HILVERSUM – Het Commissariaat voor de Media gaat de Nederlandse mediaconsument beter beschermen tegen ‘schadelijke’ video’s op internet. Ook krijgen YouTubers te maken met strengere regels bij het maken van hun vlogs. Dat schrijft het CvdM aan cultuurminister Arie Slob. “De Nederlandse mediaconsument moet kunnen vertrouwen op een eerlijke online informatievoorziening in een concurrerend speelveld. Als dat niet zo is, bedreigt dat onze democratie.”
De mediawaakhond schrijft in de toezichtbrief 2019 dat het als toezichthouder dit jaar nog meer focus legt in het beschermen van de (online) mediaconsument. “We stellen die gebruiker centraal en we moeten waken dat hij of zij verzekerd blijft van informatie via een onafhankelijk en pluriform media-aanbod”, zegt voorzitter Madeleine de Cock Buning van het Commissariaat voor de Media (CvdM). Het instituut zorgt voor de bescherming van de onafhankelijkheid, kwaliteit en diversiteit van Nederlandse media en houdt daarmee toezicht op de mediawet.
In de brief stelt het CvdM verder dat de Nederlandse mediaconsument zo langzamerhand verwend raakt aan de hoge kwaliteit en de daarmee gepaard gaande hoge budgetten van bijvoorbeeld Netflix-series als The Crown en House of Cards. Het verwacht hiermee op termijn een verdere daling van het bereik van lineaire televisie en binnenlandse online mediadiensten. “Ons medialandschap is in korte tijd sterk veranderd. Grote internationale spelers domineren de markt. Deels valt die markt onder ons toezicht, zoals het in Nederland gevestigde Netflix Een ander deel niet. Maar dat betekent niet dat we niet met bijvoorbeeld Facebook of Google praten. Door het centraal stellen van de Nederlandse mediaconsument maken we dus ook afspraken met die internationale mediapartijen, bijvoorbeeld over de toegankelijkheid van het media-aanbod. Zoals zorgen dat het aanbod tegen redelijke kosten te zien is of dat minderjarigen niet worden blootgesteld aan ernstig schadelijke beelden.”
Reclame
Ook commerciële boodschappen in video’s voor (jonge) kinderen is zo’n thema tijdens de gesprekken met partijen dienu nog ‘buiten het bereik van het CvdM vallen’, vertelt voorzitter De Cock Buning in een gesprek met Spreekbuis. Kinderen zouden met het plan van de mediawaakhond beter moeten kunnen herkennen wanneer ze kijken naar reclame, zoals in video’s op YouTube. Ook zouden lezers op de digitale snelweg onbetrouwbaar nieuws sneller moeten kunnen identificeren. “We doen het in Nederland nog heel erg goed,want we hebben hele betrouwbare en diverse media-instellingen”, aldus de voorzitter. “Maar het is twee minuten voor twaalf. We zitten in Nederland niet op een eiland. Internationale spelers, zoals YouTube, Google of Facebook, hebben in toenemende mate toegang tot de Nederlandse mediaconsument.”
“In die wereld willen we verzekeren dat de mediaconsument op langere termijn toegang blijft houden tot betrouwbare informatie via verschillende platformen. Dat gelijke speelveld is in het Nederlands belang. De toekomstbestendigheid van informatievoorziening stellen we centraal, anders bedreigt dat onze democratie. Podcast en online radio vallen nu nog niet onder ons toezicht, maar uiteraard praten we wel met aanbieders als wij aanleiding zien of als ze zichzelf bij ons melden.” Boetes bij het overtreden van de mediawet kan het CvdM alleen uitdelen aan in Nederland gevestigde commerciële en publieke media-instellingen en aan online videodiensten zoals Netflix. Ook stimuleert het Commissariaat gesprekken tussen partijen om zelfregulering te organiseren of het geeft informatie over wat mogelijk is binnen de wet.
Stappen met YouTube
In 2020 komt strengere Europese regelgeving voor videoplatformen als YouTube. Vooruitlopend op nieuwe wetgeving kondigde YouTube vorige week al aan stappen te zetten tegen gevaarlijke stunts en uitdagingen in video’s op hun platform. Video’s met bijvoorbeeld de Bird Box-Challenge of de Fire Challenge worden verboden. Daarnaast heeft YouTube de zogenaamde “pranks” in het vizier. Jonge kinderen krijgen in dit soort video’s te maken met een nep-situatie. De Cock Buning: “Goed dat YouTube vooruitlopend op wetgeving zelf maatregelen neemt. De van oorsprong Amerikaanse organisatie valt gewoon onder Europese regels, omdat het in Ierland z’n Europese hoofdkantoor heeft. Met de nieuwe Europese wet voor videosharing platformen vanaf volgend jaar wordt YouTube medeverantwoordelijk voor zaken als bescherming van minderjarigen tegen schadelijke inhoud of reclame. In video’s van ‘social influencers’ als YouTubers Enzo Knol, Dylan Haegens en alle anderen. Zij zullen zich aan de regels moeten gaan houden. Bovendien zullen de in Nederland gevestigde YouTubers ook direct onder het toezicht van de CvdM gaan vallen. Ze zullen in elk geval transparanter moeten gaan worden. Bijvoorbeeld over wanneer er reclame in hun video’s wordt vertoond. Nu is dat niet altijd duidelijk, ondanks de Social Code waarmee veel YouTubers al meer dan een jaar mee werken. En die ze zelf, met onze hulp, hebben opgesteld. De Social Code wordt al veel als richtlijn gehanteerd, maar de nieuwe wet geeft ons dus ook mogelijkheden tot handhaving en sanctionering. Nu hebben we dat niet en kunnen we straks beter het gelijke speelveld van dit soort media bewaken.”
Samenwerking publiek-commercieel
Om in Nederland een vuist te maken tegen stevige internationale concurrenten als YouTube en Facebook ziet het Commissariaat voor de Media nauwe samenwerking tussen commerciële en publieke organisaties ontstaan. Bijvoorbeeld nu al in het videoplatform NLZIET. Hierin werken NPO, RTL en Talpa Network samen. De Raad voor de Cultuur riep eind vorig jaar alle Nederlandse content aanbieders op om samen te werken als antwoord op het verschuivende mediagebruik: ‘Stop met ontwikkeling van eigen platforms en werk samen in één Nederlands video-on-demand platform’ was de boodschap.
Kan het Commissariaat nog barrières wegnemen bij dit soort publiek-private samenwerkingen? “Belangrijk is dat er een gelijke samenwerking is, zodat er geen publiek geld weglekt of er oneerlijke concurrentie ontstaat,” vertelt Madeleine de Cock Buning. “Over toetsing van het plan zitten we dan met de bewuste partijen om tafel. Soms kan de samenwerking niet en moet het plan worden bijgesteld. Maar binnen de regels zien we veel mogelijkheden, waarvan er een aantal al succesvol zijn.”
Tot slot ziet het Commissariaat voor de Media als het gaat om het ‘cadeauregime’ geen rol voor zichzelf om de positie van ledenomroepen binnen de NPO te versterken. Leden mogen door wetgeving via presentjes niet meer worden geworven en leden krijgen niet meer automatisch een tv-gids. “Het Nederlands omroepsysteem is zoals het is en op het gebied van ledenwerving zijn de regels strenger geworden. Maar ik verwacht dat de omroepen echt wel genoeg creativiteit hebben om leden aan zich te kunnen binden.”
2 Trackbacks / Pingbacks