‘Shifting Perspectives’, het Arabische IDFA-documentaireprogramma, bevatte een aantal films waarvan enkele (zoals ‘Amal’ van Mohamed Siam en ‘Ghost Hunting’ van Raed Andoni) nog tot en met 26 november op IDFA-locaties in Amsterdam te zien zullen zijn. Ik bekeek het grootste deel al in het weekend, toen de langste documentaire van het festival ‘ Homeland Iraq Year Zero’ (een kleine zes uur) werd vertoond
De documentaire, waarin de in Frankrijk woonachtige Irakese regisseur Abbas Fahdel terugkeert naar zijn familie in Bagdad, bestrijkt in het eerste deel de periode rondom de val van Saddam Hussein (2003), waarin zijn hoogopgeleide familie zich voorbereidt op de komende oorlog. Ze slaan alvast een waterpomp van zes meter diep in hun tuin, drogen groente en broden en hebben olielampen paraat staan. In het tweede deel is de oorlog een feit.
Vanwege de intimiteit van het familieleven en de lange periode waarin Abbas Fahel hen volgde, levert het eerste deel een realistisch en relatief vredig beeld op van het dagelijks leven (kraaiende haan, spelende kinderen bij de rivier, ooms en tantes die op bezoek komen) binnen en buiten de muren van hun woning. Maar in het tweede deel, na het verdrijven van Saddam Hussein (die criminelen uit de gevangenis op de bevolking losliet) is er helemaal geen overheid meer die de bevolking beschermt tegen plunderaars, moordenaars en kidnappers. Vrouwen en meisjes kunnen de straat niet meer op. En autobestuurders lopen behoorlijk gevaar om niet alleen hun auto onvrijwillig te moeten afstaan, maar daarbij ook hun leven te verliezen.
Hoewel vroeg in de film al naar de dood van een neefje wordt vooruitgewezen, is dit levenslustige jochie een van de kleurrijke personages van begin tot eind van de film. Samen zitten ze in een auto en dan knalt er een schot door de ruit. Het beeld wordt zwart. De dood van meerdere van zijn familieleden, zoals het jochie dat in deze opnames uit 2003 nog ‘springlevend’ is, maakten het voor de regisseur heel zwaar om zijn film van 102 uur te monteren. Pas in 2016 kon hij het aan om deze film te voltooien die juist het normale leven van gewone islamitische mensen in Irak wilde weergeven.
“Homeland Iraq Year Zero” Regie: Abbas Fahdel. 334 minuten.
(IDFA 2017. Shifting Perspectives: The Arab World)
Dineke de Zwaan journalist, tekstschrijver, researcher, recensent, redacteur. Voor alles wat met media, film, fotografie, kunst, cultuur en educatie te maken heeft.
Geef als eerste een reactie