Wekenlang zwoegde de publieke omroep op een beleidsplan dat een antwoord moet geven op de cultuur- en leiderschapsproblemen die de Commissie Van Rijn blootlegde bij de publieke omroep. Maar het resultaat dat gisteren werd gepubliceerd maakt geen indruk. Jeroen Pauw interviewde de doorgaans onzichtbare Frederieke Leeflang, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO, het overkoepelende orgaan dat nogal onbeholpen regie tracht te voeren over de omroepen én Arjan Lock, voorzitter van het College van Omroepen, woordvoerder namens de omroepen. We hoorden veel zalvende taal. De blik op het gezicht van Frederieke Leeflang verraadde wat er in haar hoofd om leek te gaan: ‘laat deze vraag aan mij voorbijgaan’. Ze wekt de indruk erg omhoog te zitten met de verwarring in het kippenhok en geeft onomwonden toe nauwelijks te weten wat haar bevoegdheden wel of niet zijn. Haar reputatie raakte beschadigd doordat ze inzette op vertrek van Omroep ON uit het bestel, een verzoek dat door de staatssecretaris voor mediazaken niet werd gehonoreerd. Die gooide haar daarmee als baas van de publieke omroep meedogenloos voor de bus, zo hoorde ik later in Den Haag. Desalniettemin bleef ze.
Arjan Lock ken ik als een prima collega, met het hart op de goede plek en uitstekend EO-directeur, sinds 2008 voorzitter van de Raad van Bestuur van de Evangelische Omroep. Het is vooral zijn predikerstalent dat hij inzet in deze hopeloze strijd om reputatieherstel voor de publieke omroep: hij spreekt over mededogen met de slachtoffers, nazorg, de nogal softe verwachting dat de omroepen vanaf nu wel (als ze zin hebben) of niet (als ze geen zin hebben) ander beleid gaan voeren. ‘Wees aardig voor elkaar’, lijkt Arjan te betogen, maar waarom lukte dat dan de achterliggende tijd niet? Hij gaat daarmee voorbij aan de kern van het probleem. De huidige ellende vraagt niet om domineesgedrag, maar om krachtig leiderschap: hard op de inhoud, zacht op de persoon, gewoon het normale gedrag dat je van een leider mag verwachten. Dit optreden maakt al met al zo’n twijfelende en weinig doortastende indruk.
Er is te weinig praktische ervaring aan de top
Het cultuur- en leiderschapsprobleem bij de omroep zit vooral bij het middenmanagement, zo zei professor mediastudies Mark Deuze onlangs in een interview dat ik met hem had voor het mediaplatform Spreekbuis. Je vraagt je af waar de huidige bazen van de publieke omroep hun opleiding hebben genoten en wat het zegt over de kwaliteit van de studies die ze hebben gevolgd. Veel problemen van onze tijd zijn te herleiden tot opleidingen die kennelijk tekort schieten. Inmiddels ontstaat rond integriteitskwesties in het maatschappelijke leven een omvangrijke industrie van coaches die hun kans zien, maar als ze zo goed zijn waarom zijn het dan adviseurs en geven ze niet zelf leiding? Oppassen geblazen dus! Het blijkt geen vrolijke boel te zijn in dat College van Omroepen. Zaten daar een aantal jaren geleden nog mannen en vrouwen met kennis van zaken, inmiddels bestaat dat gezelschap uit mensen zonder omroepervaring, zelfs met een gebrekkige affiniteit met het bestel, nooit zelf een programma gemaakt, nooit met de poten in de klei gestaan. ‘Het is een puinhoop’, laat een van de bestuurders me onomwonden weten. Hij beklaagt er zich over dat aan de top beslissingen worden genomen door mensen ‘die totaal geen kaas hebben gegeten van media’. De sfeer is om te snijden, bevestigt ook een andere deelnemer aan het overleg. Zeg nu niet dat praktijkkennis er niet toe doet omdat een moderne leider zowel een wasmiddelenfabriek moet kunnen aansturen als een omroep. In dit dossier wordt de juistheid van die stelling in ieder geval niet bewezen.
Op één punt is het rapport concreet: er komt een maximale benoemingstermijn van twee maal vier jaar voor omroepbestuurders, maar dan weer alleen voor nieuwe benoemingen en niet voor de zittende bestuurders onder wier leiding het zo kon mislopen. Windowdressing dus. Doorbijten is niet de sterkte van de publieke omroep.
TON VERLIND
Jammer dat je zo positief bent over Arjan Lock. Ik hem verder niet, maar in het gesprek bij Jeroen Pauw viel hij voor mij erg door de mand. De manier hoe hij omging met Roos Moggré was ronduit verbijsterend. Hij was naar haar erg dominerend, denigrerend en kleinerend. Ik weet het! Roos liet dat ook duidelijk blijken.
Frederieke Leeflang probeerde ook aan hem te ontsnappen. Duidelijk een meneer vd oude garde, hoogste tijd voor wat nieuws!
Het middenmanagement is in alle bedrijven het probleem. Een laag die er zo’n 10 jaar geleden niet tot nauwelijks in bedrijven en die in de meeste gevallen ook helemaal nergens voor nodig is. Werkgevers/directies communiceren tegen managers die weer communiceren tegen de werknemers daaronder. Waardoor bazen en de directie minder werk hebben maar, ook te weinig zicht en binding met de werknemers op de vloer die het werk uitvoeren. Vaak lopen die managers naast hun schoenen/denken dat zij de baas zijn, denken dat zij alles mogen omdat ze manager zijn, melden misstanden of fouten (al dan niet door hen zelf veroorzaakt) niet bang dat zij de schuld krijgen, moeten zelf meewerken maar doen in de meeste gevallen niet (voelen zich te goed/zogenaamd te druk of hebben er echt de ballen verstand van wat ze moeten doen) of kunnen gewoonweg helemaal geen leiding geven. Mooie praatjes tijdens een sollicitatiegesprek houden kunnen ze heel goed maar, dat wil nog niet zeggen dat je goed leiding kan geven. Dit word vaak ook helemaal niet niet gecontroleerd. Dit alles te samen zorgt in die bedrijven vaak voor een angstcultuur waar bijna niemand zich hard op durft uit te spreken. Straks verlies je je baan. Wat veel mensen zich niet realiseren op zo’n moment is dat je gewoon een andere baan kunt zoeken. De werkgever/directie laag keek in sommige bedrijven vaak de andere kant op want zonder die managers krijgen zij het op het bordje en dat zorgt weer voor meer werk. De oplossing is in veel gevallen dat een werkgever een of meerdere mensen naast zich benoemd of de directie vergroten naar gelang de grote van een bedrijf. Stoppen met die hele midden laag van managers. Die zijn helemaal nergens voor nodig, en kosten onnodig heel veel geld in sommige sectoren. Vroeger was deze laag er ook niet en ging het heel veel bedrijven beter. Soms moet je niet vooruit maar een paar stappen terug doen om de boel op te te lossen. Laten de NPO en de zorg hier eerst eens mee beginnen. Daarna kan het uitgerold worden naar andere sectoren en bedrijven.
Helemaal eens, er zijn in Nederland duizenden banen gecreëerd die nergens voor nodig zijn. Als je die mensen ontslaat draait alles gewoon door en heb je gelijk mensen om al die openstaande vacatures op te vullen, win win
Alleen die mensen die dan overblijven willen niet zelf werken. Dat is zo gecreëerd en krijg dat er maar eens uit. Zullen altijd blijven solliciteren naar manager functies en anders niet.
En de managementlaag zal deze tot uiterste verdedigen. Willen niet dat gaat opvallen dat deze functie in de meeste gevallen totaal overbodig is dus zorgen ze dat de onderlaag niet voorbij hen komt. Het bekende trappen naar beneden en slijmen naar boven.
Geld niet voor alle managers natuurlijk. Er zijn ook zeker goede (al zijn die ook overbodig) waarmee prima te werken is.
Het ging eergisteren over het budget van de NPO. Mw Leeflang had het over wat het kost en….. een commissie goedkeuring voor het budget.
Een commissie goedkeuring?
Zou er ook een commissie afkeuring zijn?
Maar die commissies…Waarom?
Ook al zoiets, overal commissies voor.