We schrijven 2025. In De Balie huist een stichting met 72,5 miljoen op de bank, een paar mensen aan tafel, en een geschiedenis vol handtekeningen. Veronica – van de Top 40 en Jan van Veen op de Noordzee – is geen vereniging meer, maar een vehikel voor venture capital. Leden hebben niets meer te zeggen. Alleen ‘Omroep Blauw’ herinnert nog vaag aan het verleden, met net genoeg budget voor drie minuten reality-tv.
Het is het einde van een tijdperk waarin omroepverenigingen geworteld waren in de samenleving. De AVRO voor liberalen, VARA voor socialisten, NCRV voor protestanten. Je werd lid zoals je dat ook was van de kerk, de bond of de postduivenclub. Die wereld ligt nu in het archief, tussen dia’s van Mies Bouwman en een cassettebandje van Ron Brandsteder.
Lidmaatschap – ooit de spil van het bestel – verdampt. In 2014 telden de omroepen nog 3,5 miljoen leden. In 2021 was dat 2,4 miljoen en nu nog veel minder. Nieuwe spelers als Zwart en ON brengen geen ommekeer. De grote namen krimpen met de overlijdensberichten, de kleine vullen de kraters niet.
Behalve MAX, die rare eend in de bijt.
MAX groeide terwijl anderen slonken. Terwijl jongeren naar YouTube en TikTok trokken, vond MAX haar publiek: mensen die nog weten wat de knop op kanaal 1 doet. MAX biedt herkenning, rust, en de geur van oma’s stoofpot. Geen innovatie, maar vertrouwdheid – en dat werkt.
MAX toont dat verbondenheid via een omroepvereniging nog leeft, zij het in een cultureel reservaat. Met Philip Freriks als parkwachter. Voor de rest geldt: wie zijn achterban negeert, verliest z’n bestaansrecht. Veronica werd een stichting, anderen fuseerden zich suf. Het bestel verandert in een verzameling ‘mediahuizen’ en managementlagen.
De omroepvereniging is een anachronisme geworden.
Toch bewijst MAX dat het anders kan: gewoon doen wat je publiek waardeert. Elke ochtend om 05:55 uur is er Nederland in Beweging!, gevolgd door MAX Geheugentrainer om 10:15 uur – een beetje sudoku tegen het vergeten. ’s Middags om 17:10 uur: Tijd voor MAX, waar Martine van Os en Sybrand Niessen soep, zachte interviews en herinneringen serveren. Vrijdagavond 20:35 uur: Bed & Breakfast, waar handdoeken belangrijker zijn dan het ontbijt. Zondag 20:25 uur: Heel Holland Bakt, met André van Duin en Janny van der Heijden als liefdevolle bakbegeleiders.
MAX biedt geen vernieuwing, maar verankering. Geen disruptie, maar geruststelling. Televisie voor wie weet wat een AB-batterij is. MAX vond haar bestaansrecht gewoon in de woonkamer van haar publiek – met een plaid, een biscuitje en een afstandsbediening die je nog kent.
En zo krijgt de omroepvereniging, als fenomeen, misschien toch nog een waardige uitzwaai – door één omroep die nooit vergat voor wie ze het eigenlijk deden.
Geef als eerste een reactie