Sommige verhalen bij de radio blijven verborgen voor de luisteraar, soms maar beter, soms ook jammer ter lering ende, vooral, vermaak. Het zijn de verhalen van programmamakers en technici die zich achter de kuchknop afspelen in de studio en op locatie. Elke maand een nieuw bericht van achter die knop, mogelijk door de tijd niet meer geheel accuraat, licht aangesterkt of afgezwakt.
Tijdens de Firato in Amsterdam in 1982 werd de cd-speler geïntroduceerd en in de jaren erna zou dit apparaat doordringen tot de huiskamer en de platenspeler verdringen. De introductie van de cd-speler bij Hilversum 3 verliep echtermoeizaam. Pas begin 1987 werd die daar in gebruik genomen, daar ging het ‘Tom Mulder incident’ aan vooraf. De dj-tafel in de Hilversum 3 studio was inmiddels sterk verouderd, in 1975 in gebruik genomen. Het nieuwe Radio 3 Centrum was al in aanbouw maar zou pas in oktober van dat jaar geopend worden. Tot dat moment moesten de programmamakers zich behelpen met een simpele dj-tafel met twee draaitafels, drie jinglemachines, een Revox recorder en twee microfoons. Maar vooral geen cd-speler. Tom Mulder presenteerde destijds ‘Nachtwacht’ van zon- op maandag van 00.00 – 02.00 uur. Tom vond het teleurstellend dat er nog geen cd-spelers in de studio stonden, dus voor zijn uitzending van Nachtwacht had hij zijneigen exemplaar meegenomen. De dienstdoende technicus sloot die aan op het kanaal van de eerste jinglemachine, de kabels van de Spotmaster werden aangesloten op de uitgang van de speler van Tom. Getest op de voorafluistering (wat je niet getest hebt werkt niet), er was geluid.
Tom startte na het nieuws van middernacht de bekende tune (‘Minor Bossanova’ van Laurie Johnson) en begon met zijn presentatie. Hij zette de fader open van het kanaal waarop zijn speler aangesloten was en drukte op de startknop van zijn cd-speler. Edoch, het bleef stil. Snel een plaat via de linker draaitafel gestart en de technicus ontboden voor nader onderzoek. Die sloot voor de zekerheid de speler nu op het kanaal van de tweede Spotmaster aan, wederom getest op voorafluistering, wederom geluid. Tom deed wederom een aankondiging, drukte op de knop van zijn eigen speler maarweer bleef het stil. Tom werd boos, heel boos en niet geheel onterecht, vijf jaar na de introductie stond er bij de best beluisterde radiozender niet één cd-speler in de dj-studio. Tomwerd zo boos dat hij twee uur non-stop platen draaide zonder dus nog iets te zeggen. Dit werd later bekend als het ‘Tom Mulder incident’.
De nachttechnicus was ook ernstig in twijfel, toch duidelijk getest op de voorafluistering? Er volgde een uitgebreid storingsrapport en op hoog niveau werd erover gesproken.
De oorzaak was een bijzonder ontwerp van de dj-tafel, duidelijk omschreven in de handleiding uit augustus 1975 van de hand van Cor Doesburg. In de drie kanalen van de jinglemachines was een speciale schakeling opgenomen. Als een jingle op de machine zélf gestart werd, kwam er geen audio uit dat kanaal, ook al stond deze open, alleen als de jinglemachine gestart werd met het kleine rechthoekige knopje boven de fader, werd de mute opgeheven en de jingle hoorbaar.
Op blz. 22 van de handleiding van Cor lezen we: “wanneer men op dit knopje drukt en de bijbehorende regelaar staat open dan wordt én de Spotmaster gestart én een electronischeregelaar geopend, zodat de djingle in de uitzending komt”.‘Dit knopje’ is dus dat kleine rechthoekige knopje. Op zich een geniale schakeling, maar dit veroorzaakte de ongewenste stiltes. Het incident kreeg een staartje, de oude dj-tafel met zes faders werd een week later vervangen door een solide MBI-tafel met 20 kanalen, er werden 4 Sonifex jinglemachines geplaatst én twee splinternieuwe professionele cd-spelers van Philips. Op woensdag 14 oktober 1987 werd het nieuwe Radio 3 Centrum geopend ter vervanging van de oude ECK-3 met dj-studio. Dat ging gepaard met een incident waar Frits Spits een hoofdrol in speelde. Dat valt te lezen ‘Achter de Kuchknop’ in oktober van dit jaar.
Een foto van Tom Mulder achter de oude NOS DJ-tafel:
Geef als eerste een reactie