[BLOG] Ik lees in een artikel dat Igmar Felicia op zoek is naar een sidekick voor zijn weekendshow. En er ook al een op het oog heeft. Het eerste wat ik denk is ‘waarom heeft die jongen eigenlijk een sidekick nodig’. Het tweede wat ik denk is ‘wat koopt de luisteraar daar eigenlijk voor’. En het derde wat ik denk is ‘als het maar niet weer zo’n onderons feestje wordt’.
Het fenomeen sidekick is niet meer weg te denken uit de radiowereld. Ooit ontstaan in Amerika in de ochtendshows. En in Nederland toen Veronica op vrijdag zuinig met hun zendtijd moest omspringen en dus discjockeys ook een gedeelte samen liet doen. Bart en De Zwart, Curry en later Stenders en van Inkel. Allebei anderhalf uur dus dan ook maar wat overlap.
Vorige maand mocht ik zelf eens aanschuiven als sidekick bij een oude rot in het vak, Eddy Keur op NH Radio. Alhoewel ik het superleuk vond om te doen bedacht ik me eigenlijk dat Eddy het niet nodig had. Hij is in zijn eentje al gevat genoeg. Dus dat kunnen we ook weer van het lijstje strepen. Ik ga niet meer iets zitten doen waar we al teveel van hebben of wat niks toevoegt. Het valt me vaker op dat een sidekick weinig toevoegt. Hij of zij zit er vooral om de onzekerheid van de jock te verbloemen, hem te ondersteunen en waar nodig (hopelijk oprecht) om hem te lachen. Maar on-air?
Toegegeven, het geeft sfeer zo’n tweede of zelfs derde stem, alleen haalt het wel de vaart eruit die op sommige tijdstippen gewoon nodig is. Als solojock kun je een talk precies zo timen, insteken en afmaken als je zelf wil. Bovendien heb je als deejay altijd al een sidekick, ook al zie je hem niet en dat is je luisteraar! Die kun je ook gebruiken als klankbord in een leuk telefoongesprek, al heb je het teruggeknipt naar één zin waarin een soort van dialoog op gang komt.
Wat je ook vaak hoort gebeuren is dat er bij gebrek aan sidekick maar lekker gekeuveld wordt met de file- of nog erger nieuwslezer. Natuurlijk hoeft het allemaal niet meer zo statisch als in de jaren ‘70, maar een nieuwslezer is geen sidekick! Dus ga je hem of haar niet onverwacht overvallen met allerlei vragen of seksueel getinte opmerkingen. Daarmee degradeer je je nieuwslezer tot een lulletje rozenwater die de mensen echt niet meer serieus nemen als hij of zij ineens vertelt dat de Russen Nederland zijn binnengevallen. Giel, lees je mee?
Terug naar Igmar. Een vrolijke, energieke jock die makkelijk solo vaart kan maken en het tempo en energie hoog kan houden. Iets wat we zo missen op de radio in Nederland. Gelukkig hebben ze bij stations als Slam, Veronica en 100%NL nog die befaamde spraakclausule zodat jocks verplicht worden intro’s te pakken, talks kort te houden en niet te vervallen in oeverloos gezwets over een gezellig bedje van Bert Kaempfert.
Toegegeven, had ik het mezelf makkelijk gemaakt met een klankbord naast me dan had ik de 4 uur durende middag+avondshow bij Veronica destijds langer volgehouden. Maar ik wilde het op mijn manier doen. Je kunt namelijk ook in je eentje sfeer creëren. Rechtstreeks met je luisteraar communiceren in plaats van via een omweg. ‘Het oude ambacht’ zoals mijn vriend Jan Paparazzi dat noemt. Wat mij betreft de beste sidekick van Nederland trouwens. Wat hem zo goed maakte? Luister maar eens een oude show van Jensen! of Kicken Wordt Wakker! terug. Hij weet feilloos dat te zeggen wat een talk sterker maakt, zijn mond te houden als het nodig is en achter de schermen had je ook wat aan hem. Altijd opgewekt, altijd sfeer, nooit met een lang gezicht als zijn microfoon niet open stond.
Daarover gesproken: realiseer je als jock dat als je je producer één keer hebt laten meekletsen je hem of haar daarna altijd met vragende ogen zal zien kijken, zo van ‘zet je mij ook weer open?’. Als je dat de weken daarna niet doet dan zit de kans er dik in dat hij of zij een beetje verveeld op de telefoon of het scherm gaat zitten kijken, waarschijnlijk net op het moment dat jij die kant op kijkt tijdens een talk. Want dat kan natuurlijk niet, mij niet openzetten terwijl ik het zo goed deed de vorige keer! Altijd prachtig ook om te zien, die videofragmenten uit studio’s met meerdere sidekicks. De betrokkenheid als de microfoon niet openstaat is ver te zoeken. Lekker naar het scherm kijken of appen met vrienden, laat de jock maar lekker voelen dat je microfoon open moet!
Waar zijn toch de dagen gebleven van Wessel van Diepen en Koen van Tijn, die in hun hoogtijdagen bij 538 je wegbliezen met hun jock kwaliteiten. ‘Niet meer van deze tijd’ hoor je dan wat mensen zeggen. Dezelfde jocks die keer op keer de boel stil laten vallen, kaal praten na een snelle track (voor de attentiewaarde) en bellers het liefst live doen want ‘dat is goed voor de sfeer’.
Is er dan ook goed nieuws? Ja. De jocks bij talentschool XM van 538 krijgen te horen dat talks niet langer dan 20 seconden mogen zijn en ze het tempo hoog moeten houden. He he. Eindelijk. Eindelijk krijgen we weer nieuwe discjockeys in Nederland in plaats van oersaaie kaalpraters. Jocks die snappen dat je met je stem en energie meebeweegt in het intro van een nummer en de boel op gang houdt met snelle, strakke stationsvormgeving. Er is dus hoop. Laten we het sidekickvirus bestrijden met nog minder spreektijd, nog meer tracks per uur en een bonus voor iedere jock die het voorelkaar krijgt om te boeien in 20 seconden waar anderen nog aan het vertellen zijn dat het vrijdagmiddag is, hoelaat het is, dat het leuk is dat je luistert en je vooral mag of nog erger moet appen wat je aan het doen bent. Domien, lees je mee? Je maakt een strakke show, je stem klinkt top, je gebruikt de juiste vormgeving maar alsjeblieft: is dát het beste wat je kunt verzinnen? App wat je aan het doen bent?! Zucht, zaaddodende radio. Overigens overal te vinden op de FM band, zeker overdag. App wat je wil horen, app wat je aan het doen bent, bel als je de sirene hoort een duur betaalnummer en win een t-shirt dat na twee keer wassen niet meer past. Nee dan snap ik wel dat je een sidekick nodig hebt..
Ik mag graag naar muziek van Bert Kaempfert luisteren, vooral als er niemand doorheen praat.
Ik snap je punt
We hebben het over muziekradio. ‘Vroeger’ was muziekradio de enige manier om je favo muziek te horen en muziek te ontdekken. Een dj werd ook vaak gerelateerd aan een bepaalde muzieksoort, omdat hij die muziek veelvuldig draaide, het was zijn persoonlijke voorkeur. Ik weet nog dat ik op de middelbare school een keer de vraag stelde aan medeleerlingen: wie vinden jullie een goede dj? Er werden toen een aantal namen geopperd, met als motiviatie in alle gevallen : ‘want die draait goede muziek’. Ik had als radiofreak gehoopt op antwoorden als ‘die heeft een goede timing’, of ‘die weet jingles goed te gebruiken’. Maar helaas, het draaide echt om de muziek. Dat, en het beperkte radioaanbod, is ook de reden dan zeer matige dj’s toch beroemdheden werden. Muziekbeluistering was schaars, dus in het land der blinden…. Toch hoorden mijn medeleerlingen wel de punten die ik bepalend vond voor een goede dj, maar ze vonden dat (veel) minder belangrijk.
Nu kun je muziek op vele andere (en betere) manieren beluisteren/ontdekken dan radio, bijvoorbeeld Spotify, YouTube, enz. De radio moet dus iets bieden wat deze bronnen nog niet kunnen: muziek aan elkaar schakelen waarbij de schakeling een bepaalde entertainmentwaarde heeft. Dat heeft de huidige generatie dj’s ook wel in de gaten, en dat resulteert in het soort programma’s en aanpak zoals door Patrick beschreven: veel gesproken woord en semi lollige items/gesprekken. Maar..die entertainment zou ook kunnen bestaan uit het perfect timen van intro’s, perfect jingle gebruik, muziekmixen, vrijheid in muziekkeuze en onderwerpen, speaks laten meevibreren op het into enz enz (ambachtelijke popradio ?). Van alle vroegere dj’s waren er misschien een handvol die dit konden (Ferry Maat, van Inkel zijn namen die nu in me opkomen). Maar de rest kwam er mee weg dit niet te kunnen om bovengenoemde reden: muziek was schaars, dus de luisteraars waren er toch wel. Conclusie is dus ook wel dat er tegenwoordig hogere eisen aan dj’s worden opgelegd dan vroeger, of, zouden moeten worden opgelegd.
Dus als we concluderen dat de ambachtelijke popradio de redding is voor de muziekradio dan zullen er (1) talenten gevonden moeten worden op dat terrein, dat lijkt een lastige opgave gezien resultaten uit het verleden en (2) zal de veilige programmering van radiostations opgeheven moeten worden. Met de komst van 5G (ja ja ik weet het, kan nu ook al) luisteren we in de auto net zo makkelijk naar onze eigen playlist (met verrassingen evt),als naar Radio 10, dus dan zal de ‘schakeling’ toch echt de meerwaarde moeten bieden. Dat wordt dus zoeken naar de muziekbrug die het verschil gaat maken tussen radio aan of streamingsdienst aan, ik ben benieuwd. Misschien gaan de streamers wel ‘schakelen’ aanbieden, en mijn playlist optioneel laten onderbreken door beurskoersen, nieuws, enz.
Dan lijkt personality radio toch de redding radiostations te moeten gaan worden.
Een sidekick overbodig? Neem nou Edwin Evers: zonder de input van Rick Romijn waren de onderwerpen wel heel vlak benaderd. Rick wist juist de grens op te zoeken met zijn vaak ongenuanceerde input en ondanks zijn hoge lachzak gehalte wist hij het programma wel kleur te geven: “opposites attract”.
Ook Jeroen Kijk in de Vechte was een geweldige aanvulling bij Ruuddewild.nl en zeker een toegevoegde waarde en bracht het programma mede tot het succes. De sidekicks van het legendarische Shockradio (Fred en natuurlijk Floortje) en Rick van Velthuisen waren ook niet onverdienstelijk.
Ik heb enorm veel bewondering voor Patrick Kicken en vindt de interviews met de Radiohelden een verademing. Maar als je het over originaliteit hebt, dan springt het belonen van je luisteraar met een fictieve taart en je naam op de radio er ook niet echt uit.;-)
Wat in de serie Radiohelden steeds naar voren komt is: vrijheid voor de jock. Geen statische bedoeling er van maken. En als je als jock niet zoals Jojo’Cooking’ Kincaid, gezegent bent met de kwaliteit om zo subliem je intro te doen (Cameo Word up) en sterker wordt door een goede sidekick (aangever),dan is daar toch niets mis mee?
Wat mij betreft is een sidekick overbodig evenals een DJ die vooral zichzelf en zijn sidekick interessant vind om over te praten of een kwartier vult met domme grapjes! ALs je geconcentreerd zit te werken of van mij part achter het stuur zit, welke info heb je dan echt nodig? Iets over verkeer en nieuws en goeie plaatjes. (op dit moment zap ik in de auto tussen een stuk of 5 zenders. Met een beetje geluk wordt ergens niet dom geluld.
Vrijheid aan de jacks geven, kijk naar de platenbonanza. Heerlijk.
Praten en muziek lijken elkaar soms in alle soorten radio te bijten. Dat popstations het vooral van vaart, variatie, vriendelijkheid, vrolijkheid en vooral verklanking van MUZIEK moeten hebben, vind ik niet meer dan toepasselijk. Het aandeel “kletsen” schijnt in de loop der tijden alleen maar te zijn gegroeid. Volgens mij heeft dit te maken met individualisering, profilering, identiteit- en imago-inflatie bij de programmamaker/presentator. Gewoon goed je werk doen is niet meer voldoende. Je dient je positief te onderscheiden van alle anderen en als het even kan waanzinnig op te vallen, te schokkeren, trend te zetten of anderszins de wereld te bestormen. De verspreiding van informatie en het tempo, waarin dit tegenwoordig gebeurt, vragen om voortdurend alert zijn en reageren. Gelet op het toegenomen hedonisme, egocententrisme, narcisme, materialisme en consumentisme in de moderne maatschappij zou je verwachten dat het solistisch optreden van DJ’s en presentatoren vooral versterkt zou worden. Blijkbaar wordt echter geredeneerd: “Gedeelde lolligheid is dubbele grappigheid of “humor” zelfs. Mogelijk voelt de radiomaker zich met alle technische teugels en de overvloed aan alternatieven ook wat eenzaam en uitgeput. Behoefte aan dialoog of ‘sparring’? Volgens mij moet dat in de kantine of kroeg, niet in de studio. Is er tevens niet een beetje sprake van ontwaarding en vervaging van talent? Iedereen schijnt vandaag de dag zomaar alles te moeten kunnen. Kennis, kunde, ervaring, bekwaamheid, begaafdheid, inspanning, volharding zijn toch “niet meer van deze tijd”? De computer en internet vervangen opvoeding en opleiding. Ergens zin in? Hup, duik de sociale media maar in en laat lopen die ijdele, zichzelf overschattende diarree …
Maar misschien moeten we onbenulligheid en onzin gewoon democratisch verdelen en laten voortwoekeren. Iedereen heeft toch recht op tijd-, energieverspilling en geestelijke leegte en oppervlakkigheid? Hoe zouden we anders kunnen weten wat inhoud en diepgang zijn?
Heel mooi omvattend!
“Tja, plaatje maar weer” zei collega Lex Harding dan altijd als er weer veel te lang “geluld” was. En zo is het.
Maar had Lex Harding iets substantieels te melden, dan?
Nou ja zeg ….
Ja/nee, en dus…?
Hé Paul, je valt me tegen nu. Ik heb de indruk dat je niet precies weet wat Lex voor het Nederlandse radio en tv landschap heeft betekend en…………Lex Harding heeft de Marconi Oeuvre Award gekregen.
Het feit dat iemand een prijs ontvangt, wil niet altijd zeggen dat er een uitzonderlijke prestatie geleverd is of dat iemand een topreputatie verdient. Natuurlijk blijft het deels subjectief: die waardering en erkenning. Ik ben nooit zo onder de indruk geweest van Lex Harding. Ik geloof dat Joost den Draai(y?)er of Willem van Kooten toch meer betekend heeft voor de eigenzinnige popradio.
Mijn mening is uiteraard in zekere zin slechts een zoeklicht in het donker. Ik kan alleen beoordelen wat binnen de straalbundel valt, waarmee ik kijk. Door te bewegen kun je misschien een wat groter gebied beschijnen, maar vanzelfsprekend heb ik geen alomvattend overzicht. Ik evalueer op basis van wat ik gehoord, gezien en onthouden heb.
Ja natuurlijk lees ik mee.
Ben het uiteraard niet met je eens.
Een nieuwslezer kan mijn insziens juist prima uit de rol worden getrokken als hij maar wel ook de nieuwsanchor blijft.
De nieuwslezer is namelijk ook mens. Zowel Jurgen, Fleur, Biem en nu Jeroen en Peter deden en doen dat altijd heel goed. Nee het is zeker geen sidekick maar als er iets meer band is komt uiteindelijk ook het nieuws over Rusland meer aan.
Zoals je waarschijnlijk al verwacht had ben ik het niet met je eens. Kijk eens naar hoe voorzichtig op televisie omgegaan wordt met nieuwslezers. Die zul je niet met een touw tussen hun bilnaad in een spelletjesprogramma van een helling naar beneden zien glijden, noch duidelijk hun mening zien geven in een talkshow. Dat is niet voor niks. Neutraliteit moet de voornaamste eigenschap zijn van je nieuwslezer. Hij of zij moet nou juist de grijze muis zijn die zonder al te veel ‘bijsmaak’ het nieuws brengt.
Maar er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen op de regel, denk aan nieuwslezer Arend Langenberg die voor zijn dood echt de sterrenstatus bereikt had. Daarom deed hij ook mee aan Sterren Dansen op het Ijs. En liet ik hem in de ochtendshow meebrommen met nummers met zijn zware stem. Jeroen Latijnhouwers zou ik echt niet inzetten voor dit soort dingen. Ook niet laten lachen om flauwe woordspelingen. Maar goed, wie ben ik 😉
Een nieuwlezer behoort onpartijdig, onafhankelijk en betrouwbaar te zijn. Absolute objectiviteit bestaat echter gewoon niet. De keuze van onderwerpen is al deels subjectief. Dat verraadt reeds een bepaalde waardeBETROKKENHEID. Waarom het ene thema wel en het andere niet? Nieuwswaarde en relevantie zijn eveneens onderhevig aan persoonlijke voorkeuren en im- of expliciete individuele motieven & doeleinden. Maar je mag wel verwachten dat nieuwsmensen of boodschappers in elk geval proberen WaardeOORDEELSVRIJ te opereren. Het onderscheid tussen feiten en meningen dient te worden gehandhaafd. De inhoudelijke informatie moet als zodanig wel “objectief” zijn. Op zich vind ik het geen probleem als een nieuwslezer achteraf even een relativerende kwinkslag wil maken. Daar lijkt Philip Freriks mee te zijn begonnen en ik kon dat best waarderen. Dat maakte het journaal alleen maar wat menselijker, betrekkelijker en gezelliger. Het behoort niettemin te blijven bij een KORT commentaar en duidelijk gemarkeerd van het bericht zelf. Opiniemakers of -vormers komen in achtergrondrubrieken en talkshows aan de bak en propaganda & manipulatie moeten vooral beperkt blijven tot totalitaire dictaturen, waarmee wij niks te maken willen hebben.
Waarom lees ik dit nu pas 🙂
Een late duit in het zakje dan maar.
De klassieke saaie nieuwsleesrobot (‘onpartijdig en betrouwbaar’) is toch wat sleets. Jaren vijftig. Daarom vind ik die proef met een digitale nieuwslezer ook vreselijk.
Anno nu mag de lezer toch wel een persoon zijn, met alle voor- en nadelen van dien.
‘Sidekick’ in de zin van lachzak moet hij/zij niet worden, maar een praatmaatje rond het nieuwsoverzicht op het halve uur, met plek voor een kwinkslag her en der, daar is niets mis mee. Integendeel, dat maakt nieuws veel meer een onderdeel van de show in plaats van een saai wegdraaimoment.
Overigens heb ik ook niet de behoefte om met een touw tussen mijn bilnaad van een helling te glijden, al was het maar uit respect voor de tv-kijker. Ik kan in dat opzicht niet spreken voor Jeroen, maar dat terzijde.