Edvard Niessing: ‘De een wil brandweerman of piloot worden, ik wilde per se bij de radio’

Precies een halve eeuw geleden startte Edvard Niessing op de landelijke radio. Ter ere van dit jubileum publiceert Spreekbuis.nl een interview uit het boek 100 Jaar Mediastad van journalist Peter Schavemaker.

Edvard Niessing werd op 14 juli 1948 in Den Haag geboren en groeide op in Wassenaar. ‘In een hele chique wijk.’ Van 1970-1979 woonde hij in Hilversum. ‘Vanaf het begin dat ik bij de kro ging werken. Ik huurde in het begin een kamertje van twee bij twee meter in de Eekhoornstraat, bij ene Peter en zijn vrouw. Later ben ik bij een doktersechtpaar gaan inwonen aan de Burgemeester Gülcherlaan (een statige laan net achter het voormalige ncrv-gebouw), hierna aan de Alexanderlaan en de Vaartweg.’ Edvard Niessing trouwt en verhuist naar Blaricum. ‘Na mijn scheiding woonde ik op een kleine flat aan de Willem Bontekoestraat. Met uitzicht op de trein. Prachtig!’ zegt hij als groot tram- en treinenliefhebber met een grote glimlach.  

Edvard Niessing wilde als jonge jongen al vroeg ‘radio spelen’. ‘Hilversum was mijn droom! Hilversum was iets magisch! Al op zesjarige leeftijd was ik geïnteresseerd in radio. Mijn held was Jan Boots, dé steromroeper van de avro toen.’ Jan Boots was jarenlang vragensteller in het legendarische radioprogramma Hersengymnastiek. Niessing vertelt beeldend hoe hij als jongetje een klein transistorradiootje had en naar de avro luisterde. ‘Op de radio was de echte omroeper te horen, die draaide ik dan weg en ging de gids voorlezen. Ik melde me regelmatig ziek voor school om radio te spelen. Maar ik was helemaal niet ziek. De een wil brandweerman of piloot worden, ik wilde per se bij de radio.’

De vader van Edvard Niessing was concertpianist en gaf recitals voor de avro-microfoon, die werden aangekondigd door Meta de Vries. Niessing werkte jaren later veel samen met deze avro-presentatrice die eind december 1964 bij deze omroep begon, nadat ze korte tijd kleuterleidster in Hilversum was. De Vries kreeg al snel een eigen radioprogramma op Hilversum 2 (Juist op Zondag) en later ook op Hilversum 3 en televisie (AVRO’s Platenpanel). Dankzij haar herkenbare stem verzorgt ze ook de stemsynchronisatie voor tekenfilms als Alleen op de wereld en Berebios. Nadat ze in 1991 vertrok bij de avro werkte Meta de Vries bij rtv West, rtv Utrecht en Omroep max. Voor haar radiowerk krijgt ze in 2009 de Radiobitches oeuvre award. Meta de Vries overleed op 6 oktober 2011 op 70-jarige leeftijd.  

De jonge Edvard Niessing mocht vaak met zijn vader mee naar de avro-studio aan de ’s-Gravelandseweg in Hilversum. ‘Ik was toen een jaar of elf en hoopte dat ik Jan Boots tegen kwam. En op een dag liep hij de trap op. Dat zag ik vanuit de ruimte waar de portier en ik zaten.’ Alsof het gisteren gebeurde vertelt Edvard Niessing met een grote glimlach dat op een dag de portier had geregeld dat hij in de omroepcel van Boots een kijkje mocht nemen. ‘Toen wist ik het zeker, ik wilde bij de radio.’ Edvard Niessing zeg dat zijn vader geen rol heeft gespeeld dat hij naar Hilversum kon. ‘Ik wilde het zelf. Om er te komen heb ik me op mijn veertiende bij Minjon gemeld. Herman Broekhuizen zei: “Edvardje, je bent nog wel een beetje jong. Je mag pas bij Minjon als je zestien bent.” ‘Op mijn verjaardag heb ik gebeld.’ Edvard herinnert zich Minjon als een opleidingsinstituut voor mensen die geïnteresseerd waren in radio. ‘Daar mocht je teksten leren schrijven, omgaan met techniek, presenteren en monteren.’ Niessing zegt dat hij niet zozeer tegen Broekhuizen opkeek. ‘Hij heeft mijn droom waargemaakt. Hij vond mij blijkbaar geschikt.’ Niessing zegt hele mooie herinneringen aan het avro-gebouw te hebben, waar hij van jongs af aan al kwam. ‘Het is een monumentaal gebouw geworden, met als een van de hoogtepunten het beeld van de Zaaier boven de ingang. Ik vond de voormalige kro-, vara-, en ncrv-studio’s instituten. Prachtig!’  

De jong ambitieuze radioman Edvard Niessing begint in 1966 bij de afdeling Minjon in Voorburg waar hij teksten mag voorlezen. ‘Ik zei micro in plaats van microfoon. De afdelingsleider zei streng: “Je moet wel precies lezen wat er staat hoor.”’ Toch maakt Niessing snel carrière en mag, op donderdagmiddag van vijf tot zes uur, het liveprogramma Op de jonge golf presenteren. ‘Daar heb ik geleerd hoe je moest presenteren. Herman Broekhuizen leerde mij teksten lezen en de juiste klemtonen leggen.’ Voor het presenteren van Op de jonge golf moet Edvard Niessing naar de avro-studio, voor het eerst alleen naar ‘het magische’ Hilversum. ‘Die treinreis van Leiden naar Hilversum, dat was iets bijzonders. ‘Ik kom straks op de radio. Ik ga mijn droom bereiken,’ dacht ik. ‘Uit de trein liep ik via het Melkpad waar het oude gebouw van het anp-nieuws stond om drie uur bij de avro aan. Daar kreeg ik een kopje koffie van kelner Jan Zijdel, die toen al beroemd was al kunstfluiter. Het was kicken man dat ik later op die dag voor het eerste een live uitzending mocht doen. Minjon was voor mij dé opstap. Zonder dat had ik nooit zo jong de kans gekregen om het radiovak te leren.’  

Edvard Niessing wordt door Anne van Egmond getipt dat de kro omroepers zoekt. ‘Ik heb de cheffin geschreven en mocht een stemtest doen.’ Niessing begint op 26 mei 1970 bij de Katholieke Radio Omroep. ‘Ik werd aangenomen door Martha Doyle, terwijl ik in een marineuniform zat omdat ik toen nog in dienst zat. Van de legerleiding had ik een dagje vrij gekregen om te solliciteren.’ Martha Doyle kwam al voor de Tweede Wereldoorlog in dienst van de kro als omroepster. Later werd Doyle chef regie en presentatie en was betrokken bij de actualiteitenrubriek Echo. Ze presenteerde ook Vliegende Schijven, een verzoekprogramma voor Nederlandse militairen. ‘Ik weet niet meer of ik zenuwachtig was voor de stemtest, maar wel dat er een klik was met Martha. Ze had fiducie in mij. Ik herinner mij wel dat ik flink werd doorgezaagd tijdens de test. Ik moest teksten lezen in het Nederlands, Frans, Engels en moeilijke katholieke teksten. Na de test zei Martha, met haar authentieke kro-stem: “Nou, ik wil met jou in zee.” Waarop ik ad rem riep: “Kom op, dan gaan we de badpakken halen.” Martha gierde om deze opmerking.’ Niessing mag hierna een maand meelopen binnen de kro, althans dat dacht hij. ‘Op de eerste dag mocht ik meekijken bij de uitzending van 12 uur. Eenmaal zittend in de omroepcel, voor alle knopjes, zei mijn begeleider 1 minuut voor 12 uur: “Zo, je zit al. Doe dan maar meteen de stationcall.” ‘Mijn hart sloeg over. Het rode licht ging aan en ik zei, met trillende handen: “Het is nu 12 uur. Goedemiddag luisteraars, dit is de kro op Hilversum 2 in stereo.” Hierna heb ik alle aankondigingen die middag gedaan. Na een jaar kreeg ik mijn eerste programma Uit het KRO archief.’

Niessing wordt al snel een vaste waarde bij kro-radio. Hij presenteert programma’s op alle Hilversumse radiozenders, zoals Van 12 tot 2 en In antwoord op uw schrijven. Grote bekendheid krijgt Edvard Niessing als dj op Hilversum 3 waar hij Pep op 3 presenteert, de muziek samenstelt en met alle andere dj’s de Hilversum 3 Troetelschijven kiest. Hij kijkt met veel plezier terug op zijn tijd bij de popzender Hilversum 3. ‘Ik zat op dezelfde zender als Felix Meurders, Ferry Maat en Frits Spits, dat was bijzonder. Ik ben misschien niet de meest bekende Hilversum 3-dj geweest, maar ben in Hilversum wel een manusje van alles geworden bij de radio en televisie. Dat was heel leuk. Men zei als snel: “We vragen Niessing wel.” Dankzij de kro heb ik al die talenten kunnen ontwikkelen. Daar ben ik ze eeuwig dankbaar voor.’   

Niessing zegt dat hij net zo goed in Amsterdam of Den Haag had kunnen werken. ‘Dat Hilversum omroepstad was, was voor mij niet bijzonder. Maar het gebeurde in Hilversum, daar waren alle studio’s. Ik maakte daar deel van uit en woonde er. Het was toen al een dramatische stad qua verkeer en dat is het nog steeds.’ In 1977 is Edvard Niessing voor het eerst te zien op de televisie, als tv-omroeper bij de kro, iets dat hij doet naast zijn radiowerk. Niessing zegt dat het kro-gebouw een ‘gewone werkplek’ voor hem was, maar ook een bijzonder gebouw. ‘De avro had het beeld van de Zaaier boven de deur, de kro had een statige trap naar boven. Het was maar een trap, maar je ging er toch naar boven. Een week voordat Wim Sonneveld overleed zag ik hem die trap oplopen, dat was erg bijzonder. Ook de hal met de muurschildering zijn mooie herinneringen.’   

Trots is Edvard ook dat hij in 1994 gevraagd werd als nieuwslezer bij rtl, nadat hij kortstondig bij het anp nieuws leest. ‘RTL Nieuws was een instituut voor mij. Via Vivian Boelen kon ik daar een screentest doen. Een bandje belandde hierna bij hoofdredacteur Rik Rensen. Twee dagen later belde bij en nam mij aan. Ik ging voor de spiegel staan en zei keihard: “Yes!” Helaas hield RTL Nieuws in 1997 op.’ Niessing zegt dat hij zijn ontslag bij rtl tot de dag van vandaag nooit heeft begrepen. ‘Ik kan er stoer over doen, maar daar heb ik wel een traantje om gelaten. Ik vond het ook jammer dat ik in 2009 kortstondig bij Omroep max het nieuws mocht lezen in Tijd voor Max. Je hebt gelijk, dat betekende ook het einde van de droom die in Hilversum was uitgekomen.’  

Sinds juli 2008, de maand en het jaar waarin hij zestig wordt, is Edvard Niessing trambestuurder bij de Haagse HTM. Zijn andere jongensdroom ging op dat moment in vervulling, zo zegt hij zelf. Hij tramt, zoals hij zijn hobby zelf noemt, ook regelmatig in Amsterdam bij de GVB. ‘Op de tram word ik nog regelmatig herkend als oud-presentator van RTL Nieuws. Ik heb er geen last van. Het is wel leuk. ‘Ik werk al 18 jaar niet meer bij het nieuws.’

Dit interview is afkomstig uit het boek 100 Jaar Mediastad van Peter Schavemaker. Verkrijgbaar bij oa boekhandel Voorhoeve.