Een klein berichtje in Het Parool: het REM-eiland in de Amsterdamse Houthavens staat te koop. Veel mensen zal het niets meer zeggen; misschien zullen de meesten opmerken: wat een vreemd bouwsel.
In de zomer van 1964 werd ik meegesleurd naar het strand van Noordwijkerhout. Op die avond waren wij beslist niet de enigen, en iedereen stond naar een fel licht aan de horizon te staren. Dat bleek het REM-eiland te zijn; daar kwam TV Noordzee vandaan.
Een groep mensen had besloten om te gaan beginnen met commerciële televisie vanaf een kunstmatig eiland, buiten de territoriale wateren. Dat was het REM-eiland, waarbij REM voor Reclame Exploitatie Maatschappij stond.
Ik heb geen idee of ik ooit de programma’s van TV Noordzee gezien heb; het zal ongetwijfeld, maar het heeft dan geen diepe indruk achter gelaten. Pas veel later kwam ik er achter dat er ook een Radio Noordzee vanaf het REM-eiland uitgezonden heeft, en daarvan weet ik zeker dat ik dat nooit gehoord heb.
Hoe weinig indruk de programma’s dan gemaakt hebben, zo indrukwekkend was die avond aan het strand, en dan met name die, in mijn herinnering, krankzinnig felle lichten.
Lang is het eiland niet in bedrijf geweest; begonnen in augustus 1964, in beslag genomen in december 1964. In de voorbereidingen lijkt “een klein foutje” gemaakt te zijn. De REM stond dan weliswaar buiten de Nederlandse territoriale wateren, maar nog net met haar zes poten op het Nederlandse continentale plat, waardoor ingrijpen in ieder geval vergemakkelijkt werd. Het schijnt, maar houd u mij ten goede, dat als het REM-eiland 500 meter meer van de kust afgezet zou zijn, ingrijpen een stuk ingewikkelder geworden zou zijn.
Vanaf 17 december 1964 zweeg het REM-eiland. Pas in 1973 kreeg het een nieuwe bestemming als meetpost voor Rijkswaterstaat. Toen pas verdween de zendmast en kreeg het eiland haar huidige rood-witte kleur (origineel was het helemaal wit). Nadat het haar functie als meetpost had verloren, moest het van zee af, en dreigde de sloop. Zo ver is het niet gekomen. Een Amsterdamse woningbouwvereniging (of all things), kocht het eiland op, en liet het opknappen / verbouwen, om het vervolgens in de Houthavens van Amsterdam neer te zetten. Helemaal origineel is het niet gebleven: er is een verdieping op gezet en de jacket waarop de bovenbouw rust is ook niet origineel, maar dat maakt niet uit: het REM-eiland is behouden gebleven.
Daags na de plaatsing in Amsterdam zat ik onder het REM-eiland: het is veel groter dan ik gedacht had, en eerlijk gezegd zag het er ook best wel eng uit.
Toch wel (wederom) onder de indruk van het REM-eiland, zat ik er met een inmiddels oud-collega over te praten. Zij moest wel een beetje lachen: “ik dacht dat jij alleen wat met die radioschepen had”. En toen kwam er doodleuk een opmerking achteraan die ik niet licht zal vergeten; zeg maar dat die insloeg als een bom: “mijn vader was commandant van het REM-eiland”. Dan staat de tijd even stil, dan wordt het zwart voor de ogen, dan begint alles rond te tollen, dan zit ik toch zwaar naar lucht te happen. De volgende dag kwam zij aanzetten met een fotoalbum, met foto’s van het REM-eiland van na december 1964.
En dat alles staat inmiddels weer te koop. Het restaurant moet erin blijven, en er mag geen woonfunctie komen. Misschien moet er een symbolische DAB-Plus steunzender voor de commerciële radiozenders op komen: kan er weer een zendmast op de constructie gezet worden. Dan zou er, stom toevallig, ook weer iets hersteld worden van het originele REM-eiland: de commerciële radiostations zenden uit op 220,352 MHz, kavel 11-C van DAB-Plus. Laat die frequentie nou horen bij het oude tv-kanaal 11, het tv-kanaal dat de REM gebruikte.
Geef als eerste een reactie