Tineke de Nooij: ‘ Radio maken houdt me overeind’

Tineke de Nooij zit zestig jaar in het vak. Haar werk is haar houvast. Dus de eerste vrouwelijke dj van ons land denkt niet aan stoppen. „Radio maken houdt me overeind. Laat me ook maar voor de microfoon mijn laatste adem uitblazen.”

Ze komt net thuis van een uitzending. Nu klinkt haar diepe, herkenbare stem door haar tuin in de bossen bij Baarn. Daar vertelt ze over het voorrecht om tegen je tachtigste nog te mogen werken. „Je blijft onder de mensen en je hebt nog wat te vertellen. En natuurlijk is het lekker om ook nog een centje te verdienen. Zo kun je de familie nog eens mee uit eten nemen.” Dan lijkt ze de balans op te maken. In haar hoofd maakt ze een rondje langs oud-radiocollega’s. „Die dood, die dood, die ziek, die aan de drank en die rijk, maar ongelukkig. Vul de namen zelf maar in. Nee, laat mij dan maar lekker doorwerken.”

In deze aflevering van Levenslijn vertelt ze over de ijkpunten in haar bestaan.

1941 Pink

Geboren in Baarn. Haar vader is timmerman en metselaar bij de omroep. Haar moeder werkt bij een uitgeverij. Later krijgt ze een zusje en verhuist het gezin naar Hilversum. „De vader van mijn moeder woonde bij ons in huis. Hij leerde me piano te spelen. En dat is nog een hele kunst als je weet dat ik met maar één pink ter wereld kwam.”

„Omdat ik een soort klompvoet had, lag ik als kind veel in het ziekenhuis. Steeds probeerden ze er met operaties wat aan te doen. Uit verveling lag ik in bed uren naar de radio te luisteren. In die tijd had je in Hilversum keurige omroepsters met hele nette stemmen die ik goed kon nadoen. Maar het liefste luisterde ik naar Radio Luxemburg. Die hadden tenminste popmuziek en jingles.”

1960 Veronica

„Ik was net negentien toen ik me bij Veronica naar binnen kletste. Gewoon aangebeld en gezegd dat ik een goede stem had en dat ik teksten kon schrijven. Ja, ik was heel overtuigd van mezelf. Dat kwam omdat ik al in hoorspelen had meegedaan. Voor 250 gulden per maand mocht ik bij Veronica komen. Eerst schreef ik teksten voor een truttig reisprogramma. Als bonus mocht ik ook de station call inspreken: ’Dit is Radio Veronica op 192 meter’. Maar het stelde toen nog niks voor, hoor. We waren alleen te ontvangen in Den Haag en omgeving. Daar hield het mee op.”

„Nadat de broers Verweij de boel bij Veronica overnamen, ging het roer om. We kregen een veel groter bereik en de vellen met de voorgekauwde teksten verdwenen uit de studio. Als dj moet je natuurlijk gewoon voor de vuist weg kunnen kletsen.”

1962 Tinus

Dankzij spraakmakende dj’s als Willem van Kooten, Rob Out en Lex Harding en door de opkomst van de popmuziek groeit zeezender Veronica uit tot publiekslieveling. Als ze in 1962 haar programma ’Koffietijd met Tineke’ begint, is dat al gauw een begrip. Wat maakte je zo succesvol als dj? „Ik heb een goed gevoel voor wat de mensen willen. Maar je dacht toch niet dat ik dat ooit van die Veronica-jongens te horen kreeg? Welnee, die zeiden gewoon: ’Laat Tinus die uurtjes maar doen’.” Haar geheim om te overleven in de mannenwereld ? „Niet gaan lopen rotzooien met collega’s. Gelukkig had ik al snel een goed pantser om me heen, want ik moest op tijd naar huis om voor mijn gezin te zorgen.”

1964 Ongehuwd zwanger

In 1964 wordt ze namelijk moeder. „Ongehuwd zwanger. Dat was een schande, in die tijd. Ze hadden me ervoor kunnen ontslaan. Veronica-baas Verweij vroeg: ’Van wie is dat kind?’ Toen ik zei dat het van Tony was, was het goed. ’Dan is het een liefdesbaby’ vond hij.”

Tony was Tony Vos, jazzmusicus en muziekproducent. „Hij was geestig en muzikaal.” Ze kregen twee dochters. „We hadden het heel goed samen, tot we een auto-ongeluk kregen. Daarna lag Tony tien dagen in coma. Toen hij bijkwam, was hij een ander mens geworden. We hebben het nog tien jaar volgehouden. Toen dacht ik: leid ik wel het leven dat ik had willen leiden? Het antwoord was nee. Daarna zijn we gescheiden. Het voelde als falen, maar ik vind nog altijd dat ik de goede beslissing heb genomen.”

1974 Verraad

Politiek Den Haag haalt de zeezenders uit de lucht, waarmee het doek valt voor radiopiraat Veronica. Tineke maakt de overstap naar het publieke bestel, waarvoor ze onder meer de ’NOS Top 30’ presenteert. „Het voelde als verraad naar mijn oude Veronica-vrienden, maar ik kon niet anders. Mijn man lag al jaren ziek in bed en er moest brood op de plank komen. Trouwens: ik wilde het vak ook helemaal niet uit. Daarvoor was het veel te leuk. Vooral toen ik met jongens als Felix Meurders en Frits Spits kon werken.”

Ze volgt een cursus televisie-regie en zit achter de knoppen van programma’s als ’Countdown’ en ’Nederland Muziekland’. „Leuk om te doen, maar het is me te veel organisatiewerk. Ik werk liever inhoudelijk aan een programma.”

1981 Televisie

Nederland krijgt middagtelevisie. „De meeste omroepen vulden die uurtjes met herhalingen, maar ik vond dat Veronica een Libelle-achtig praatprogramma moest maken, met sociale themaatjes, medische onderwerpen en een kok in de studio. Ik had het hele regieplan al klaar.” Goed idee, vond Veronica-baas Rob Out. Maar die zag Tineke liever als presentator dan als regisseur. „Voor de sfeer nam ik mijn hond, mijn kat en mijn eigen servies mee. Iedereen moest erom lachen, maar we hadden wél twee miljoen kijkers.”

1989 Bedrag

Ze stapt in 1989 over naar TV10. „Er was me daar een gigantisch bedrag beloofd! Maar TV10 werd RTL4 en dat bedrag werd een stuk minder…” Iedere zaterdagmiddag maakt ze haar talkshow. „Ik heb acht jaar bij RTL gewerkt. Tot ik op een dag in de krant las dat mijn contract was afgelopen.” Met de promotie van Zuid-Afrikaanse wijnen en de BioStabil gezondheidsketting verdient ze toch de kost. „Die kettingen draag ik nog steeds. Ook al roepen alle critici dat het niks helpt, ik geloof erin.”

1991 Begrafenis

In 1991 trouwt ze met chirurg Peter IJkelenstam. Hij is zeventien jaar ouder. „Peter was de man van mijn schoolvriendin Titia. Ik was getuige geweest bij hun huwelijk. Jaren later werd Titia ziek en overleed ze. Ik was gescheiden, ik had het druk en zat helemaal niet op een man te wachten. Maar na de begrafenis zagen we elkaar steeds vaker en raakte het aan. Met hem heb ik een heel gelukkig huwelijk gehad. Ik was dol op die man. Hij was leuk, hij was gezellig en hij wist alles. Of het nu over zijn vak, over muziek, schilderkunst of geschiedenis ging, hij kon overal boeiend over vertellen. We zijn dertig jaar samen geweest. Helaas liet zijn gezondheid hem de laatste zestien jaar in de steek. Hij kreeg een paar hersenbloedingen en takelde steeds verder af. Eerst verzorgde ik hem thuis.Wassen verschonen, eten geven, alles. Tot het niet meer kon. Een verpleeghuis was toen de enige oplossing. Hij was geen schim meer van de persoonlijkheid die hij was. Echt mensonterend. Na acht jaar in dat tehuis overleed hij. Dat was een opluchting voor hem en mij.”

2010 Redding

„Toen Peter naar dat tehuis moest, was ik aan het einde van mijn Latijn. Het leek wel of ik in een kooi van verdriet zat. Als ik muziek hoorde die hij graag draaide, brak ik. Je kunt het gerust een depressie noemen. Gelukkig kreeg ik toen weer radiowerk bij Omroep Max. Dat is mijn redding geweest. Mijn programma hield me overeind. De muziek, de gasten, de collega’s en de reacties van de luisteraars boden me nieuw houvast. Via de microfoon kan ik me ook lekker overal mee bemoeien. En ik ken de hele wereld, dus ik heb altijd leuke gasten.”

2020 Podcast

Iedere vrijdag en zaterdag maakt ze van 12 tot 14 uur haar Tineke Show op NPO Radio 5. Straks wordt het alleen nog op zaterdag. Iedere laatste uitzending van de maand komt dan vanuit het Rosa Spier Huis, waar ruimte is om muzikanten te ontvangen. En warempel: in de aanloop naar haar tachtigste verjaardag maakt ze ook nieuwe plannen. „Omroep Max-baas Jan Slagter polste me met het idee voor een podcast. Hij was de deur nog niet uit of ik wist al hoe ik het zou aanpakken: lekker verhalen vertellen over gekke anekdotes uit mijn leven. Tegenwoordig komt iedereen met een boek met memoires, maar de één is nog saaier dan de ander. Dus laat mij mijn herinneringen maar voor de microfoon vertellen. Daar hoor ik.”

2030 Influencer

Wat doe je over een jaar of tien? „Ik wil de oudste influencer van Europa op YouTube worden. Ik ben op mijn best als ik werk. Laat me ook maar voor de microfoon mijn laatste adem uitblazen. Nog wat leuks zeggen en weg. Net als Tommy Cooper.”