Het leek zo mooi, maar het pakte totaal verkeerd uit. Nadat ik mijn basisdiploma Deens op zak had, heb ik nog een tijdje privélessen gehad, maar dan is het wel zo’n beetje klaar, als je in Nederland (niet universitair) met Deens bezig bent. Als een geschenk uit de ether kwam Danmarks Radio met de zender DR-Litteratur op de proppen, een DAB en internetzender. Het leek zo mooi, maar het pakte totaal verkeerd uit: radio bleek een ongenadig medium.
Maar alvorens van wal te steken, eerst een opmerking over het blog van vorige week, en met name over de opmerking dat Denemarken last heeft van “de wet van de remmende voorsprong” op DAB gebied. Dat bleek onduidelijk. In Denemarken is DAB eerder ingevoerd dan in Nederland, en het is ook veel voortvarender aangepakt dan hier. De publieke en landelijke commerciële zenders zonden al snel allemaal in DAB uit; de Denen kochten vrij massaal de bijbehorende DAB ontvangers. Toen DAB+ geïntroduceerd werd, zaten de zenders met een probleem: een DAB+ ontvanger geeft zonder problemen een DAB zender weer, omgekeerd niet. Rigoureus omschakelen naar DAB+ zou betekenen dat de Denen wéér een nieuwe ontvanger zouden moeten aanschaffen, en die gok wilden de zenders niet nemen. Door P4 (nooit als DAB zender beschikbaar geweest) recent als DAB+ zender in de markt te zetten (naast de FM zenders voor P4), is de hoop dat de Denen langzaam maar zeker naar DAB+ over zullen gaan. Uiteindelijk is het de bedoeling dat alle zenders, op (lange) termijn, naar DAB+ overgaan.
Dit gezegd hebbende, verder met het blog van vandaag.
De opzet van DR-Litteratur (een vertaling lijkt mij echt volstrekt overbodig) was simpel: een blok van 4 uur radio, helemaal gewijd aan literatuur, dat aansluitend vijf keer herhaald werd. Onderdeel van zo’n blok was, dat een schrijver zijn of haar boek zelf, in delen, zat voor te lezen. Mooier kon je het toch niet krijgen?! Welk boek aan de beurt zou komen was ruim van tevoren bekend, dus tijd genoeg om dat via een Deense internetboekhandel over te laten komen. Meelezen met de schrijver, en de uitspraak (één van de meest onmogelijke onderdelen van het Deens) kwam er gratis en voor niets bij. Mooier kon je het toch niet krijgen?
Bij mijn eerste het beste boek(je) ging het mis. Het ging om een boek van een schrijver uit de Farøer (Faroer-eilanden); een schrijver met een zwaar christelijke oriëntatie. Niet mijn eerste keuze, maar daar ging ik. Na een paar zinnen begon mij iets op te vallen. De man sprak redelijk onduidelijk, en als hij adem haalde, dan leek het alsof hij dat deed met zijn tanden en kiezen stevig op elkaar geklemd, de lucht uit beide mondhoeken zuigende. Daarbij hoorde je de fluimen en rochels reeds ver van tevoren aankomen (excuses voor mijn ietwat plastische taalgebruik, maar zo ging het). Lang verhaal kort: ik werd kotsmisselijk van het geluid, en na drie afleveringen hield ik het voor gezien, volledig verbijsterd dat zoiets uitgezonden werd.
Poging nummer 2 verliep niet heel veel beter. Dit keer had een schrijfster plaatsgenomen achter de DR microfoon. Zij sprak echt “Rigsdansk”, zeg maar het ABN van Denemarken. Geweldig om te horen, dit was perfect voor mijn Deens. Maar…., na een paar zinnen begon mij iets op te vallen. Duidelijk waarneembaar was dat de schrijfster uitgerust was met een volledige gebitsprothese, en wel in de categorie: niet meer goed passend. Of je dat goed kan horen op de radio! Wát zij zat voor te lezen, hoorde ik allang niet meer; ik hoorde alleen nog het klepperen van het kunstgebit, en wederom werd ik kotsmisselijk.
Aan poging nummer 3 ben ik nooit meer toegekomen, maar dat kwam omdat het experiment van DR-Litteratur werd stopgezet. Het leek zo mooi, maar het pakte totaal verkeerd uit. Radio heeft één “grote makke”: het heeft alleen geluid. Als daar iets loos mee is, en het wordt niet goed weggewerkt, dan is het een ongenadig medium. Een zéér ongenadig medium.
Geef als eerste een reactie