Sommige verhalen bij de radio blijven verborgen voor de luisteraar, soms maar beter, soms ook jammer ter lering ende, vooral, vermaak. Het zijn de verhalen van programmamakers en technici die zich achter de kuchknop afspelen in de studio en op locatie. Elke maand een nieuw bericht van achter die knop, mogelijk door de tijd niet meer geheel accuraat, licht aangesterkt of afgezwakt.
“Hij is helemaal niet dik!”, een opmerking van een bezoeker van de Avondspits op Hilversum 3 in de jaren ’80. Hij sprakover Tom Blomberg*, producer, regisseur en redacteur van het legendarische programma gepresenteerd door Frits Spits. De bijnaam ‘Dikke Blomberg’ was niet verzonnen door Frits maar door technicus Ruurd Eijzinga.
Technici zijn creatieve mensen, zo ook Ruud Kleijn. Ruud was van de rock & ook de bijbehorende roll, hij werkte, net als Ruurd, als muziektechnicus bij de radio. Voor de NCRV had Ruud opnames gemaakt van een festival ergens in den lande. Bij terugkomst in het reportagecentrum meldde hij met luide stem dat hij zojuist ‘Gospelrock’ had vastgelegd. Dat werd niet lang daarna de titel van een NCRV-programma op Hilversum 3. (Ruud deed ook de techniek van een concert op het Museumplein tijdens een demonstratie tegen de plaatsing van kernwapens. Terug in Hilversum vertelde hij dat hij ‘Spandoekrock’ had uitgezonden. Dat werd echter nooit een programmatitel).
Eind jaren ’80 werden er door de omroepen veel, heel veelpopconcerten opgenomen. In het weekend stonden er diverse reportagewagens van het NOB bij de verschillende zalen in het land. Laat in de avond rolden al die wagens weer binnen in het Radio Reportagecentrum aan de Nieuwe Havenweg te Hilversum. Vaak was het dan nog gezellig nabeppen met alle technici tijdens het invullen van de declaraties onder het genot van een slecht bakkie automatenkoffie. Kwam er weer een nieuwe ploeg binnen, werd die begroet met: ‘wat hebben jullie opgenomen?’ Technicus Fanny Vermeer: “een bandje en die speelde leuke muziekliedjes!” (Dat werd jaren later de titel van een ontregelend programma op KX-radio, de hobbyzender van Rob Stenders: ‘Leuke Muziekliedjes’).
In die tijd werden vooral door de VARA en KRO minder bekende bandjes opgenomen. Ruurd Eijzinga, zijn naam vielal eerder, had een toen nog volslagen onbekend muzikaal ensemble opgenomen in Amsterdam. “En Ruurd, wat had jij vanavond onder de schuiven?” Ruurd bromde: “Naklank en de Konijnenmannetjes” Die band zou later internationaal doorbreken.**
Patrick Kicken (wat doet hij tegenwoordig?) was samen met een technicus aan het monteren ergens in de jaren ’90 in TROS Studio 3. Hij had net gehoord dat hij tijdens de kerst een vroegdienst had op Radio 3. Hij vroeg de technicus of deze een idee had voor een gepaste titel voor dat programma, “Kicken in de Kribbe!” antwoordde die, en zo geschiedde het in die dagen.
Een andere uitspraak van een technicus werd in 1996 op cdvastgelegd die zelfs de hitparades haalde. In de Hitkrant van 13 januari van dat jaar lezen we: “Het was de favoriete kreet van een geluidstechnicus van Radio 3. Hij riep te pas en te onpas ’het moet niet gekker worden’”. Peter Plaisir, Sjors Fröhlich*** en Corné Klijn namen als ‘De Drie Musketiers’een plaat op met die titel: ‘Het moet niet gekker worden’. Het behaalde zowel de Top 40 als de Mega Top 50. De opbrengst van de single ging naar Artsen zonder Grenzen. De naam van de technicus wordt helaas niet vermeld in het artikel.
*Tom Blomberg is nog steeds actief op muziekgebied. Zo presenteert hij met enige regelmatig een popquiz. Donderdag 8 februari in sociëteit De Kring in Amsterdam.
** De Popencyclopedie van Oor editie 1990 schrijft over Echo & the Bunnymen: ‘Een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de zgn. nieuwe merseybeat, de tweede golf uit Liverpool’. Ze bestaan nog steeds, 5 april 2024 staan ze in een uitverkocht Paradiso.
*** Sjors Fröhlich is tegenwoordig burgemeester vanVijfherenlanden.
Volgende maand een nieuwe Kuchknop. Dan het verhaal over een radio 2 dj die zijn uitzending om 16.00 uur begintin de NCRV-studio aan de Bergweg en tijdens het nieuwsvan 17.00 uur naar de AVRO-studio rijdt aan de ’s-Gravenlandseweg voor het vervolg van zijn programma. En dat wekelijks.
Bijdragen blijven welkom: sybrand.verwer@gmail.com
Een van de bandjes die zo ontdekt werden in de jaren 80 is Spargo en het hitje You and Me.
Losse nummers van die bandjes werden regelmatig gedraaid op Hilversum 3,van kleine bandjes soort AKtjes. Werden door technicus in ECK 3 opgelegd op een M15 en gestart.
Waren het geen groene doosjes?
AKtjes waren blauw en werden veel bij de actualiteitenrubrieken gebruikt, de NPtjes waren groen en hadden (bij 38 cm/sec) een lengte van 6 of 12 minuten. Hier zette je productie-opnamen op en ze werden bewaard (met bon!) in de fonotheek.
Wie was die ‘het moet niet gekker worden’ technicus? Ik heb me vermoedens.
En was de dikke blomberg niet a la de dikke van dale maar dan van muziek?
Nog even een achter de kuchknop
Blomberg was pre internet en kocht de muziekbladen nog op schiphol. Dagelijks nog het opgenomen nieuws bij Corne Klijn en Isabelle. Daar moet je als jock naartoe lullen. Toen hij een keer begon met ‘Dat lijkt me heerlijk giel’ (die verving toen een van beide) was hij verbolgen hij werd geintroduceerd met “wil je me pijpen Tom’.
Pas nu realiseer ik me dat ik idd ook had kunnen vragen of hij nog een kopje koffie wilde 😉
Ik weet nog goed dat ik met techn. Jack Hollemans † aan het monteren was met een mono opname van The Beatles en zei tegen Jack “hoor je die violen links?”. Hij keek mij vragend aan en zei elke keer als we elkaar later zagen tegen mij “violen links”
Helaas gaat dat nooit meer gebeuren.
Er was eens een (onlangs gepensioneerde) technicus die eigenlijk altijd wel trek in eten had. Door z’n tomeloze energie had ie dat ook wel nodig en werd dus niet dik. Een tussendoortje ging er altijd wel in. Op de een of andere manier had hij altijd in de gaten als er geluncht ging worden of dat het tijd was voor het diner. Niemand hoefde dat moment te missen, want hij riep dan met luide stem : “Aan Tafel!”. Deze kreet is van de Radio naar de TV overgewaaid en was een vast onderdeel bij De Wereld Draait Door 🙂 Royalties zal hij nooit hebben ontvangen en helaas werd zijn naam ook nooit in de aftiteling genoemd, wat wel terecht zou zijn geweest. Daarom maar hier: Sybrand Verwer.
Nu we het toch over Sybrand en legendarische uitspraken hebben, hier komt er nog een.
Het was een goed gebruik dat er na afloop van een Huishoudbeurs, waar de Tros de hele editie prominent aanwezig was, om met de hele crew gezellig uit eten te gaan. En met de hele crew bedoel ik dan alle medewerkers; administratie, organisatie, bewaking, gastvrouwen, technici, presentatie, noem maar op. Ik denk ruim dertig man/vrouw. Deze keer gingen we Oud Hollandsch eten, vlak bij het Leidsche plein in Amsterdam. De hele entourage was Oud Hollandsch, van menu tot entertainment. En voor dat laatste was een man met gitaar ingehuurd, een bard. Wij waren niet de enige gasten, want het complex bestond uit meerdere zaaltjes. Dus de bard ging van zaal tot zaal om zijn Oud Hollandsche kunsten te vertonen. Dus ook bij ons gezelschap. Dus ook bij de tafel waar Sybrand zat. Vol goede moed kweelde hij zijn Oud Hollandsch repertoire. Als humoristische onderbreking had hij een grapje bedacht, waar hij later gemakkelijk op in zou kunnen haken. Hij stelde de open vraag: “Waar wordt uiensoep van gemaakt”. Ik denk dat 99% van de aanwezigen een voor de hand liggend antwoord zou hebben gegeven: Uien. Die overige 1% was Sybrand en die dacht daar anders over. In een fractie van een seconde, voordat wie dan ook kon antwoorden, zei hij: “Losse onderdelen”. Een korte stiltel en daarna steeg een daverend gelach op. De bard echter hapte naar adem, en nog eens, en nog eens. Normaliter zou hij ongetwijfeld op het voor de hand liggende antwoord een ode aan de Oud Hollandsche ui hebben ingezet, maar dit stond niet in het draaiboek. Na zoveel jaar schnabbelen was hij dit nog nooit eerder tegen gekomen. Bijna onzichtbaar en geruisloos verliet hij het zaaltje. Of de goede man ooit nog deze Kamper Ui heeft durven te maken vertelt het verhaal niet. Wel was het nog lang Oud Hollandsch gezellig bij ons aan tafel 🙂