Achter de kuchknop (deel 19, juli 2023)

Sommige verhalen bij de radio blijven verborgen voor de luisteraar, soms beter, soms ook jammer ter lering ende, vooral, vermaak. Het zijn verhalen die zich achter de kuchknop afspelen in de studio of op locatie. Elke maand een nieuw bericht van achter die knop, mogelijk door de tijd niet meer geheel accuraat, licht aangezwakt of zwaar afgesterkt.

Paniek in de studio van radio 1, grote paniek zelfs, want een technisch probleem. Dit werd ontdekt door Herman. Eerst moeten we het even in de juiste tijd en vooral op de juiste locatie plaatsen. We gaan terug naar eind jaren ’80, Muziekpaviljoen RK4*. Deze studio werd onder meer gebruikt voor Langs de Lijn en Radio Tour de France. Een technisch perfecte studio, ruim opgezet, een mooie plek voor techniek en regie en wat verder nodig is voor een stukje radio naar de luisteraar toe**. Herman had een welluidende stem. Als hij de presentator de titel van de komende plaat doorgaf, had hij geen intercom nodig. Zijn stemgeluid doorkliefde het dubbele glas. Als Herman een broodje kroket wilde bestellen tijdens de uitzending, draaide hij zijn hoofd een stukje en een verdieping hoger hoorde Tine in de kantine zijn bestelling.

Terug naar de paniek, wat had Herman ontdekt? Naast de deur van de presentatiecel zaten twee lampjes in vierkante behuizingen, een groen en een rood lampje. Gaat de microfoon open, brandt de rode lamp en gaat de groene uit. Maar wat bleek? De microfoon stond open en niet de rode maar de groene lamp brandde. Microfoon dicht, groen ging uit en rood aan. Herman meldde dit de technicus, die deelde zijn verbazing maar wist zo gauw ook geen oplossing. De uitzending was nog maar net onderweg en iedereen was het erover eens dat er wel iets gebeuren moest. De Soldeerpolitie (afdeling onderhoud) werd erbij geroepen, twee man sterk in stofjas verscheen. Zij constateerden het ook, microfoon open, groen licht, schuif dicht rood. Schema’s werden uit de kast getrokken en het Technisch Centrum geraadpleegd. Om de druk te verhogen riep Herman dat de situatie haast onwerkbaar werd. Echter presentatie, regie en techniek bleven rustig. Niet de mannen van onderhoud. Het boek met actuele storingen werd bestudeerd. Wanneer was voor het laatst groot onderhoud aan deze installatie gepleegd en door wie? Er werd een trapje gehaald, een van de mannen lichtte enkele plafondtegels en ging gewapend met een zaklantaarn de bedrading langs, misschien ergens een stekkertje verwisseld? Inmiddels ruim een uur verder, groen bleef groen en rood rood op de verkeerde momenten. De twee mannen van onderhoud waren ten einde raad. Herman dacht na, deze keer in stilte (op zich bijzonder weten radiomakers die met hem gewerkt hebben). Hij liep naar de deur naast de cel, bekeek aandachtig de twee lampjes. Hij haalde het rode en het groene kapje los van de behuizing en wisselde die van plek. Zo gaf de groene weer licht als de microfoon gesloten was en de rode brandde als de schuif omhoogging. “Kijk jongens, zo los ik dit op”. Het onderhoudsduo vertrok in stilte naar Tine in de kantine.

* Radiostudio’s werden in die tijd geduid me de afkorting RK, dat staat voor Registratie Kamer. RK 4 was de technische meest uitgebreide studio in het Muziekpaviljoen op het Mediapark, toen nog Omroepkwartier geheten.

** Hoe zag een RK er uit in die tijd? In 1980 verscheen de lp, ‘De beste muziek uit Langs de Lijn’. Op de hoes een foto van de studio. Koos Postema en Willem Ruis in de cel, Jaap Hofman achter de regie, Ruud Kars aan de knoppen, Miranka Ooms voor de administratie. En Herman van der Velden als luid talent voor de beste muziek en geslaagde grappen.

Volgende maand een nieuwe Kuchknop.

Bijdragen blijven welkom: sybrand.verwer@gmail.com