Blog: ‘het ligt aan de muziek’

Een veelgehoorde kreet in radioland is ‘het ligt aan de muziek’. Het is de eerste uitspraak die je hoort als de luistercijfers gedaald zijn. Zelden als de luistercijfers gestegen zijn, dan is het de verdienste van de deejays. Of van de marketing. Het is een beetje hetzelfde als bij het Nederlands elftal: als Oranje wint roepen we massaal ‘we hebben gewonnen!!’ en bij verlies roept het Nederlandse volk ‘zij hebben verloren’.

Ik heb me er in het verleden tegen proberen te verzetten. Al dat gejank om en tegen de muziekredactie. ‘We draaien te vaak dezelfde muziek. Er zijn toch zeker ook nog andere platen!’ Terwijl, als je zelf wel eens op een feest of bedrijfsborrel staat te draaien, je weet dat je dan ook voor de grootste kneiters kiest. Omdat je wil dat de zaak los gaat en de bezoekers en organisatie tevreden zijn. Bij de radio zien we niet hoeveel mensen wegzappen, dus gaan we lekker los. Met obscure muziek en lange talks voor een lang reclameblok.

Zelden hoor je een jock zeggen ‘Misschien ligt het wel aan mij, dat we nu niet zo goed scoren. Misschien stop ik wel niet genoeg tijd en energie in mijn uren, misschien sta ik op de automatische piloot, misschien gooi ik er met de pet naar’. Nee, het ligt aan de muziek. Of aan de marketing, die geven we in radioland ook graag de schuld. ‘Mensen moeten natuurlijk wel weten dat ik op de radio ben, dus geef me een billboard langs de A2!’.

Een van de redenen waarom ik het nu ook wel prima vind nog maar twee uurtjes radio per week te maken bij Wild Hitradio, is behalve dit eeuwige gezeur dat ik nu ook weer merk hoe verdomd lastig het eigenlijk is om een leuk, gevat, interessant en boeiend uurtje radio te maken. Zeker sinds de komst van social media en allerlei on demand entertainment in je handpalm. Het is gewoon een hele opgave om goeie radio te maken en veel luisteraars aan je te binden. Dat heeft veel tijd, energie, liefde en geduld nodig. Maar durf daar dan als jock voor uit te komen en loop niet die paar hardwerkende mensen op de muziekredactie overal de schuld van te geven. Want ook zij zouden het veel leuker vinden om te stoeien met allerlei tipparade plaatjes. Weten vaak uit onderzoek welke muziek de beoogde luisteraar wél goed vindt en proberen hem of haar daar het best in te bedienen.

Een andere reden waarom ik het ook wel best vind, geen dagelijkse radioshow, is de belachelijk lage vergoeding die er tegenwoordig tegenover staat voor de meeste (landelijke) jocks. Het wordt steeds lastiger om te scoren, waardoor je er dus veel meer tijd, voorbereiding en bijscholing in moet stoppen en dus professioneler mee bezig moet zijn, maar het salaris is gezakt naar 50 euro per uur, op ZZP Basis. Want voor jou tien anderen. Terwijl het zo’n zeldzaam talent betreft waarbij ervaring een must is. Maar dat is een onderwerp wat we maar eens een andere keer tegen het licht moeten houden, de omgekeerde curve tussen salaris en moeilijkheidsgraad van het vak radiomaken.

Toch heb je ook het omgekeerde voorbeeld. Bij radiostations waar het al niet zo goed mee gaat, wordt het aantal titels dat actief staat flink vergroot. ‘Want we draaien te vaak dezelfde nummers’. Je draait nooit te vaak dezelfde nummers, het gaat vaak om de combinatie van nummers die je draait. De flow. En waarom zou je titels draaien die gewoon niet meer zo bekend zijn, of opgebrand. Dat is hetzelfde als een restaurant dat een hoop geitenvlees inkoopt terwijl er zelden iemand geit op z’n bord wil.

Wat is het eerste dat ze doen bij een eettent die niet meer loopt? Juist, het menu verkleinen. Alleen de topgerechten op de kaart. En niet een boekwerk zoals ze bij de Chinees presenteren. Het is een vak apart, dat muziek op rotatie zetten en zorgen dat je station klinkt als een klok. Vaak luisteren wij met ‘discjockey oren’ naar muziek. Of de oren van een liefhebber. En dan is het al gauw saai. Maar mag ik je er even aan herinneren dat je niet op de radio bent om je collega’s te imponeren, maar de luisteraar optimaal te bedienen?

Een station als 3FM dat vroeger de wind mee had in alle opzichten (veel bekende personalities, goeie marketing en een duidelijke gunfactor) gedraagt zich nog steeds alsof ze overal mee weg komen. Vage off format verzoekjes van luisteraars, lang gepraat, onduidelijke akties. Laat daar eens iemand die de radioschool wél afgemaakt heeft naar kijken en ook zeggenschap over uitvoeren, dan kan het nog goedkomen. Maar stop met roepen ‘het ligt aan de muziek’. Het ligt aan veel meer. Misschien is in sommige gevallen de muziek het enige wat het station nog op de been houdt.

Patrick Kicken is radio-dj, podcaster en social entertainer