Blog Ton Verlind: In het verlangen naar goed nieuws gaf het NOS Journaal onvolledige informatie

In het streven van het NOS Journaal om het nieuws voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken, bedient de redactie zich van een vrolijk, populair taalgebruik, maar ook van het weglaten van nuanceringen bij het nieuws. Dat leidt regelmatig tot een onvolledig beeld.

 

In het Journaal van zondag 1 december 2024 wil de redactie kennelijk de vele gepensioneerden die zitten te wachten op het omkatten van het huidige pensioen naar een nieuw stelsel met een fijn gevoel de feestdagen insturen. Die omkatting is een giga operatie die vele miljoenen, zo niet miljarden aan kosten oplevert en als belangrijk kenmerk heeft dat de collectieve pensioenpot wordt omgezet naar vele individuele potjes. De rekening daarvan komt terecht bij de pensioendeelnemers. De noodzaak van die transitie is velen uit geen enkele toelichting tot nu toe duidelijk geworden. Misschien is dit gewoon een prestigeproject, waarbij de politiek iets wilde (=kosten drukken) en werkgevers (=lagere loonkosten)  en vakbeweging (= toezegging van een vroegpensioen voor zware beroepen) cadeautjes gaf om daarin mee te gaan. De informatievoorziening over dit ingewikkelde dossier heeft tot nu tekort geschoten. Hoe de transitie in elkaar zit is nauwelijks uit te legen en de publieke omroep heeft daar de afgelopen maanden en jaren ook weinig moeite voor gedaan. Als het gedoe rond dit thema de journaals en Nieuwsuur al haalde dan werd het nieuws behandeld vanuit het perspectief van de partijen die er de pensioenhervorming doorheen wilden krijgen, dus vanuit het bekende Haagse narratief.

Bijsturen zonder gezichtsverlies kon niet meer

De noodzaak van die omkatting verdween in de loop van de tijd steeds meer uit het zicht, en de berekeningssystematiek werd zo ingewikkeld dat weinigen er een touw aan kunnen vastknopen, maar de mammoettanker was niet meer van koers te veranderen zonder gezichtsverlies. Er kwam met hangen en wurgen een politieke meerderheid en nu zitten gepensioneerden -althans wie nog niet compleet is afgehaakt- in spanning af te wachten wat in de praktijk het effect van die hervorming zal zijn. Proefberekeningen geven verschillende resultaten te zien en de theorie lijkt een gebrekkige voorspeller van de werkelijke toekomst.

 

De pensioenen gaan er in doorsnee op vooruit, roept de vakbeweging al jaren om het verzet tegen de stelselwijziging de kop in te drukken. De werkelijkheid is dat de pensioenen gaan meebewegen op de golven van de economie. Of liever gezegd; nog meer gaan meebewegen, want bij een tegenvallende economie kan de pensioenkraan ook binnen het huidige stelsel al dicht- of opengedraaid worden. Gaat het economisch voorspoedig dan bestaat de mogelijkheid dat de pensioenen stijgen, maar bij tegenwind kunnen de pensioenen ook dalen. Soms met forse bedragen. Huidige gepensioneerden en toekomstige gepensioneerden gaan dus de toekomst in met behoorlijk wat onzekerheden. Temeer daar de inflatie in Nederland nogal gierend uit de hand loopt.

Met een prettig maar onjuist gevoel de feestdagen in

Wat doet het NOS  journaal aan de vooravond van deze immense operatie, waarvan door sceptici wordt voorspeld dat hij de toeslagenaffaire wel eens zou kunnen overtreffen? De redactie roept hosannah, want heeft het allereerste pensioenfonds gevonden dat deze ingewikkelde hervorming in de praktijk brengt. En daarover zijn volgens de NOS uitsluitend heuglijke feiten te melden. Het betreft het pensioenfonds voor het loodswezen. Emoties scoren, feiten zijn lastig. We krijgen niet een zakelijke analyse maar een met een goed gevoel voor sentimenten aan elkaar gelijmd onderwerp. De Journaalploeg gaat met een gepensioneerde loods terug naar de werkplek die hij een paar jaar geleden verliet. Het wordt een tranentrekkend onderwerp van oudgedienden die elkaar na zoveel tijd weer eens ontmoeten, een totaal irrelevante aanpak in relatie tot de ernst van dit onderwerp. Het item toont zich als een kerstfilm en kent het ideale happy end: de gepensioneerde loods gaat er dankzij de pensioenhervorming stevig op vooruit. Met een bedrag van wel drie cijfers.

 

Wie in de achtergronden duikt ziet dat het pensioenfonds van het loodswezen er op dit moment met een riante dekkingsgraad van 125 procent sowieso goed voorstaat. Die dekkingsgraad laat zien dat er voor elke honderd euro die in de toekomst uitgekeerd moet worden, nu al 125 euro in kas zit. Dus ook zonder de pensioenhervorming had het loodswezen de pensioenen kunnen verhogen, een nuance die in het journaalitem ontbreekt. De redactie verzuimt het verschil te berekenen tussen de pensioenverhoging, zoals die zou uitvallen in het oude stelsel en hoe die nu uitvalt in het nieuwe stelsel. Dat zou een interessante indicatie zijn. Wie naar de andere pensioenfondsen kijkt ziet dat die geweldig worstelen met deze transitie en vermoedelijk de pensioenen niet zullen verhogen, omdat ze het geld nodig hebben voor de miljarden verslindende reorganisatie.

Volkskrant slaat alarm

Hoe zit het met de economische vooruitzichten die uiteindelijk bepalend zijn voor stijging of daling van de pensioenuitkeringen? Daarover slaat de Volkskrant op maandag 2 december 2024, dus de dag na het hosannah-verhaal van de NOS, in een hoofdredactioneel commentaar alarm. De krant maakt zich grote zorgen over de economische ontwikkelingen in Nederland die gemiddeld slechter zijn dan in de rest van Europa. Bovendien kunnen we nog extra klappen verwachten van de kwakkelende Duitse economie, aldus de krant. Als die ontwikkelingen zich voortzetten kan zich dat in het nieuwe stelsel vertalen in een (scherpe) daling van de pensioenen.

Kijk, dat zijn nou kanttekeningen die ik graag van Het Journaal had willen horen, maar die helaas niet in het kerstgevoel passen. Het Journaal gaf onvolledige informatie.

TON VERLIND

11 Comments

  1. Het Journaal had ook nog een gelukje bij dit onderwerp, of misschien was het wel een argument om juist voor het pensioenfonds voor het loodswezen te kiezen: de bestuurder van dit fonds die in de reportage een heldere toelichting gaf, had een kleurtje.
    Dat een spreker goed uit zijn woorden komt is uiteraard mooi meegenomen, als hij/zij dan ook nog een donker gepigmenteerde huid heeft of een hoofddoek draagt, is men bij het Journaal tegenwoordig dolgelukkig. Nu was er helemaal niets op deze pensioenbestuurder aan te merken, was hij echter blank geweest -of ‘wit’ zoals men bij het Jounaal pleegt te zeggen- is het de vraag of de man überhaupt de buis zou hebben gehaald.

    • Wat dacht je van deze: op verordening van Margo Smit de ombuds binair
      Omroepen zijn vrij in de selectie van wat ze produceren. Omroepmedewerkers maken journalistieke keuzes en laten zich daarbij niet leiden door overheden, politieke, commerciële of maatschappelijke organisaties of door individuele belangen van derden of henzelf.
      • Omroepmedewerkers werken onafhankelijk en onbevooroordeeld. Elke vorm van belangenverstrengeling wordt vermeden.
      • Omroepmedewerkers berichten waarheidsgetrouw, de informatie klopt. De producties zijn controleerbaar en worden gecheckt.
      • Omroepmedewerkers zijn transparant over en aanspreekbaar op hun journalistiek handelen.

  2. Tja…
    Net het journaal gezien met een item over het Levenslied. Volgens Jan Paparazzi gaat het radiolandschap massaal pop in ons moerstaal draaien.

    Ik ga hierover de column van Ton
    afwachten. Dit is echt veelste vrolijk de feestdagen ingaan. Schande!

  3. We gingen van een pensioen obv eindloon, naar een pensioen obv middelloon, naar een pensioen obv beschikbare premie (dus belegging; geen gegarandeerd bedrag), maar dan wel zogenaamd je eigen persoonlijke beleggingspotje, want dat willen we als deelnemers zo graag… Maar je wordt nog steeds wel verplicht om deel te nemen. Dus verplicht deelnemen aan de staatscasino. Laat het invaren maar beginnen!

    Klinkt als echte vooruitgang (not) met natuurlijk in het vooruitzicht flinke rendementen en glorieuze beloften, mede mogelijk gemaakt door de knappe juristen van de dnb. Het zal net zo succesvol worden als de omzetting vh ziekenfonds stelsel naar basiszorgverzekering. Ondertussen slaapwandelt Nederland lekker verder, terwijl de grote collectieve pensioenpot leeggeroofd wordt, want de EU weet veel beter hoe je met dat geld moet omgaan…

    De vakbonden moeten zich de ogen uit de kop schamen

  4. Ik heb het niet gelezen Tom helaas maar ik ben het met je eens ongelezen!
    3/4 december gevonden door IDF de 6 stoffelijke resten van 6 gegijzelden dus niet 6 gijzelaars en ook nog het lichaam van 1 gegijzelde in de tunnels met ontwikkelingsgeld van oa Nederland gegraven bij de vrienden van de nos de palestijnen in Gaza. De vrijheidsstrijders van Gaza hebben er niets mee te maken vandaar ook dat het nos journaal het niet nodig vond om hier melding van de maken. Je zou zeggen dat Rob Trip als journalist presentator daar wel iets van zou zeggen tegen eindredactie Cann D66 van moet dat er niet in mevrouw Cann? Maar dat heeft Rob niet gedaan want Rob denkt ook van who gives a fuck. Die rob toch! Als er in Polen een rivier overstroomt reist de nos correspondent onmiddellijk af om verslag te doen want klimaatverandering en als oost Amerika en Canada onder twee meter sneeuw ligt tijdens thanksgiving hoor je niet wat gek of zou dat ook te maken hebben met klimaatverandering want een plaatselijke CO2 wolk,niet lachen dat kan hè vraag maar aan noord pool deskundige Peter kuipers munneke dat man die heeft gezegd dat wintersportplaatsen in de Alpen opzoek moeten naar andere inkomstenbronnen want van skiën zal het niet mee komen. Dus beste Tom ze missen- en opzettelijk mis-interpreteren en bevoordelen niet alleen het nieuws ze vandaleren en frauduleren het nieuws aan alle kanten op los en denken dat heeft de kijker toch niet door. De kijker is niet gek die er nog is want de rest haald zijn of haar dat kan ook zijn nieuws van yoututube of betrouwbare potcasts.

  5. Weet je Tom je kan nog 2300 columns schrijven over de onkunde en incapabele redactie met een sterke bevooroordeling van het nos journaal wat je wil maar tegen onkunde kun je niets doen behalve het hele zooitje eruit flikkeren met uitzondering van een enkele correspondent in Amerika bv en enkele nieuwslezeressen en jeroen. Dat is de enige remedie Tom het hele zooitje eruit flikkeren inclusief de genre managers die iets te maken hebben met nieuws en actualiteiten. Alles weg ook die idioten in Den Haag allemaal wat een zelfingenomen dwazen zijn dat zeg. Wilders trekt echt de stekker niet uit het kabinet hoor echt niet en Omtzigt de grote vriend van de politiek duiders van de nos lift mee met Wilders en niet andersom. Van de wulp zonder papa ontslagen bij de nos van papa wat nu Xander wat nu. In ieder geval kan Tom zijn tijd besteden aan belangrijker zaken. Nog de kijkcijfers bekeken van cnn,msnbc,abc,cbs,nbc jongens? Na de val van Joe tot 60% gezakt het lijkt Bar Laat wel. Dag hoor…..

  6. Het punt is dat op basis van de oude regels de pensioenen niet of nauwelijks verhoogd konden worden omdat in het indexatiebeleid het prijsindexcijfer wordt gevolgd. Jaar op jaar was er sprake van deflatie, tenminste de periode okt 23 tot okt 24. Dat moesten best wat fondsen bekend maken. In het nieuwe stelsel heb je dat niet meer, dan gaat het om de rendementen. Dit jaar zijn die rendementen heel behoorlijk en kunnen in het nieuwe stelsel meer uitkeren. Ook kun je bij de overgang naar de nieuwe regels de buffer van het fonds deels uitdelen, dus je uitkering gaat meteen omhoog.

    • Wat ik wel opvallend vond: hoewel breed voor de gevolgen van invoering van dit nieuwe stelsel is gewaarschuwd, werd het er doorgedrukt alsof het niets was zeg… Dat riep herinneringen op.

      Eind jaren tachtig werd een trucje uitgehaald door de regering Lubbers: het ABP had behoorlijk grote financiële reserves opgebouwd. Dit pensioenfonds werd door de overheid beheerd. De pensioenpremies van de ambtenaren (aangesloten bij ’t ABP) werden door Lubbers en consorten tijdelijk verlaagd. Sommige pensioenen werden zelfs premievrij verklaard.

      Het gevolg van die actie was tweeledig:

      -1-De overheid was minder geld aan pensioenpremies van ambtenaren kwijt; een verkapte bezuiniging.

      -2-Lubbers kreeg meteen kritiek dat langs die weg dus eigenlijk geld uit het ABP fonds werd gegraaid om de overheidsfinanciën op orde te brengen. Die kritiek was terecht.

      Na al die jaren kan ik niet anders dan bij het standpunt blijven dat dit pure diefstal was. Het APB werd in 1996 verzelfstandigd. Met andere woorden: dank voor de centen, vanaf nu jullie probleem. De verzelfstandiging had ook een valide reden: men wilde dit soort graaipraktijken in de toekomst voorkomen. Helemaal onterecht was die verzelfstandiging misschien niet, maar dat het deksel op de put ging nadat het kalf verdronken was moge duidelijk zijn.

      Lubbers voerde indertijd aan dat hij een nationaal faillissement wilde voorkomen. Hoe ernstig die situatie was heb ik even niet op de radar, maar ik herinner me wel dat bezuinigen na verloop van tijd als een uitgehold begrip in de oren begon te klinken. De situatie was ernstig, maar stevenden wij nu inderdaad op een nationaal faillissement af? Was het resultaat van al die (soms volstrekt dwaze) bezuinigingen indertijd dermate slecht dat nog even in een pensioenpot moest worden gegraaid? Ik houd mijn twijfels.

      Terug naar nu: de belangrijkste reden die wordt aangevoerd is dat het oude pensioenstelsel op langere termijn niet houdbaar is. Uiteraard wordt de term vergrijzing weer uit de kast gehaald, daarin inbegrepen de verwachting dat Nederlanders in de toekomst langer zullen leven. Nederlanders, dus ook: ambtenaren.

      Het komt op mij over dat met een toezegging hier en daar een vergelijkbare truc met onze pensioenen wordt uitgehaald als eerder beschreven. De materie is dermate ingewikkeld, dat geen mens precies kan benoemen of dat werkelijk zo is. Wie van regeringswege nu nog over transparantie durft te spreken werkt op mijn lachspieren. De materie is zo transparant als een vat modder met olie in de nacht. En inderdaad: het zou mij niet verbazen als dit uiteindelijk op een drama á la toeslagenaffaire uitdraait.

      Ook verscheen recent in het nieuws dat de levensverwachting van Nederlanders onder druk is komen te staan. Dan vraag ik mij af of die hogere levensverwachting die eerder werd geadverteerd indertijd geen rookgordijn was. Wie had er belang bij om dat verhaal in de rondte te strooien? Degenen die over de pensioengerechtigde leeftijd en langs juridische weg over de pensioenfondsen regeerden.

      Sinds in december 2022 de kogel door de kerk is gejaagd – en het journaille recent weer van ‘nieuwe cijfers’ is voorzien – lijkt niemand dat verband te leggen. Dan ben je óf journalistiek incompetent óf zit je als journalist in de zak van de politiek.

      Of de EU van die pensioenstelselhervorming (mooi Scrabblewoord) profiteert kan ik niet inschatten. Ook het argument, dat het oude pensioenstelsel gebaseerd is op een solidariteitsbeginsel, en dat dit niet meer van deze tijd zou zijn, is in mijn ogen (excuses pour le choix des mots) je reinste bullshit. Een regering hoort daarin regie te houden, maar daartoe is regerend Den Haag duidelijk niet in staat. Landsbelang: nul.

      En wat wordt de volgende stap? Het loslaten van het solidariteitsbeginsel in de zorgverzekering? Reken er maar op. Het probleem dat ik signaleer is dubbel: volstrekt incompetente, op partijbelang gefixeerde bestuurders leveren ons land uit aan doorgeschoten marktwerkingstheorieën die – het moge inmiddels bewezen zijn – niet deugen.

      Het gevolg daarvan is dat Nederlanders nog verder tot cijfermateriaal en verdienmodellen worden gereduceerd. De Britse popgroep New Muzik waarschuwde er in 1980 al voor: ‘Living by Numbers’. Lees de tekst van dat lied er maar eens op na.

      En dan wordt nu ineens vreemd opgekeken als burgers in verzet komen, zich ‘onafhankelijken’ noemen, nog weigeren om maar één rekening te betalen en zich volgens berichtgeving in de media (8 december 2024) blijkbaar zelfs bewapenen. Het lijkt me niet de juiste weg, maar ik heb enig begrip voor hun weerstand tegen het falend overheidsbeleid.

      Enfin, heel verhaal voor wie het wil lezen, maar om Wim Bosboom te parafraseren: dat wilde ik nog even kwijt. Op naar Kerstmis 2024: vreten op aarde :o)

  7. Tom kijk even het nos journaal terug van vrijdag 6 november. Een aaneenschakeling van desinformatie en bevooroordeelde nieuwsgaring. Rob Trip heeft er echt geen moeite mee de meest idiote des-misinformation voor te ratelen vanaf de autocue. Russische inmengen in verkiezingen in Roemenië dus nieuwe verkiezingen. Dus ik denk nu gaat die Rob mij een slechts een voorbeeld geven van Russisch inmenging want dat heeft de hoofdredacteur mevr. Cann D66 op de autocue gezet. Oh nee toch niet. Dan worden we gefêteerd op waarom winkelbedrijven zoveel reclame maken voor de kerstdagen die in aantocht zijn. Het schijnt Tom dat dat te maken heeft met het feit dat die commercials de consument overhalen om producten gepromoot aan te schaffen. Redactievergadering nos journaal: ff kijken jongens,oh dat mag je niet meer zeggen ff kijken non binairen wat we allemaal in het 8 uur journaal stoppen, even nover de giga storm die veel weg heeft van de jaarlijkse winter,herfststormen,even naar Den Haag om schoof af te zeiken en wat hij jij,heb jij nog iets? Ja zeker het schijnt dat reclame bij de ster de consument aanzet tot kopen producten,dat meen je niet echt waar. Ja echt mevr. Cann echt waar. Oké doen we afreizen met cam.ploeg productie erbij mannetje of 4 en ertegenaan maar. Wat goed dat dat je is opgevallen hadden we bijna gemist naast de de politieke onrust in Engeland met Keimer,naast de giga sneeuwoverlast in Engeland en Amerika en Canada,naast verwikkelingen en reis Biden en Amerikaans samenstelling nieuwe regering,naast de politieke en industriële giga onrust in Duitsland oké is niet zo belangrijk voor Nederland oké maar toch. Moeten we nog even doorgaan? De rebellen zijn vrijheidsstrijders het zijn sjiitische jihadisten schijnt in het Amerika van Joe Biden op de terroristenlijst te staan maar vrijheidsstrijder opweg naar Damascus. Israël is vergeven van genocidisten en hele pelotons bruinhemden lopen door Gaza. Alles wat Israëlisch is voor de rechter in Den Haag. Laten doen we dat nog wel met de Turken want die schijnen iets met de Koerden te hebben maar ho dat is een belangrijk navoland dus dat leest Rob Trip niet voor. Ook dan maar naar YouTube voor het echte nieuws en een potcast. Oh ja het schijnt ook niet zo goed te gaan met de elektrificatie en de electrische autootjes wat zo gek is want het wordt steeds koeler hoe kan dat nou?

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*