Samenwerkingscode NPO: consequenties in de praktijk

De redactie van Spreekbuis bekeek de ‘Samenwerkingscode’ die de NPO, de Omroepen, de Vereniging van Nederlandse Content Producenten en de Vereniging Nederlandse Audiovisuele Producenten Alliantie op 23 juni samen ondertekenden op de praktische consequenties voor makers, presentatoren en omroepen. Kern van deze overeenkomst: producenten moeten ZZP-ers het minimumtarief betalen, presentatoren worden streng gehouden aan de maximale salarisgrenzen en externe producenten mogen wel met voorstellen komen maar ze worden alleen in behandeling genomen als ze omarmd worden door een omroep. 

Meer duidelijkheid over contracten

Als hoofddoel wordt genoemd dat de NPO de besluitvorming rond de plaatsing van (nieuwe) programma’s inzichtelijker wil maken. Dat wordt in de praktijk gerealiseerd met de introductie van een uniforme programmabegroting waardoor begrotingen van programma’s gemakkelijker vergelijkbaar zijn. Bovendien wordt er naar gestreefd om de contractuele voorwaarden rond programma’s zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen.

Alleen omroepen mogen intekenen

Nieuwe programma’s van zowel buitenproducenten als omroepen moeten worden aangemeld in een systeem dat ‘NPO Mediamodule’ is genoemd. Programma’s van buitenproducenten worden in een vroeg stadium van aanmelding gekoppeld aan een omroep. Maar alleen omroepen worden toegelaten tot de officiële intekenfase. Dus een programma van een buitenproducent dat niet in het begin wordt geadopteerd door een omroep valt binnen dit intekensysteem af. Het intekensysteem is in detail beschreven. Wordt een programmavoorstel afgewezen dan kan een omroep bezwaar aantekenen bij de Raad van Bestuur die met een finaal oordeel komt.

Op basis waarvan dit oordeel wordt gevormd is niet duidelijk.In de Raad van Bestuur zitten immers geen leden met programma-inhoudelijke of journalistieke kennis.

Verder valt op dat er in het intekensysteem geen maximum-termijnen worden benoemd, waarbinnen besluiten genomenmoeten worden. Het biedt dus (nog) geen oplossing voor producenten die klagen over het feit dat een besluitvormingsproces soms maanden of zelfs jaren in beslag neemt.

Strenger toezicht op maximum salarissen presentatoren

Producenten verplichten zich om een billijk tarief te betalen aan ZZP-ers die ze voor een productie inschakelen. Als billijk tarief wordt gezien ‘tenminste het minimum uurtarief’ dat ‘voortvloeit uit de in het kader van het Platform ACCT ontwikkelde praktijkinstrument’. In deze overeenkomst met de NPO en Omroepen wordt de hoogte van dat minimum tarief niet genoemd.

Presentatoren worden betaald volgens de BPPO-regeling (Beloningskader Presentatoren Publieke Omroep). In 2022 is dat salaris vastgesteld op 216.000 euro. (bron:accountant.nl).

Producenten moeten met presentatoren met wie ze een overeenkomst sluiten schriftelijk vastleggen dat de presentator geen werkzaamheden voor andere publieke omroepen mag accepteren indien dit ertoe leidt dat hethonorarium boven de BPPO-norm uitstijgt. Producenten verplichten zich om de NPO inzage te geven in de financiele afspraken die ze met een presentator maken. De samenwerkingsovereenkomst laat zich niet uit over het maximum-salaris van presentatoren die voor de publieke omroep werken én neveninkomsten hebben uit commerciële activiteiten buiten de deur.