Brandpunt+ verdwijnt in 2019 van televisie. Dat besluit van de NPO werd gisteren kenbaar gemaakt aan de redactie.
Onze eindredacteur Henk van der Aa reageert.
En ineens ben je weg. Poef, streep erdoor. Weg met Brandpunt+ op tv volgend jaar. ‘U staat niet meer in de schema’s voor 2019’, heet dat dan. De publieke omroep moet bezuinigen en de hakbijl is op onze nek terecht gekomen. Ik sta met mijn collega’s in een kring en weet even niets te zeggen. Verdoofd. En met zoveel vragen.
Bijna vijf jaar lang werk ik al als verslaggever en presentator voor dit programma. Een instituut dat mijn ouders vroeger ook al keken. “Bam-bam-bam-bam, dit was Brandpunt, goedenavond.” Het oudste nog bestaande achtergrondprogramma op de Nederlandse tv (jawel, sinds 1959). Maar al tijden lag dat ‘instituut’ onder vuur. Te oud, te klassiek. Vorig jaar al wilde de NPO de stekker eruit trekken. Ze wilden vernieuwing, innovatie, het roer moest om. En net op dat moment, toen we bijna ten onder gingen, mocht ik ineens dat roer gaan vasthouden.
Ik kreeg er een baan bij: eindredacteur. En samen met de redactie, begonnen we aan een experiment. We gingen het radicaal anders doen. Niet langer zouden we als journalisten alleen maar de nadruk leggen op alle ellende en problemen in de wereld. Wij zouden juist zoeken naar oplossingen en perspectieven. Want dat opgeklopte, negatieve, zwart-witte beeld dat we soms voorgeschoteld krijgen in de media; klopt dat eigenlijk wel? Zijn er naast de immer aanwezige ellende niet altijd moedige mensen driftig in de weer om de boel te verbeteren? Bestaat er niet minstens evenveel veerkracht en inspiratie als leed? Werd het niet eens tijd voor een completer beeld?
Ja, dat werd het, vonden wij.
Wat hebben we er hard voor gestreden. We veranderden onze aanpak, onze keuzes, onze stijl. We gingen andere vragen stellen. Niet alleen maar wie, wat, waarom, wanneer en waar. Maar ook: hoe dan verder? En dat voelde goed. Niet alleen voor ons als journalisten ging er een wereld open. Ook onze kijkers, lezers en volgers leken de aanpak te waarderen.
Nog vorige week kregen we een intern NPO-onderzoek te zien, waarin we bijna Noord-Koreaanse populariteitscijfers scoorden. “Alle gevraagde respondenten vinden dat Brandpunt+ een positieve bijdrage aan de samenleving heeft. 97 procent vindt Brandpunt+ betrouwbaar. 95 procent vindt Brandpunt+ onderscheidend. 85 procent vindt dat het programma hen verbindt met de wereld om hen heen.” Trots keken we elkaar aan op de redactie. “Wow, het lijkt erop dat we al na één seizoen echt een verschil beginnen te maken.”
Natuurlijk: de kijkcijfers vielen – op tv althans – tegen. Op de dinsdagen scoorden we gemiddeld 327 duizend kijkers, op de donderdagen slechts 205 duizend. Dat is te weinig voor de NPO. Maar: de programma’s om ons heen deden het nauwelijks beter.
En het ironische is juist: daar zou het volgens de NPO ook niet meer over moeten gaan. Nee, dat was ouderwets denken. De NPO pleitte voor vernieuwing, voor het belang van innovatie.
Zo gevraagd, zo gedaan. Naast een compleet nieuw format en identiteit, zetten we vol in op multimediaal. We werkten hard om allerlei doelgroepen op allerlei platformen te bedienen met constructieve journalistiek. Het bleef niet onopgemerkt. Vorige maand nog wonnen we de Dutch Interactive Award (DIA) voor het vernieuwen van onze aanpak en smoel.
Ook voor 2019 staat het jaarplan van de publieke omroep vol met termen als ‘innovatie’ en ‘revitalisering van bestaande titels’. We innoveerden ons een slag in de rondte, en revitaliseerden ondertussen een titel die uit de jaren vijftig van vorige eeuw stamt. Maar de eerste titel die wordt geschrapt op NPO 2, zijn wij dus.
De wereld is niet zwart-wit, betogen wij in ons programma. En dat is dus ook in dit geval zo. Wel zullen we voor een deel online verder mogen. En de onderhandelingen over een alternatief programma, met dezelfde insteek, gaan nu van start. Feit is in ieder geval dat Brandpunt+ verdwijnt van tv. Keren we nog terug? En zo ja, in welke vorm? Krijgen we nog de kans om echt een ander, constructiever, geluid te laten horen?
Oké, we werden geen kijkcijferhit. Maar we maken verhalen van waarde. We willen, in een zee van negativiteit, nepnieuws en stemmingmakerij, een ander perspectief bieden, En dat blijven we doen. Online, op Facebook, op de socials. En tot eind dit jaar dus nog op tv. De vraag is wel: wat is daarna ons perspectief?
Henk van der Aa is presentator en verslaggever van Brandpunt+.
Geef als eerste een reactie