De mediabranche staat een shake out onder de zzp’ers te wachten, voorspelt Bibeane van Buuren, manager van Select AV Personeel, het grootste uitzendbedrijf in de branche. Vooral schijnzelfstandigen gaan moeilijke tijden tegemoet denkt ze. Van Buuren pleit verder voor een systeem met vaste tarieven voor het inhuren van freelancers. Eerlijk, open en transparant, is haar motto.
Van Buuren loopt al decennia rond op het Media Park en kent de Hilversumse omroepen, producenten, facilitaire bedrijven en kleine zelfstandigen als geen ander. Toen het uitzendbureau waar ze werkte in 1997 werd verkocht, ging ze niet mee naar de 
nieuwe eigenaar maar begon ze voor zichzelf. “Inmiddels is Select AV Personeel de grootste partij in z’n soort in het medialandschap, sinds 2008 als onderdeel van de Randstad Holding”, zegt ze niet zonder trots. Ze heeft het bureau van de grond af opgebouwd met een viertal collega’s, die al een kleine 20 jaar voor haar werken. Ook met haar klanten heeft ze veelal zeer langdurige relaties. “Ik ben altijd eerlijk, open en transparant, dat werkt gewoon het best. Aan acquisitie hoef ik eigenlijk weinig of niets te doen. Ze kennen me en komen naar me toe, omdat ze weten dat we het altijd goed regelen. Natuurlijk kijken klanten ook wel eens bij een concurrent van ons, maar ze komen altijd hier terug.” De 200 mensen die ze in piektijden heeft lopen, zitten in allerlei functies bij uiteenlopende bedrijven. “Camera, geluid, regie, maar ook administratie en ondersteuning. We zitten alleen nauwelijks aan de programma-inhoudelijke kant. Producenten die bijvoorbeeld redacteuren nodig hebben, halen die doorgaans via-via binnen.”
In de afgelopen jaren heeft Van Buuren veel zien veranderen. “De grootste verandering is toch wel de enorme vraag naar mensen met een IT-achtergrond. Vroeger ging het vooral om vakmanschap, kennis en ervaring. Nu is affiniteit met IT echt noodzakelijk. Heb je dat niet dan ben je in wezen kansloos. Als zich morgen bij wijze van spreken zestig IT-ers melden, heb ik zo werk voor ze. Die mensen zijn niet aan te slepen, en niet alleen in de mediabranche.” De mentaliteit en het arbeidsethos van vooral jonge mensen is ook sterk veranderd, vindt Van Buuren, en niet ten goede. “Ze komen rustig te laat en beseffen niet dat een hele ploeg dan op ze staat te wachten. Dat kan gewoon echt niet in deze branche. Of ze komen met een pet en een hoofdtelefoon op hun hoofd binnen, zitten de hele tijd op hun smartphone of zijn slordig gekleed terwijl ze weten dat ze naar een klus gaan waar ze er netjes uit moeten zien. Ik kom regelmatig op bijvoorbeeld de ROC’s waar wij mee samenwerken en daar hamer ik altijd hierop. Je bent zo goed als je laatste klus en als het bedrijven niet bevalt, zoeken ze toch echt een ander.”
Schijnzelfstandigheid
Nog een verandering in medialand vloeit voort uit de invoering van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA). Die wet moet onder meer schijnzelfstandig tegengaan. Freelancers die altijd voor hetzelfde bedrijf werken, zouden daar in vaste dienst moeten komen, of bijvoorbeeld via pay-rollingconstructies moeten werken. De wet DBA verplicht opdrachtgevers en -nemers overeenkomsten te sluiten per opdracht, die het zelfstandig ondernemerschap van zzp’ers aantonen. Van Buuren: “De wet is van kracht, al is de handhaving opgeschort. Ik verwacht dat dit grote gevolgen zal hebben in de branche. Er zijn veel schijnzelfstandigen, mensen die altijd bij hetzelfde bedrijf zitten. Het is de vraag of die bedrijven hen echt in vaste dienst gaan nemen als puntje bij paaltje komt, en dat moment nadert. Ik heb ook niet zomaar werk voor ze. En ik kan ze niet allemaal in dienst nemen, want ik moet ze wel salaris, vakantiegeld en noem maar op doorbetalen, ook als er even geen klus voor ze is.”
Ze verwacht moeilijke tijden voor deze groep. “Het zijn vaak mensen die geen financiële voorzieningen hebben getroffen, zoals pensioenopbouw. Hoe moet dat als ze werkloos worden?” Hun problemen hebben ze deels aan zichzelf te wijten, vindt Van Buuren. “Er zitten mensen bij die bijvoorbeeld 30 euro bruto per uur verdienen, en dat dan gewoon uitgeven. Dan ben je geen echte, verantwoordelijke ondernemer. En als ze dan in inkomsten terugvallen, omdat ze bijvoorbeeld zonder werk komen te zitten, dan komen ze snel in de problemen. Dan staan ze bij mij om een lening te vragen, omdat ze in de zomermaanden, als er weinig werk is, de hypotheek niet meer kunnen betalen.”
Tarieven
Van Buuren pleit voor duidelijkheid over de arbeidsvoorwaarden in de branche. “Gooi de tarieven open! Laten we vaste tarieven afspreken voor freelancers, van stagiaires tot en met ervaren krachten. Maar ik krijg dat tot nu toe niet van de grond, iedereen wil het toch op z’n eigen manier blijven doen. Jammer en onnodig. Concurreren op prijs is voor ons toch nauwelijks mogelijk, ik heb de tarieven eigenlijk alleen maar omlaag zien gaan. Ons bedrijf doet het goed, maar het is alleen rendabel dankzij grote, langlopende contracten, bulk. Het is ook belangrijk dat we een onderdeel van de Randstad Holding zijn, een netwerk waar we in meedraaien. Mede daardoor kunnen we zzp’ers bijvoorbeeld elke 15 dagen betalen, ook al moeten we zelf 60 tot 90 dagen op ons geld van de klant wachten.”
Van Buuren doet haar werk nog steeds met groot plezier, zegt ze, al was het afgelopen jaar niet bepaald zonder wolken aan de hemel. “Er is een nieuw administratief systeem ingevoerd, self billing: we vroegen zzp’ers eenmalig toestemming om hun bedrijfsgegevens te gebruiken en dan maken we vervolgens de facturen voor opdrachtgevers op hun naam. Dat veroorzaakte een hoop commotie en narigheid, dat is gelukkig achter de rug. Maar ik krijg nog altijd een grote glimlach als ik jongelui hier zie starten als stagiairs, die vervolgens goed werk vinden, die van krullenjongen 20 jaar geleden bijvoorbeeld uitvoerend producent worden. Prachtig! Ik heb mensen die al meer dan 20 jaar bij ons zitten. Ik voel me zeer verantwoordelijk voor ze. Ze komen ook vaak hier op kantoor, als ze naar een klus gaan of terugkomen, ze kunnen altijd even hun verhaal kwijt hier.”
Kijkend naar de toekomst ziet ze een verdere verbreding van haar werkterrein. “We zijn groot geworden in de facilitaire bedrijven. Nu doen we ook klussen voor bijvoorbeeld beurzen en congressen, schouwburgen en theaters, en ook in het buitenland. Dat gaan we uitbouwen. Het is leuk om je mensen eens iets anders te kunnen bieden.”
Geef als eerste een reactie