NTR directeur Paul Römer kwam met opmerkelijke standpunten over de Publieke Omroep in Nederland. Het begon met het opheffen van de STER en ging verder met rigoureuze maatregelen, waarbij platitudes niet werden geschuwd.
Aan de televisiekant komen meteen weer ‘Heel Holland Bakt’ en ‘Boer Zoekt Vrouw’ om de hoek zetten, als voorbeelden van hoe de NPO vastgekleefd zit aan de kijkcijferkanonnen. Ik blijf het opmerkelijk vinden dat in dit rijtje nooit, maar dan ook nooit ‘NOS-Sport’, het allergrootste kijkcijferkanon, voorkomt. Nota bene de afdeling waarvan de kosten van ‘het voetballen’ niet geopenbaard kunnen / mogen / willen worden. Als je dan toch over rigoureuze maatregelen praat, zou dit ook nadrukkelijk een optie kunnen zijn, en samen met de ‘tijdwinst’ van het opheffen van de STER, is al haast één televisienet opgeheven.
In de gedachten van de NTR baas vallen de klappen bij de NPO radio. Uiteraard, want dat is al langer het zwaar verwaarloosde stiefkindje. NPO Radio 2 en NPO Radio 5 (respectievelijk de best beluisterde en snelst groeiende radiozender van de NPO) kunnen wel opgeheven worden. Opmerkelijk dat NPO 3FM hier niet wordt genoemd. Toegegeven, ik zou op dit moment (let wel: op dit moment!) met de beste wil van de wereld niet kunnen verzinnen wat de legitimatie van NPO Radio 2, NPO 3FM en NPO Radio 5 als publieke radiozenders zou kunnen zijn. Misschien kan Paul Römer eens uitleggen wat de NTR op NPO 3FM te zoeken heeft.
Overigens is het wel de moeite waard om even tussendoor vast te stellen (op basis van ntr.nl), dat de NTR op de door haar directeur genoemde radiozenders (2 en 5) zelf geen programma’s heeft. Het voedt toch een beetje de gedachte van: snijden is prima, zolang het mijn eigen club maar niet treft.
De discussie is allesbehalve nieuw, en zal blijven doorwoekeren. Doorwoekeren omdat naar mijn stellige overtuiging de centrale, achterliggende vraag met een enorme boog wordt gemeden: Wat is nu eigenlijk ‘de Publieke Omroep’? Wat moet de taakstelling van de Publieke Omroep zijn? Moet zij complementair zijn aan commerciële zenders, of heeft zij een totaal eigen, zelfstandige functie?
Het huidige omroepsysteem is geëvolueerd uit het ‘zuilensysteem’, aangevuld met de NRU en NTS, later NOS, waaraan de NTR (als fusie taakomroep) later is toegevoegd. Daar waar Nederland zo goed als ‘ontzuild’ is, gaan wij bij de Publieke Omroep vrolijk verder met de – al dan niet zwaar verwaterde – zuilen. Is een hele rigoureuze optie niet om over te gaan naar een Publieke Omroep zonder de huidige omroepverenigingen? Zou dat de slagvaardigheid, financiële efficiëntie niet in hoge mate verhogen? Dit uiteraard onder de garantie van pluriformiteit en onafhankelijkheid.
In Nederland worden alle hete aardappels doorgeschoven naar ‘een Commissie van Wijzen’. Wordt het zo langzamerhand niet eens tijd om zo’n Commissie in het leven te roepen voor de omroep? Een commissie die voor langere tijd de taakopdracht voor de publieke omroep, inclusief de regionale omroep, vaststelt. Een commissie die (opnieuw) definieert wat een publieke omroep is, die omroep legitimeert. Een commissie die vaststelt welke faciliteiten (radio- en televisienetten, internet) nodig zijn om de taakopdracht uit te voeren. Een commissie die vaststelt welk budget daarvoor nodig is. Zo’n commissie zou wat mij betreft ook twee zaken moeten evalueren: wat is het effect geweest van het opheffen van de gescheiden budgetten voor radio en televisie, en wat is er met ‘de omroepgelden’ gebeurd sinds het afschaffen van het luister- en kijkgeld. Komt daar ook eens duidelijkheid over.
Zo’n commissie zou kunnen leiden tot het handhaven van het huidige omroepsysteem, een kleinere of geen publieke omroep, maar ook tot een grotere. Misschien wel tot iets briljant totaal nieuws.
Geef als eerste een reactie