De spraakmakende opmerking van MAX-voorzitter Jan Slagter dat KRO-NCRV wegens gebrek aan profiel beter uit het omroepbestel kan verdwijnen was niet fair. Dat vindt Peter Kuipers, directievoorzitter van de bekritiseerde omroep die daarmee reageert op de eerdere uitspraak van zijn collega voorzitter. Slagter deed zijn opmerking in een podcast.
In 2014 fuseerden de zes grote omroepen AVRO, TROS, KRO,NCRV, BNN en VARA tot drie organisaties. Dat gebeurde nadat er vanuit de politiek steeds meer kritiek kwam op de onbestuurbaarheid van de publieke omroep. Er traden nieuwe omroepen toe, maar er gingen er geen af. Dat leidde tot ingewikkelde besluitvormingsprocessen. ‘Er zaten dertien directeuren en managers die niet bezig waren met het gemeenschappelijke belang, maar met hun individuele belang’, aldus Peter Kuipers. Hij heeft er geen spijt van in zijn functie van TROS-directeur aan de fusiegolf te hebben meegewerkt. ‘Ervoor zorgen dat de omroep geleid werd door een kleiner aantal mensen, zou naar mijn idee de externe pluriformiteit ten goede komen’.
De fusies verminderde het aantal organisaties, maar leidde ook tot verwatering van hun profiel, omdat ze door de publieke omroep werden gestimuleerd voor een groot publiek te programmeren. En dat kwam ze op kritiek te staan van Jan Slagter, wiens omroep samen met WNL, EO en VPRO verder ging als zelfstandige club. Voor de KRO-NCRV zei Slagter een paar jaar na de fusie, geen toekomst meer te zien. Uitgerekend Omroep MAX heeft volgens Kuipers zijn sterke positie mede te danken aan het feit dat de grote zes gingen samenwerken en verantwoordelijkheid namen voor het oplossen van bestuurlijke problemen.
‘Slagter heeft enorm geprofiteerd van het feit dat andere partijen dit (het vereenvoudigen van de bestuurlijke top en breed programmeren) op zich namen en vervolgens krijgen we van hem te horen: jullie zijn te weinig geprofileerd. Ja, dat dankt me de koekoek! Van een collegabestuurder verwacht je die kritiek niet’. Toch is Peter Kuipers niet boos op Slagter. Diens uitspraak heeft geholpen om de essentie van het probleem helder te maken en de scherpte in zijn eigen organisatie terug te krijgen, zegt hij.
Lees hier het gehele interview van Ton Verlind met Peter Kuipers
Wie kaatst kan de bal verwachten.
Zo’n opmerking van Jan Slagter richting KRO-NCRV is zeker niet ridderlijk. De vraag is, waarom deed hij dat toch. Is dat uit arrogantie of overmoed misschien.
Peter Kuipers heeft natuurlijk een punt. Het plaatje zou er anders uitzien wanneer ook Omroep Max, EO en VPRO indertijd in één lijn met de andere grote omroeporganisaties tot fusie zouden zijn verplicht. Door de ongelijke speelvelden kunnen gefuseerde omroepen met hun oorspronkelijke bloedgroepen zich nooit op dezelfde wijze profileren als een omroep die solo opereert. Jan Slagter is zich natuurlijk zeer bewust van die voordelige positie. Een rare kronkel in de Mediawet eigenlijk dat sommige omroepen zich aan fusie konden onttrekken. Daarom is elke vergelijking van ledenaantallen tussen een omroep als MAX en gefuseerde omroepen niet realistisch. Het is meten met twee maten. Ton Verlind heeft met zijn uitspraak dat omroepfusies een historische vergissing zijn dan ook helemaal gelijk. Omroepen hadden nooit akkoord moeten gaan met het inleveren van hun eigenheid en zelfstandigheid.
Laat onverlet dat Jan Slagter succes boekt, al dan niet geholpen door bijzondere contacten bij de NPO die als monopolist
nu de lakens uitdeelt, daar waar de omroepen hun verdedigbare autonomie is ontnomen. Slagter heeft ontegenzeglijk talent voor marketing en commercie en lijkt slimmer te manoeuvreren dan andere omroepbestuurders. Ervoor zorgen dat hijzelf frequent te zien en te horen is in allerhande promotiespotjes, behoort eveneens tot een uitgestippelde strategie. Hij is daarmee zo’n beetje de enige omroepvoorzitter die bij het grote publiek en de media grote bekendheid heeft opgebouwd. Jan Slagter heeft zich ontpopt tot een ware BN’er. Een handige netwerker, anticiperend en initiatiefrijk, die maximaal weet te profiteren van de hem geboden mogelijkheden. Andere omroepbestuurders staan erbij en kijken ernaar. Onbegrijpelijk. Doorbordurend op de geuite twijfels van Jan Slagter bij het profiel van KRO-NCRV, zou je ook de vraag kunnen stellen wat nu heel precies het profiel is van Omroep Max en wat daarin werkelijk bepalend is. Zijn dat nu de programma’s of is het Jan Slagter zelf.