In oktober bestond 3FM 50 jaar en bracht Arjan Snijders het boek: 50 Jaar 3FM, van vrolijke puinhoop naar Serious Radio uit. Er is gekozen om vooral de highlights te vermelden, waardoor oa een serieus hoofdstuk over de techniek sneuvelde. In 10 delen wordt de techniek achter 3FM in woord en beeld onder de aandacht gebracht. Dit maal deel 8: ‘De Ambacht’
Al 50 jaar is er een bedrijf dat de technici levert voor de publieke radio, alleen is dat bedrijf, net als de zender, vijf keer van naam veranderd. Begonnen als NRU, dat werd de NOS, later het NOB en via een korte tussenstop bij Technicolor is het nu Ericsson.
(afbeelding) Een pagina uit een NOB folder van eind jaren ’80. Bovenste foto genomen tijdens een TROS Zomertour met technicus Michiel Richardson achter de mobiele DJ-set. Daaronder het interieur van een reportagewagen (de 724) uit die tijd. Darnaast de bekende Jukebox deuren van het Radio 3 Centrum. Daaronder een CX-reportagewagen en helemaal onderaan het “eigen” NOB vliegtuig.
De rol van de technicus van Hilversum 3 tot 3FM is stevig veranderd in die jaren. In de beginjaren was het een ambacht. Kennis van het bedienen van apparatuur was een vak apart. Een programmatechnicus kreeg een gedegen opleiding bij Instituut Santbergen, later verworden tot MediaAcademie. Daar werd door ervaren collegae onderwezen in vakken als stereofonie, band & plaat, TPP, microfoontechniek, transport geluid en elektrotechniek. En in de praktijk was in de jaren 70 en 80 het leren monteren met analoge band een vak apart. Met de Telefunken M15/M15A bandmachines werd de unieke montagetechniek met de Doesburgse schijf aangeleerd. De oudere kenner van het vak radio kent het begrip “zes slagen”; op twee machines de band handmatig scherpzetten waarmee het inprikpunt werd bepaald. Vervolgens beide banden zes slagen, op de blauwe schijf van Doesburg terug, beide machines gelijk starten en op het juiste moment, zes slagen na de start, de opnameknop van de tweede machine bijdrukken.
(afbeelding) De zgn. Doesburgse schijf links onder op een M15A machine. Werken met deze machines was lettelijk een kwestie van je zes slagen in de rondte werken. Oud chef programmatechniek Cor Doesburg is naamgever van dit blauwe wondertje.
De rol van de technicus is sterk veranderd, het zelfschuiven deed bij Hilversum 3 al vroeg zijn intrede. Maar het zou nog tot duren 2014 tot er niet meer de klok rond een technicus de ECK zou bemannen. De dj start tegenwoordig zelf de STER, schuift (min of meer) op tijd nieuws en ANWB omhoog en zorgt dat er geen lange stilte valt, want de noodband blijft onherroepelijk. Alleen voor live-optredens en bij bijzondere uitzendingen wordt nog een technicus ingezet.
Bestel het 50 jaar 3FM-boek (FC Klap) hier
Plaatsing onder goedkeuring van Sybrand Verwer
Geef als eerste een reactie