Jan Slagter: “Talkshows in Nederland te braaf, te beleefd en te weinig confronterend”

Directeur van Omroep MAX Jan Slagter hield vanmiddag in Nieuwspoort de Kees Lunshoflezing 2022. Met als centrale thema ‘Talkshows op de Nederlandse televisie’ sprak Slagter zijn waardering uit voor de hardwerkende redacties, maar was vooral ook kritisch op het uitnodigingsbeleid, de invloed van spindoctors en het niet kunnen bereiken van maatschappelijk teleurgestelden. Hij doelt hiermee vooral op Op1, omdat hij daar het meest bij betrokken is. Slagter noemt talkshows in Nederland te braaf, te beleefd en te weinig confronterend. De Kees Lunshoflezing, vernoemd naar de in 2007 overleden voorzitter van Nieuwspoort, keert jaarlijks terug. Nieuwspoort wil hiermee een bijdrage leveren aan een open debatcultuur over de verhouding tussen politiek en journalistiek.

Redacties zouden met elkaar moeten afstemmen welke onderwerpen zij behandelen om doublures te voorkomen en het uitnodigingsbeleid is volgens Slagter toe aan een update. “Af en toe heb ik het idee dat Instituut Clingendael een kantoor heeft bij de redactie van Op1”. Verder mist Slagter het soms ongemakkelijke, onhandige optreden van politici. Redacties gaan te veel mee in de voorwaarden die vooraf worden gesteld door woordvoerders van politici. “Ik zou graag zien dat wekelijks een minister of staatssecretaris zijn of haar beleid komt uitleggen en dat dan niet de usual suspects aan tafel zitten, maar de gewone burger die gevolgen van het beleid aan den lijve ondervindt en daar dan over in discussie gaat.”

De grootste zorg van Slagter is dat Op1 niet in staat is om de maatschappelijk teleurgestelde kijker te bereiken, de zgn. afgehaakten, met vaak een lagere opleiding, een probleem dat al veel langer speelt bij de NPO. “Als het gaat om journalistieke, informerende en duidende programma’s is het bereik onder deze groep erg laag.” Een van de redenen waarom Ongehoord Nederland toegang kreeg tot het bestel, goed voor de externe pluriformiteit. Slagter is echter kritisch over deze nieuwe publieke omroep die “zichzelf in de voet heeft geschoten.” “Deze aspirant-omroep had een rol van betekenis kunnen spelen. Maar ik vrees dat Ongehoord Nederland die kans heeft verspeeld”, aldus Jan Slagter.

Politieke wartaal
Jan Slagter was vereerd dat hij de Kees Lunshoflezing 2022 mocht uitspreken. “Helaas heb ik Kees Lunshof niet persoonlijk gekend, maar ik ken deze eminence grise onder de parlementaire journalisten onder meer van de politieke columns die hij schreef.” Slagter vermoedt dat Kees Lunshof de vloer zou hebben aangeveegd met complottheorieën die sommige Kamerleden aanhangen, hoe journalisten door deze volksvertegenwoordigers worden uitgemaakt voor ‘tuig van de richel’ en ‘ratten’. “Op zijn geëigende wijze had hij deze Kamerleden de maat genomen”, meent Slagter. “Want Lunshof vond, zo heb ik uit zijn columns begrepen, hoe dan ook dat de democratie er alleen maar mee gediend is als je, ondanks alles, toch met elkaar in gesprek blijft. In mijn woorden: de rede wint het uiteindelijk van politieke wartaal.”

De Kees Lunshoflezing 2022 is terug te kijken en te lezen op MAXVandaag.nl