Het zou een mooi experiment zijn: zet de presentatoren en beleidsbepalende mensen van NPO Radio 1 in een ruimte, voorzien van alle comfort, en laat hen op een doordeweekse dag 24 uur luisteren naar de nieuwszender van Danmarks Radio (DR): P1. De taal zal ongetwijfeld een probleem voor verreweg de meesten zijn, maar 24 uur luisteren zegt wel iets over de vorm.
Vorm en inhoud: twee te onderscheiden, maar nadrukkelijk niet te scheiden onderdelen van een radiozender (welke dan ook). Wat zou er aan de vorm van P1 op gaan vallen?
· P1 is volledig reclame-vrij.
· P1 draait totaal geen muziek binnen de programma’s.
· P1 heeft geen verkeersinformatie.
· P1 heeft geen sportprogramma’s.
· P1 zet het weerbericht kort in het nieuwsbulletin.
Dat zijn de (enorme) verschillen op het eerste gehoor; moet u eens op een bierviltje zetten hoeveel minuten per uur of uren per dag dat scheelt.
Er zijn meer subtiele verschillen:
· Nieuwslezers zijn bij DR ook echt nieuwslezers. Zij worden niet gedwongen om uit de losse hand interviews te doen tijdens een nieuwsbulletin, met alle tenenkrommende consequenties van dien. De nieuwslezers van DR kunnen gewoon hun vak uitoefenen (en als ik zo vrij mag zijn: bij DR is dat nog echt een vak).
· Alle presentatoren van DR spreken zonder hakkelen, stotteren, haperen of giechelen hun teksten.
· P1 lijkt een 24 uurs zender, maar is dat niet. Het blijkt een 2x 12 uurs zender te zijn (daarover later meer).
En dan is er in de vorm nog één punt, niet het minste, maar wel een pijnlijke. Op P1 verschijnen niet “de afdankertjes” van de tv of concurrerende zenders, die zielsgelukkig melden “dat zij met volle inzet aan een nieuwe uitdaging op de Deense equivalenten van NPO Radio 1 (of NPO Radio 4) gaan beginnen”. Oeps!
Inhoudelijk is het meer dan opvallend dat P1 geen last heeft van “de waan van de dag” en DR “het nieuws in de zijlijn”, de verkeersinformatie en het gezemel over het weer, rigoureus naar P4 zet. DR geeft haar publieke taak vorm door een aaneenschakeling van programma’s op P1, die een afspiegeling zijn van de Deense samenleving, waarbij P1 dol is op discussieprogramma’s.
En dan is er “Oriertering”, het vlaggenschip van P1, elke werkdag van 16:00-18:00. De nieuwsbulletins van 16:00 en 17:00 zijn langer dan op de andere hele uren. In die bulletins zit het actuele nieuws, en dan komt “Orientering” er achteraan, met verdieping en achtergronden. Nooit de waan van de dag, geen hijgerig gehol achter wat dan ook aan; nee, bloedserieuze, gedegen journalistiek. En verslik u niet: in een uur komen soms maar drie onderwerpen aan de beurt; anders gezegd: 20 minuten voor een item is heel normaal voor P1. En dat allemaal zonder giechelen, stotteren, haperen. Elke dag opnieuw.
U heeft nog van mij tegoed waarom P1 niet een 24 uurs zender is, maar een 2x 12 uurs zender. DR programmeert op P1 alles tussen 06:00-18:00 live, en daarna volgen tussen 18:00-06:00 (op zondagen tot 08:00) de herhalingen; alleen de nieuwsbulletins op de hele uren blijven, uiteraard, live en actueel. Alle dagprogramma’s worden tenminste twee keer, ergens door de week heen, herhaald: één keer in de avonduren, één keer in de nachturen en verder in de weekenden. “Orientering” gaat er steeds opnieuw dezelfde dag uit tussen 22:00-24:00 en 03:00-05:00; de discussieprogramma’s gaan ook dezelfde avond en nacht in de herhaling. Andere programma’s zwerven door de week heen. Deze herhalingen kunnen alleen maar omdat de programma’s zo stevig in elkaar zitten, en niet de waan van de dag volgen. Het hindert (mij) totaal niet.
Ik heb geen idee of de term bestaat, anders is die bij deze geïntroduceerd: “Slow Radio”. DR’s P1 is daar een schitterend voorbeeld van: gedegen journalistiek, programma’s die de samenleving afspiegelen, gemaakt door mensen die van de radio (en dan alleen de radio) hun vak hebben gemaakt (en dan ook echt een vak).
De beleidsmakers van de NPO hebben bepaald dat de spanningsboog van de Nederlandse luisteraar op hooguit enkele minuten ingeschat moet worden. DR schat haar luisteraars beduidend intelligenter in. Het verschil komt er ruimschoots uit in de vergelijking tussen NPO Radio 1 en DR P1. Misschien is DR’s P1 wel een tikkie elitair en hautain, ik kan mij daar best wel wat bij voorstellen, maar dat toch echt heel, heel veel, liever dan de “met de broek op de enkels, doorlopende diarree” van NPO Radio 1 (uiteraard op dat ene, heel unieke, schitterende, “Nooit Meer Slapen” na, maar dat is ook “Slow Radio”).
Geef als eerste een reactie