennelijk werkt dat ook. Al past hier tegelijkertijd een portie gezonde (journalistieke) achterdocht. Het zou na verloop van tijd voor verslaggevers van onafhankelijke media heel verleidelijk kunnen worden om uit gemakzucht het bericht van de gemeente over te nemen en zelf die avond naar een verjaardagsfeestje te gaan. Weg onafhankelijkheid!’
Tot slot
‘De kijker, luisteraar en internetgebruiker raakt gewend aan steeds verder geavanceerde media en stelt dus ook steeds hogere eisen aan het media-aanbod. Ook de lokale media moeten daaraan voldoen. Wanneer daadwerkelijk van de lokale media een professionaliseringsslag wordt verwacht, vraagt dat om een andere benadering. In Engeland stelt de BBC bijvoorbeeld zijn correspondentennetwerk beschikbaar aan de lokale media. Een mooie samenwerking. Maar achter dit soort initiatieven gaat natuurlijk een veel fundamentelere vraag schuil: Hoe zorgen we ervoor dat de lokale media de onmisbare journalistieke tegenmacht blijven die we nodig hebben?’
Madeleine de Cock Buning
Geef als eerste een reactie