Angst voor nepnieuws wordt sterk overdreven

De opwinding over het effect van misinformatie is overdreven. Dat zegt Maurits Martijn van het journalistenplatform De Correspondent. Onderzoek toont aan dat misinformatie een marginaal verschijnsel is.

‘Verreweg de meeste mensen blijken maar zeer weinig in aanraking te komen met niet-kloppende informatie’, aldus Martijn. En voor zover mensen wel in aanraking komen met misinformatie, heeft dat nauwelijks invloed op hun wereldbeeld, ‘laat staan dat zij zich er anders door gaan gedragen dan ze van plan waren’. Deze relativering staat haaks op hoe de media zelf aankijken tegen misinformatie. ‘De vloed aan desinformatie kan een tsunami worden’, schreef onlangs de Volkskrant

Mindfuck

Maurits Martijn baseert zijn conclusie op wetenschappelijk onderzoek. Hij las tientallen papers, sprak toonaangevende onderzoekers en kwam, zo zegt hij, tot het besef dat de mis- en desinformatie-angst een grote mindfunck is. Niet de misinformatie op zich is volgens de journalist een probleem, maar het feit dat er zoveel aandacht voor is. Op de valreep kondigde het demissionaire kabinet nog aan dat er een nieuw kenniscentrum komt en een ‘geschillenbeslechtingsorgaan’ om fake nieuws te bestrijden.

De Correspondent baseert deze conclusies o.a. op de uitslag van een driejarig onderzoek naar het mediagebruik van Amerikanen. Geen van de leeftijdsgroepen waar de onderzoekers onderzoek naar deden spendeert meer dan een minuut per dag aan nepnieuws. Het neemt volgens dat onderzoek niet meer dan 1 procent van de algehele nieuwsconsumptie in en 0,2 procent van hun totale mediagebruik. Het geven van informatie heeft sowieso een beperkt effect op de meningsvorming. Vaak staan meningen al vast en heeft het aanbieden van meer informatie, feitelijk of fake, geen effect en leidt dus niet of nauwelijks tot het bijstellen van standpunten.

Ook betrouwbare informatie wordt gewantrouwd

De grote aandacht voor nepnieuws heeft volgens De Correspondent een negatief effect. Daardoor raken mediaconsumenten op hun hoede voor desinformatie met als gevolg dat ze ook bovenmatig kritisch worden op informatie die wél deugt en daarmee automatisch minder betrouwbaar lijkt, aldus misinformatie-onderzoeker Toni van der Meer.

24 Comments

  1. Ik beweer dat ook al jaren en ben zelf nooit in het brede medialandschap en op sociale media echt fakenieuws tegengekomen. Wel berichten door de media /over/ fakenieuws die ik zelf niet onder ogen kreeg, ’t werk van journalisten die de aanjagers zijn. En vaak heeft het doel van dit fakenieuws om ontmaskerd te worden zodat het in de aandacht komt, precies wat kwade krachten willen. En lieden als Trump en ook Rusland vallen betrouwbare nieuwsfeiten aan en bestempelen ze tot nepnieuws en groeit het wantrouwen in de main stream media. Zie reaguurders van Spreekbuis en tel uit je winst.

    • Want jij weet dat het nieuws in de mainstreammedia altijd betrouwbaar is Jordie? Het komt veelal ben binnen via een telex of andere media en zonder verder zelf onderzoek te doen wordt het overgenomen door alle media. Zo werkt het tegenwoordig. Tot aan het ANP en de NOS aan toe. Het is haast geen journalistiek meer te noemen. Veel mensen zien o.a. deze nieuwsbronnen als betrouwbaar en nemen alles klakkeloos aan wat ze brengen. Dat er vaak dingen geen onderzoek is gedaan door de NOS of het nieuws wel klopt, dingen worden weggelaten of juist niet en dat ze vaak heel eenzijdig de onderwerpen behandelen dat zie jij dus niet. Neem nu bijvoorbeeld Corona, achteraf was het toch niet zo erg als ons werd voorgespiegeld. Ook waren al die maatregelen eigenlijk niet nodig en dat wist men ook al toen ze werden ingesteld. Of dat de vaccinaties niet zo goed waren en eigenlijk erger dan de kwaal zelf, daar hoor je de NOS nu niet over. Die zijn alweer verder met het volgende stokpaardjes. Het klimaat en ons een oorlog aanpraten.

  2. Ach wat is fake nieuws.
    In het nieuws zijn Nederlandse en Utrechtse plofkrakers vanwege een deal met de Duitse justitie.
    De werkelijke en relevante achtergrond van deze gasten wordt niet genoemd.
    Een keer zag ik het, nota bene op de TXT van de ARD.

    • Wat, een plofkraak?

      Maar zere neus, is toch overal te lezen hoe die deal in elkaar steekt. Strafbegrenzing bij bekennen zodat de zaak aanzienlijk versneld kan worden. Kijk bijvoorbeeld bij nos.nl. Maar wat dan nog, wat is je punt en wat heeft ’t met fakenieuws te maken?

    • Ja Ruud, kom niet aan de NOS bij Jordie. Die zijn 100% betrouwbaar. Dat is namelijk altijd het geval geweest in Jordie’s hoofd. Als Rob Trip avond zegt dat je de mondkap weer op moet dan zet Jordie hem meteen op. 2 over elkaar zelfs waarschijnlijk.

  3. De msm werkt zo:

    Man met hond neergestoken met mes. Daders opgepakt.

    Jij als nieuwsconsument wil meer info weten. Daarvoor moet je bij X zijn.

    Je ziet de beelden en zichtbaar getinte personen. Wordt niet verteld door msm

    Andere feit op X las ik maanden geleden dat Israëlische soldaten hun eigen mensen gedood hadden op 7 oktober. Dit werd op een bellincatwijze uitgelegd.
    Nu pas Lees ik het in de krant

    Wat is dus fakenieuws?

    • Weet je nog die tweet van frau Faber?

      “Man steekt 3 mensen neer op gezellig terras van De Drie Gezusters in Groningen. Wat u van de media niet mag weten: de verwarde man heeft een Noord Afrikaans uiterlijk (volgens betrouwbare bron) en heeft kennelijk een hekel aan bier.”

      Na heel veel omwegen heeft ze onlangs bekend dat ze fout zat en het om een Nederlandse man ging. Dus racisten zitten overal, ook hier.

      En wat betreft de andere casus. Kom met tweets en met linkjes. Aan losse flodders hebben we niks, dat is de kern van nepnieuws. Next.

      • Je kan daar wat van vinden, maar dit zijn welbewuste keuzes van de NOS. Bij incidenten in Nederland wordt doorgaans ook geen onderscheid gemaakt in afkomst omdat zoiets puur racisme zou zijn. Het zijn dunne scheidslijnen waar je zorgvuldig mee om moet gaan. We zeggen over spelers van Oranje toch ook niet steeds dat ze Surinaams of Marokkaans zijn, dat noemen we ze wel allemaal Nederlanders. En terecht.

        • Gelukkig hebben we nog GeenStijl en op nummer één X
          Wanneer het nos uitkomt hebben ze het wel over afkomst.
          Hoezo racisme als je het over afkomst hebt, gewoon een nieuwsfeit, die niet te ontkennen valt

  4. Ik denk dat het wel klopt dat er weinig nepnieuws wordt verspreid. Wel is het zo dat je altijd even moet kijken of er politieke belangen spelen want, het nieuws kan dan wat eenzijdig belicht zijn.

    • Juist Gert Jan, men noemt het nep maar dat is eigenlijk niet het goede woord. Eenzijdige berichtgeving vanwege andere (politieke) belangen brengen de mainstreammedia zelf. Dit krijgen zij doorgaans binnen via de telex en andere nieuwsbronnen. Ondertussen brengen zij zelf het nieuws over nep nieuws alsof zij de gene zijn die altijd het juist en echte nieuws brengen. De journalisten die er werken weten niet beter en denken ook werkelijk dat het zo is denk ik.

      • Vvd; Na reis op na reis op na reis. Ging media in mee. Bleek compleet gelogen. Vlak voor verkiezingen. De vvd verdient een onbetrouwbare partij als de pvv

  5. Angst voor het effect van nepnieuws heb ik niet maar. Nou als voorbeeld, er was laatst een gebombardeerd pand te zien u8t Gaza. Werd als schuilplek gebruikt. Honderden doden. Nos journaal zegt dan wel dat media in Gaza dat melden maar ik dacht,hoe dan? Lagen ze op elkaar gestapeld? Het leek een kleine ruimte tov aantal slachtoffers.

    Journalistiek lopen vooral op eieren want willen onpartijdig zijn maar daardoor doen ze nier wat moet. Melden wat gebeurd. Niet alles voor zoete koek nemen. Door graven en niet papagaaien.

    Maar angst. Nee. Meeste mensen hebben een gezond verstand.

  6. In de Gaza strook is geen enkele journalist te vinden die iets onwelgevalligs meldt over Hamas, laatstaan kritiek.

    • Vanavond ook weer bericht van een school? Iets van VN, veel mensen. Dat is het bericht. Maar je zier mensen voetballen, een knal en dan weg rennende mensen..
      Israel zou een hamas strijder hebben willen doden. Doet onderzoek.

  7. Zolang de nieuwsdistributeurs beslissen wat wel of geen nieuws is wat wij als bevolking te horen/zien mogen krijgen moet je alles met een flinke korrel zout nemen.

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*