Al vele jaren is er een cultuur en traditie van illegale radiostations, de zogenaamde piraten-stations die vooral in het noorden en oosten van Nederland tijdelijk een signaal de lucht in sturen op FM. Illegaal, met grote vermogens en indrukwekkend hoge zendmasten. Vaak ook gekoppeld aan een evenement wat een paar dagen duurt en waar veel bezoekers op af komen. De frequenties waar op uitgezonden wordt, worden elders in het land natuurlijk gebruikt door radiostations die daar een officiele vergunning voor hebben en liefst optimaal hun luisteraars willen bereiken… Het was mijn wens om eens een keer op bezoek te gaan bij zo’n evenement en te zien en horen wat daar gebeurt… Op Facebook zag ik een aankondiging 2 weken geleden voor een evenement in Goor, zo’n 40 minuutjes bij Apeldoorn vandaan. Mooi weer, dus berichtje gestuurd via Facebook en vervolgens op zaterdagmiddag, eind September naar Overijssel. Op zoek naar een evenement waar Radio Los Banditos en de Twentse Piraten Express de krachten dit weekend bundelen en uitzenden op 97.0 FM vanuit Goor.
Onderweg kon ik in Apeldoorn op mijn autoradio al meteen het radiostation beluisteren, 54 kilometer hemelsbreed van Goor vandaan. Richting Goor werd het signaal steeds sterker en ook de info die rondliep op mijn RDS display toonde de naam, lokatie en een 06 nummer voor reacties. Eenmaal aangekomen in Goor was cafe Buddy’s, uitgebreid genoemd ook op Facebook makkelijk te vinden. Achter het cafe was een erg simpele studio binnen neergezet waar de live programma’s vandaan kwamen. Toen ik er was waren er eerst een man of 10, toen ik in de loop van de avond wegging zo’n 150 naar schatting. Dit laatste had te maken met het feit dat vanaf 17:00 er een vinyl marathon was op zender. Een selectie van deelnemers mocht maximaal 30 minuten per team hun favoriete platen draaien en dat duurde dan tot ongeveer einde avond. Bijzonder om te zien dat van heinde en ver mensen aankwamen bij het cafe met hun platenkoffertje onder de arm. Iedereen kent elkaar en de bijeenkomst was bijzonder gezellig met hapjes maar vooral erg veel drankjes.
Ik heb geen foto’s gemaakt omdat ik dat niet passend vond, wel van het cafe en ook van de zendmast. In de middag voordat het vinyl evenement begon heb ik gesproken met de technici en presentatoren achter het evenement. Ze kwamen net terug van de zendmast waar het aggregaat weer met diesel was bijgevuld. De mast is tussen 60 en 70 meter hoog en was voor deze editie niet compleet neergezet. Hij kon nog 20 meter hoger. 6 FM antennes stonden in de richting van noord- / oost Nederland gericht. Eerder schreef ik dat ik in Apeldoorn, dus deels op de achterkant van dit antennesysteem, al prima kon luisteren. Vermoedelijk was in het noorden en oosten de ontvangst nog beter. Luisteraars uit het hele land reageerden: van Castricum tot Bergen op Zoom… Het oproepen tot reacties leidde tot erg veel sms-jes en appjes die op een scherm in de studio konden worden gelezen en op zender vaak werden genoemd.
Nadat ik de technici gesproken had over de studio, de techniek maar ook over het avontuur, immers het RDI kan eigenlijk ieder moment naar de zender toerijden en de boel ontmantelen, ben ik zelf naar de zendmast toegereden. Eerst maar gevraagd, omdat de zend-installatie in de studio op een groot scherm live werd gevolgd op mogelijk onverwacht bezoek. Toen ik naar de zendmast toereed was hij makkelijk te vinden. Van veraf was de mast te zien, het was ook prachtig weer en de zon straalde af op de antennes. Midden in een weiland, officieel op grondgebied van de gemeente stond een enorme zendmast, die uitgeschoven was. Een soort van paardentrailer stond erachter met daarin de zender, die ik niet bekeken heb. Immers de hele installatie was ingewikkeld vergrendeld en maakt het denk ik voor een partij die het moet afbreken een ingewikkeld verhaal. De mast stond daar gewoon, mensen fietsen erlangs, het aggregaat staat rustig te pruttelen en de boeren in de omgeving weten niet anders als dat de installatie er weer een paar dagen staat. De technicus die ik sprak gaf aan dat een dag eerder een soortgelijke installatie in de buurt van Zwolle, compleet was afgebroken en meegenomen. Schadepost zo’n 30.000 euro… Ze hoopten dat dit met hen niet zou gebeuren tijdens dit 4 daags evenement. Maar mocht het onverhoopt toch zo zijn dat het wel zou gebeuren, dan stonden er 2 nieuwe installaties klaar, en kon men binnen een half uur weer terug zijn, zo werd trots verteld. Het evenement bestaat al enkele jaren en tot nu toe is het steeds goedgegaan.
In Goor is een enorme piraten traditie, in het dorp zijn zo’n 8 stations die regelmatig illegaal uitzenden en dat onderling met elkaar afstemmen wie wanneer welke frequentie gebruikt. Een paar FM frequenties zijn meest populair waaronder 97.0 FM maar ook 95.0 FM wordt vaak gebruikt. Ze zeggen zich wel bewust te zijn van het feit dat ze storen op andermans frequentie maar geven ook aan dat ze denken dat het in het weekend toch niet zo erg is en dat ze zelf ook graag een ‘evenementje’ willen hebben.
In de studio zag ik de bekende Technics SL1200 platenspelers, een Rode Broadcaster microfoon, TC Electronics effect-unit en een D&R mengtafel staan. Op de 2 schermen die in de studio stonden konden SMS-jes en appjes worden gelezen en op het tweede scherm stond de software van de audio procesing open. Ter plekke was een kleine PA zodat mensen die buiten en binnen met elkaar bijpraten op de achtergrond de uitzending konden volgen.
Een bijzondere ervaring om een keer mee te maken. Het is een evenement voor veel mensen die dit leuk vinden en qua radio best wel uniek en bijzonder. Ik moet eerlijk zeggen dat ik vanaf het moment dat ik luisterde op mijn radio en ook ter plekke, niet 1 plaat gehoord heb die ik al kende of ooit eerder gehoord had… Op Facebook kan je indien gewenst dit evenement volgen.
Zeker mooi om bij te zijn. En eh, vaker luisteren, ken je de platen vanzelf 😄
Leuk verhaal Rene, berichten uit de regio buiten de Randstad, mooi.
(Hebben wij niet samen gewerkt in het Gelderse en Flevolandse)
Piraten zenders in het noorden en oosten zijn niet van vandaag of gisteren.
Zo was er een in de jaren 60 in Zelhem, net boven Doetinchem.
Radio Milano op de middengolf.
Kwam volgens het NOS journaal wel tot Rotterdam. Ja ja de NOS was afgereisd naar het oosten om verslag te doen van het oprollen van de zender. Maar onze handhavers gingen met lege handen naar huis. De zender was onvindbaar!
Moet toch een groot ding zijn geweest, AM zenders waren in die tijd behoorlijk Bulky, zeker als het ging om een stevig vermogen.
Hi Ruud, yep wij hebben in de jaren ’90 talloze uren actualiteiten samen gemaakt bij Gelderland en Flevoland:) Mooie tijden.
Milano was eind jaren 70″ begin 80″
De grootte van de zender viel wel mee..en inderdaad was die zender onvindbaar..vandaag de dag zit/staat die zender nog steeds op zijn lokatie..daar is niet..of enorm moeilijk bij te komen..al is de omg. erg veranderd
Zo heeft Radio Rekken de band Normaal (wereld)beroemd gemaakt in de Achterhoek, nog vóórdat ze landelijke bekendheid kregen 🙂
Milano is indertijd legendarisch geworden, doordat de luisteraars massaal probeerden te voorkomen dat het station uit de lucht werd gehaald. Meerdere kranten berichtten daar over.
Radio Rekken International, RNI.
Zender stond dacht ik in Duitsland.
RRI natuurlijk
Van mij mage het allemaal, maar als ze mijn luister genot naar bijvoorbeeld radio 1 of BNR storen.
Maar als de woordvorder van de zender komt met :
“Een paar FM frequenties zijn meest populair waaronder 97.0 FM maar ook 95.0 FM wordt vaak gebruikt. Ze zeggen zich wel bewust te zijn van het feit dat ze storen op andermans frequentie maar geven ook aan dat ze denken dat het in het weekend toch niet zo erg is en dat ze zelf ook graag een ‘evenementje’ willen hebben.’ (einde citaat)
En dat Rene vd Kolk dat klakkeloos overneemt is in mijn ogen minstens zo “dom”
Hi Juul, dank je wel voor je reactie. Ik geef weer wat ik ter plekke heb gezien en gehoord. Vond het interessant om een keer te zien en mensen hierover te spreken.
Ik begrijp niet aan wat er dom is om iemands quoot, zoals beschreven, mee te nemen in het artikel. Zo denkt men, en men weet dat het eigenlijk niet mag en onderkent de risico’s. Dat heb ik ook gezegd.
Vr groet,
Rene
De boodschapper van onwelgevallige daden en meningen de mond willen snoeren wint weer aan populariteit.
correctie:
“radio 1 of BNR storen.” Moet zijn radio 1 of BNR maar niet storen.
Maar hoe dit is ontstaan wordt niet verteld.
Dit is ontstaan door dat radio zenders met fatsoenlijke inhoud in het noorden en oosten nauwelijks bereik hebben, ontvangst matig is het maar bar slecht als je naar oa npo of de commerciele zenders wilt luisteren.
Waarom de zenders die normale muziek uitzenden zijn in de ze regio’s zo slecht te ontvangen, om dat ze anders bij bijvoorbeeld door het verhogen van zendvermogen en of extra zenders te plaatsen om de ontvangst te verbeteren de zenders van de legale oosterburen storen.
En daar spelen die piraten op in, en is deze, wat zij noemen muziek, wat simpelweg asociaal lawaai is als je goed luistert, slechte teksten slecht tekstuele kwaliteit vaak slecht vertaald, muziek past niet meer bij de tekst, slecht gezongen
voorbeelden van de daar populaire muziek ( lawaai)
https://www.youtube.com/watch?v=NaP2EADBstE
https://www.youtube.com/watch?v=w3m2zlPSv_Q
https://www.youtube.com/watch?v=bkv4yHndwgg
Deze hele cultuur is hier door ontstaan en is pure culturele armoede.
Als de landelijke zenders fatsoenlijk waren te ontvangen in die streken
had dit nooit bestaan.
Hier moet dan ook keihard worden ingegrepen, de overheid moet er voor gaan zorgen dat de landelijke zenders zoweel publiek als commercieel daar fatsoenlijk te ontvangen zijn, en verder keihard gaan optreden tegen die piraten zowel illegaal in de ether als op internet zo dat deze hele culturele armoede gaat stoppen en de mensen daar eindelijk fatsoenlijke radio en muziek kunnen beluisteren.
Beste Koot: wat je schrijft vind ik op twee thema’s wat kort door de bocht: té gemakkelijk werd het oostelijk bevolkingsdeel van het land in de jaren zestig door de Randstad al weggezet als een gebied met achterlijke mensen. Dat is niet alleen arrogant maar vooral ook pijnlijk kortzichtig.
De muziekproducties waarmee luisteraars in het oostelijk deel van ons land (van Groningen tot Limburg) zich kunnen identificeren verschilt blijkbaar sterk met wat luisteraars aan de westkant van het land waarderen; een kwestie van smaak. Over smaak valt niet te twisten. Een aanval doen op wat mensen vanuit eigen lokale cultuur graag produceren en horen vind ik ‘not done’. Het volkse genre is mijn smaak ook niet, maar dat wil niet zeggen dat ik het recht heb om het als niet normaal weg te zetten en dat is wat je zonder heldere onderbouwing doet.
Ik herinner me nog een felle discussie tussen onder meer Peter Blanker en Johnny Hoes in een aflevering van Sonja. Mijnheer Blanker ging stevig tekeer over het in zijn ogen lage niveau van (onder meer) de producties uit de stal van Hoes. Wie was (en is) mijnheer Blanker dan wel om het hele land zo’n veeg uit de pan te geven?
Voor zover mij bekend heeft dit heerschap maar één echte hit gehad en dat was ”t Is moeilijk bescheiden te blijven’. Sic transit gloria mundi zeg… Het was de beste man op het lijf geschreven (en ook nog een vertaalde coverversie van Mac Davis’ ‘It’s Hard To Be Humble’ uit 1979; lekker origineel). Ik waardeer het werk van Peter Blanker. Wat ik niet waardeer is dat hij indertijd de neiging had om zichzelf tot norm te verheffen. Er waren meer deelnemers aan dat gesprek, maar ik herinner me helaas de namen niet meer. De discussie tussen Blanker en Hoes bleef hangen omdat ik die indertijd (en nu nog) interessant vond.
Guus Meeuwis, ook zo’n rijmwonder in ‘Het is een nacht… (levensecht) uit 1995: ‘Op de grond… een lege fles wijn’. Dikke hit en volgens de Randstadluisteraars hitstatus waard. Een lege fles wijn… Taalkundig onjuist. Leuke plaat, maar wel met een dikke taalfout in de tekst.
BLØF, ook een mooi staaltje rijmelarij in ‘Liefde en drank’: ‘Er is één soort geluk. Die zich nooit laat verdringen’
Geluk is onzijdig in de Nederlandse taal, dus dat had ‘Dat zich nooit laat verdringen’ moeten zijn. Prachtmelodie, goede tekst, geweldige productie maar door een taalblunder ook niet bepaald wat je noemt Van Dale’s beste. Toch liep de Randstad er kritiekloos mee weg. Iedereen aan de BLØF…
Elk volksdeel in Nederland heeft recht op zijn eigen muziek. Bovendien: de vrije radiostations kwamen op doordat Hilversum het verdomde om wat meer plaats te maken voor artiesten uit dat deel van het land. De geschiedenis is op dit punt anders dan dat je ‘m weergeeft; op grond van onjuiste argumenten.
Dan neem ik in de slipstream ook nog even de rotopmerking mee van Felix Meurders, die het bestond om in de Nationale Hitparade ‘Hopeloos’ van Will Tura af te maken met de neerbuigende opmerking ,,…en hij kondigt de kwaliteit van zijn eigen product zelf aan.”
Daar had zelfs Willem van Kooten stevige kritiek op (ook in een aflevering van Sonja trouwens; zie YouTube als het fragment er nog te vinden is).
En wat is ‘normale muziek’? Je definieert de term niet. Dat kan ook niet. Er bestaat in principe geen ‘normale muziek’. Naar ik vermoed bedoel je algemeen geaccepteerde, commerciële muziekproducties die hoogmoedige muzieksamenstellers en DJ’s tot norm denken te moeten verheffen.
Dat is ook cultuur maar niet dé cultuur, zoals al jaren geprobeerd wordt de radioluisteraar wijs te maken. En precies uit dát deel van de popcultuur worden playlists samengesteld, waarin een dieptriest laag aantal titels is gepositioneerd. Zodanig laag dat het me al jaren niet verbaast dat de luistercijfers in elkaar zakken en muziekliefhebbers hun heil elders zoeken.
Kleine correctie:
Té gemakkelijk werd het oostelijk bevolkingsdeel van het land in de jaren zestig…
moet zijn: Té gemakkelijk werd het oostelijk bevolkingsdeel van het land al vanaf de jaren zestig…
(Iets te drukke dag gehad denk ik.)
ik heb het specifiek over de situatie in oost-Groningen ( waar ik geboren ben, en op 18 jarige leeftijd ben weg gevlucht in 1985 ) .
En wat jij schreef over wegzetten door de randstad klopt met het beeld waar ik vandaan kwam, maakten de jeugd niet eens de lts af want er is toch geen werk waarom moet ik naar school, veel in de bijstand of later aan het werk in een van de grote sociale werkplaatsen ( hadden zo 2500+ werknemers, in de randstad had je deze werkplaatsen ook maar het aantal werknemers waren er niet in die grote’s ) en daar naast het slechte ontvangst van radio en tv heeft er toe geleid dat er een heel eigen cultuur is ontstaan, die vaak geen niveau had en kwalitatief gezien erg slecht was, veel hobby artiesten die dachten te kunnen zingen en daar mee hun brood te kunnen verdienen maakten loon persingen bij oa Non records, Ivory tower ( om maar een paar te noemen ) en waren zo slecht dat zelfs de regionale omroep ( die toch vooral regionale muziek uitzond ) ze niet eens wilden draaien en dus het maar de piraten het maar moesten doen.
Waarom werden die platen dan alsnog aangevraagd door het luisterpubliek?
‘Er is één soort geluk. Die zich nooit laat verdringen’ Prima – beter – om hier met ‘die’ te verwijzen en niet met ‘dat’. Die slaat op een soort, een soort die, vergelijk met een aantal mensen die of dat, mag tegenwoordig beide.
Soort is een bijvoeglijk naamwoord en geen zelfstandig naamwoord. Taalkundig alsnog fout dus.
Amen…
Amen……
Ik breek mijn hersens over die lege fles wijn.
Lege wijnfles?
Ik heb me weleens afgevraagd hoe je die manke regel zou kunnen vervangen.
Veel verder dan ‘de fles van de wijn’ kwam ik ook niet, maar dat lijkt me nog altijd beter dan ‘een lege fles wijn’. Enfin: die fles was leeg, dat zegt misschien iets over de situatie waarin de tekst werd geschreven?
Mooi verhaal! Een beetje raar is het natuurlijk wel want je verstoort er een ander signaal mee. Het is niet zo dat je deze evenementen niet kan organiseren zonder radio op FM. En als je het signaal toch wil doorgeven zodat mensen er thuis van kunnen genieten dan kun je dat op heel veel plekken via internet doen. Als je toch al socials gebruikt om alles te promoten dan kan dat met zo’n internet stream elkaar alleen maar versterken. Onnodig om in deze tijd signalen te verstoren op FM maar ook wel een mooi jongensboekachtig avontuur.
Het stuk benaderd een beetje alsof men verbaast is dat er nog zoveel piratenzenders bestaan. Dat is raar want het is algemeen bekend dat ze nooit zijn weggeweest. Niet alleen in het oosten van het land maar ook in het zuiden en in België. Overigens zijn er in deze contreien ook heel veel platenzaken.
Kleine aanvulling: het ritselt in Nederland van de Low Power AM zenders die over het algemeen prima in een behoefte voorzien. De meesten overigens ook met simulcast via internet.