In de reeks over oude omroepgebouwen dit maal aandacht voor de oude KRO-studio aan de Emmastraat en de omringende gebouwen, die samen deel uitmaakten van wat het KRO-eiland werd genoemd.
Pastoor Lambertus Hendricus Perquin O.P. (lid van de Orde der Dominicanen) richtte op 23 april 1925 de Bond van R.K. Radio Vereenigingen op. Het jaar daarop veranderde de naam al in Katholieke Radio Omroep (K.R.O.).
De radio-uitzendingen kwamen in de beginjaren uit Amsterdam. Als ’studio’ fungeerde een kamer in 
de pastorie van Perquin waar een microfoon stond opgesteld, schrijft Marie Thérese van Thoor in het boek over architect Willem A. Maas. Later kwamen de uitzendingen op vaste tijdstippen vanuit het patronaatsgebouw van de Dominicusparochie van Perquin, aan de Herengracht.
In 1929 verhuisde de KRO naar een groter onderkomen, iets verderop aan de Herengracht. De door de omroep aangekochte eerste benedenverdieping fungeerde als kantoor en studio. Toen de KRO ook daar uit zijn jasje groeide besloot de omroep om naar Hilversum te verkassen. De keuze viel op café Du Commerce aan de Stationsstraat, waarin ook de Vara actief is geweest. Maar al snel kwam een andere locatie in beeld: het voormalige Roomsch-Katholieke Vereenigingsgebouw aan de Emmastraat.
Arno Weltens beschrijft in het boek Hilversum en de Omroep hoe het KRO-bestuur dat aanpakte. Ondanks het bord van makelaar A. Buwalda in de voortuin van het pand, namen omroepsecretaris Paul Speet en studiochef Rein Steens op eigen houtje een kijkje in het pand. Doordat de voordeur niet al te goed vergrendeld was, kwam het tweetal gemakkelijk binnen. ’Het rook er muf, vochtplekken op de vloer verraadden dat het dak niet waterdicht was, op de vloer van wat eens de grote toneelzaal leek te zijn geweest groeide wat onkruid en her en der troffen de bezoekers nog de bewijzen van gevierde feesten’.
Experiment
Het pand bood genoeg ruimte, maar hoe was de akoestiek? Speet en Steens namen de proef op de 
som. Ze gingen beiden in een hoek van de grootste zaal staan en klapten een paar keer hard in hun handen. Na dit experiment op diverse plekken te hebben herhaald, was het tweetal content met de uitkomst. ’Zonder hun identiteit prijs te geven, vernamen ze van de makelaar dat de firma Hamel, groothandel in sanitaire artikelen, de eigenaar was’.
Bij de aankoop van het pand ging de KRO omzichtig te werk. De Hilversumse koopman J.W. Schuurmans werd als stroman in de arm genomen. Enkele dagen nadat het omroepbestuur het licht op groen had gezet, werd de koop gesloten. Het pand kwam voor 23.500 gulden in eigendom van Schuurmans, die het direct weer doorverkocht aan zijn opdrachtgever.
Toen dit in kannen en kruiken was, gaf pastoor Perquin aan een bevriend architect uit Amsterdam, Jacques Duncker, de opdracht om het pand te verbouwen en uit te breiden. De Katholieke Radio Gids publiceerde op 1 oktober 1930 de eerste schets. Een halfjaar later, op 7 maart 1931, kon aartsbisschop mgr. J.H.G Jansen de nieuwe KRO-studio officieel in gebruik nemen.
Het bood onderdak aan een ontvangstruimte voor sprekers en genodigden, een foyer voor personeel, orkestleden en gasten, een controlekamer, een spreekcel, een kleine ruimte voor hoorspelen en een grote muziek- en orkeststudio. De wanden van de studio werden behangen met gordijnen om de weerkaatsing van het geluid tegen te gaan, en het plafondvlak was ’zigzag-gewijs gebroken’ om de geluidsgolven te breken. De omroep kocht in 1932 ook de ernaast gelegen villa om daar de muziekbibliotheek onder te brengen.
De techniek schreed voort, waardoor de inrichting van het nieuwe studiogebouw al binnen enkele jaren verouderd was. ’Er is o.a. dringende behoefte aan een grote studio’, meldde studiochef Steens. ’De zaal, die wij thans de „grote” studio noemen, is ten enenmale niet in staat het geluidsvolume te verwerken van een volledig symfonie-orkest van een 65 man’. Dat vroeg om kunst- en vliegwerk. Zo werd de deur van de studio opengezet en werd de microfoon zo ver mogelijk in de gang geplaatst.
Voor het bestuur was het duidelijk: de KRO moet een nieuwe studio bouwen. In 1935 werd daarom (ter gelegenheid van het tienjarig bestaan) het startsein gegeven voor een ’zakjesactie’ om het benodigde geld bijeen te brengen. Die leverde het lieve bedrag van 106.500 gulden op. Met het oog op de uitbreiding kocht de omroep intussen een perceel aan de Julianalaan, achter de bestaande studio. Daarop stond het huis van dr. Stoel. Dat pand moest, net als het onderkomen van de muziekbibliotheek, tegen de vlakte om plaats te maken voor de nieuwbouw.
Uit de ontwerpen van een aantal katholieke architecten koos (een nipte meerderheid van) het bestuur dat van Willem Maas. De KRO bepaalde verder dat zowel de aannemers als hun personeel van katholieken huize moesten zijn. De keus viel onder meer op de Bussumse bouwer H. Fennis. Maas betrok zijn jongere broer, een elektrotechnisch ingenieur, bij het project. Verder schakelde de architect enkele katholieke beeldend kunstenaars in om de nieuwbouw te verfraaien.
In juli 1936 ging de oude studio op slot en betrok de KRO een tijdelijk hulpstudio in hotel-restaurant Hof van Holland. Op 16 december van dat jaar legde Perquin de eerste steen. Maas stond vervolgens voor de opgave om creatief om te gaan met de grillige grenzen van het perceel en het voormalige R.K. Verenigingsgebouw in de nieuwbouw te integreren. Zo moesten diverse muren en funderingen 
worden vervangen. Het gedeelte van de oude studio dat bleef staan werd opgeknapt. De oude foyer en vroegere concertstudio werd geschilderd.
Inwijding
Aartsbisschop mgr. J. de Jong kon pas op 10 mei 1938 de feestelijke opening en plechtige inwijding van de nieuwe studio verrichten. De paus stuurde een gelukwens.
In later jaren betrok de KRO diverse omringende villa’s, aan de Julianalaan, Wernerlaan en Nassaulaan. Zo ontstond gaandeweg het KRO-eiland, dat onder meer ook het uit 1987 daterend kantoorgebouw voor de televisiedienst aan de Emmastraat en diverse panden aan het Achterom (nrs. 150, 152 en 189) en omvatte.
De KRO verhuisde in 2000 – samen met de NCRV en AVRO – naar het nieuwe AKN-gebouw aan de ’s Gravelandseweg. Sindsdien stond het oude onderkomen te verpauperen. Uiteindelijk ging het licht op groen voor de bouw van 85 appartementen. Hiervoor ging de voormalige studio en de aanbouw uit de jaren vijftig tegen de vlakte, en is het hoofdgebouw gerestaureerd.
[VIDEO] Omroepgebouw KRO (2000):
Geef als eerste een reactie