Sommige verhalen bij de radio blijven verborgen voor de luisteraar, soms maar beter ook, soms ook jammer ter lering ende, vooral, vermaak. Het zijn de verhalen van programmamakers en technici die zich achter de kuchknop afspelen in de studio en op locatie. Elke maand een nieuw bericht van achter die knop, mogelijk door de tijd niet meer geheel accuraat, licht aangesterkt of afgezwakt.
Op 23 december 2022 nam Giel Beelen (voorlopig) afscheid van de radio. Giel staat bekend als een gedreven en creatief presentator. In het boek ‘de Mannetjes van de radio’* valt te lezen: “In de jaren tachtig was Rob Stenders de shockjock van de Nederlandse Radio, zoals Amerika Howard Stern heeft. Een decennium later leek die titel te worden overgenomen door Giel Beelen. Het enfent terrible van Hilversum 3 zorgde voor opschudding door zich oraal te laten bevredigen op de nationale radio. Ervaren radiomannen als Frits Spits spraken er schande van. Hij werd twee keer ontslagen, bij de KRO en de VARA, nadat hij Mijn Kampf een interessant boek noemde en mensen opriep poederbrieven te sturen.”
Maar Giel was ook creatief in het bedenken van mogelijkheden die niet gelijk hoorbaar waren. Dat brengt ons bij RDS, het Radio Data Systeem. Bestaat al sinds de jaren ’80. Met dit systeem schakelt je autoradio automatisch over naar een andere FM-frequentie zodat je zonder je toestel te bepotelen rijdend door gans het land dezelfde zender blijft beluisteren. En dankzij RDS is het mogelijk op je FM-ontvanger te zien naar welke zender je luistert. In de begintijd werd dit systeem door commerciële radiozenders ook gebruikt voor de weergave van reclame-uitingen die dan als een lichtkrant langskwamen in de display van je radiotoestel, er waren 64 tekens beschikbaar, dus daar is wel een blik soep of automerk in beeld te brengen. Echter bij de publieke radiozenders werd strak naar de instructies van de EBU, de Europian Broadcasting Union, gehandeld. Alleen de uitzendende omroep en de naam van het programma mocht worden weergegeven in de display. Maar Giel had creatieve plannen tijdens zijn programma ‘Nachtegiel’ op 3FM van 4 tot 6 in de ochtend. Echter elke vraag om iets anders dan programmanaam en omroep in beeld te brengen werd beantwoord met een kort “Nein!”. Het leek hem nou juist zo leuk om vooral automobilisten in de vroege ochtend te verblijden met een andere tekst dan alleen 3FM en ‘Nachtegiel’. Bijvoorbeeld een quizvraag die in beeld langs zou scrollen of een geheime boodschap.
Voor een laatste check vroeg Giel dus dat de naam van zijn programma leesbaar zou zijn in de display van een tuner in de auto, en of dat 16 tekens helemaal in beeld zou komen. Dat werd hem vanuit de NPO (toen nog gewoon PO geheten, met het gekende logo Blokje Bolletje…) met een kort “Stimmt!”.
Giel noemde zijn programma op zender en in al zijn jingles nog gewoon ‘Nachtegiel’, maar als officiële programmanaam voor gidsen, dagbladen en vooral voor de RDS display van autoradio’s gaf hij de nieuwe naam door van zijn show: “U rijdt te hard”.
*De mannetjes van de radio, (2007). Geschreven door Arjan de Ruiter en Etienne Verhoeff. In dit boek interviews met 13 mannetjes van de radio, van Willem van Kooten tot Rob Stenders en van Lex Harding tot Giel Beelen.
Volgende maand een nieuwe Kuchknop.
Bijdragen zijn welkom: sybrand.verwer@gmail.com
Geef als eerste een reactie