Een aflevering van De Luizenmoeder gemist? Naast het videoplatform NPO Start en NLZIET zijn de afleveringen snel terug te vinden op Youtube. De populairste NPO tv-serie van dit moment, maar ook andere afleveringen van Penoza, Boer zoekt Vrouw en Smeris zijn te vinden onder de kanaalnamen ‘NPO 3 gemist’, ‘Gids TV’, ‘DutchTV’. Deze kanalen hebben overigens niets te doen met de publieke omroep, maar zijn van illegale uploaders, die hiermee reclame-inkomsten genereren. Tot op heden doet de publieke omroep nauwelijks iets tegen deze overtredingen.
Toegevoegde waarde NPO onder druk
Terwijl een illegaal geupload FIFA-voetbalwedstrijd binnen een uur van Youtube wordt afgehaald, weten populaire NPO programma’s maanden en soms zelfs jaren op Youtube te blijven staan en 
honderdduizenden views te genereren. Hiermee verdwijnen niet alleen reclame-inkomsten in de zakken van uploaders, maar staat de toegevoegde waarde van NPO zenders en apps onder druk.
Spreekbuis sprak NPO over de inkomstenderving en het vrij spel van illegale content op Youtube. NPO-woordvoerder Jacek Magala geeft aan dat de NPO wettelijk niet verantwoordelijk is voor voor de illegale NPO-content.
Jacek Magala: ‘Natuurlijk jeuken onze handen als we zien dat onze programma’s zomaar op YouTube verschijnen. Het gaat immers om met belastinggeld gemaakte programma’s. Dat is natuurlijk onwenselijk. Wij vinden dan ook dat omroepen hier stevig zouden moeten optreden. Wettelijk is het namelijk zo dat alleen rechthebbenden de handhaving van hun intellectuele eigendomsrechten kunnen afdwingen. Dat zijn de omroepen en de producenten. Het verschilt per omroep echter nogal hoe intensief zij op die naleving inzetten. ‘
Volgens de woordvoerder van de AVROTROS heeft de omroep een constant gevecht tegen illegale content op Youtube. Er is volgens hem goede samenwerking met Google(Youtube), maar er is een soort waterbedeffect gaande, waarbij steeds door andere uploaders AVROTROS-uitzendingen op Youtube worden gezet.
Toch is het opvallend dat er afleveringen van het populairste programma van de publieke omroep ‘De Luizenmoeder’ al weken op Youtube kunnen staan en duizenden views weet te genereren. De AVROTROS geeft toe er nog geen strak beleid is tegen deze illegale uploads. AVROTROS: ‘Binnen de omroeporganisatie is er geen persoon die hier dagelijks mee bezig is.’
Youtube content van omroepen zelf
Publieke omroepen zetten zelf ook regelmatig content op Youtube. Ook gaat elke omroep anders om 
met het inzetten van Youtube als bereikskanaal. In het verleden is er tussen de publieke omroepen afgesproken om een maximumlengte van 5 minuten voor NPO-content op YouTube te hanteren, zodat deze video’s vooral als promo gebruikt worden. Veel omroepen houden zich niet meer aan deze regel vast. Om jongeren te bereiken is Youtube een belangrijk kanaal geworden dat soms succesvoller is dan lineaire tv of NPO Start. Het is volgens de woordvoerder van AVROTROS ook een constante afweging welke content wel en welke niet op Youtube geplaatst mag worden. AVROTROS geeft aan niet bang te zijn om in de toekomst door de eigen content-strategie van Youtube onvindbaar op het videoplatform te worden. ‘Focus ligt er nu vooral op om relevant bij alle doelgroepen te blijven en daar willen we alle belangrijke platformen voor gebruiken’.
De STER geeft aan Spreekbuis.nl aan dat zij snel stappen willen maken tegen de illegale content en inkomstenderving op Youtube. Frank Volmer (CEO STER): ‘Wij willen graag met Youtube de vertoonde programma’s en fragmenten van de publieke omroep verzilveren en verzilvering door derden bestrijden. Daarover zijn wij met alle betrokkenen in overleg.’
Niet alleen de uploaders, maar ook Google zelf verdient momenteel reclamegeld aan de illegale NPO-content. Daarnaast is Google populaire video’s platform nu ook gestart op honderden miljoenen in eigen content, waaronder films en tv-series te investeren. Hiermee wil Youtube niet alleen gaan concurreren met Amazon, Netflix en Facebook, maar ook de lokale content aanbieders.
Volgens de huidige Mediawet mogen publieke omroepen in eigen land geen geld verdienen aan 
Youtube video’s. Daarom verschijnen er online geen commercials voor bijvoorbeeld een fragment uit het populaire VPRO-programma Zondag met Lubach waarin Nederland zich zogenaamd voorstelt aan de Amerikaanse president Donald Trump. Wereldwijd werd het filmpje meer dan 50 miljoen keer aangeklikt op Youtube en Facebook. Diverse mediaspecialisten verwachten dat Amazon, Disney, Netflix en Youtube steeds meer een ‘own content first’-strategie gaan hanteren. Bij Netflix is dit al goed te zien met hun Netflix Originals en het steeds kleiner wordende aandeel van andere filmstudio’s in de totaal aangeboden Netflix-assortiment.
Wie de YouTube-video in het buitenland aanklikt, treft wel reclame, wanneer de omroep of tv-producent dit heeft ingesteld. De VPRO deed dat en verdiende op deze manier volgens bronnen zo’n 20.000 euro. De STER heeft eerder aangegeven niet verantwoordelijk te zijn voor reclame-inkomsten buiten de Nederlandse grenzen.
Spreekbuis kreeg ook een reactie van het Commissariaat voor de Media. CvdM: ‘Het verspreiden van media-aanbod via YouTube in Nederland is in beginsel een activiteit ter uitvoering van de publieke media-opdracht en behoort dus tot de hoofdtaak. De NPO coördineert de verspreiding van media-aanbod. Daarvoor heeft de NPO distributiebeleid vastgesteld. Het Commissariaat hoeft en mag hiervoor geen (voorafgaande) goedkeuring geven. Hierbij aangegeven dat als het gaat om het verspreiden van media-aanbod ter uitvoering van de hoofdtaak, de STER op grond van de mediawet exclusief bevoegd is om reclame te plaatsen. De omroepen mogen hier dus niet zelf (rechtstreeks) aan verdienen. De verspreiding van media-aanbod dat is gericht op niet-Nederlanders in het buitenland, hoort niet tot de hoofdtaak van publieke omroepen. In dat geval is sprake van een nevenactiviteit, waarvoor het Commissariaat vooraf goedkeuring moet geven. Publieke omroepen mogen geen publiek geld gebruiken voor nevenactiviteiten en mogen niet marktverstorend zijn. Daarom toetst het Commissariaat bij de goedkeuring van nevenactiviteiten of deze voldoende relatie hebben met de publieke media-opdracht, voldoende gerelateerd zijn aan het media-aanbod van de publieke media-instelling, op marktconforme wijze wordt verricht en ten minste kostendekkend zijn. Adverteerders op YouTube toestaan om rond dit media-aanbod (in het buitenland en dus niet in Nederland) reclame te maken is in dit soort gevallen mogelijk, mits dit er niet toe leidt dat adverteerders aanhaken bij de inhoud van het media-aanbod en daarmee een meer dan normaal commercieel voordeel behalen. De publieke omroepen zijn er zelf verantwoordelijk voor dat dit niet gebeurt. Maar kunnen (en mogen) dus op deze manier wel geld verdienen aan een op Youtube geplaatste clip.’
Er zijn binnen de publieke omroepen diverse stemmen om meer content (of zelfs alle content) op Youtube te zetten. Wanneer alle NPO content op Youtube zouden worden gezet (en er voor een open distributie strategie wordt gekozen) is er ook een grote kans dat omroepen verder moeten bezuinigingen, omdat hun inkomsten verder onder druk komen te staan. De kabelaars zullen imnmers geen 35 miljoen euro per jaar aan de NPO meer willen betalen voor content die ook vrij op andere platformen te vinden zijn. Tevens staan de STER-reclame inkomsten van circa 180 miljoen per jaar op het spel. De inkomsten zullen niet geheel wegvallen, maar onduidelijk is hoeveel van deze 200 miljoen euro zal overblijven.
3 Trackbacks / Pingbacks