[Blog door Ton Verlind] Een joviale kwajongen met drukinkt in zijn aderen. Zo wordt de Belgische courantier Christian van Thillo door zijn fans liefdevol omschreven. Hij is onder de radar uitgegroeid tot een niet te verzadigen mediatycoon met lange armen die zich niet alleen uitstrekken tot Belgische media maar ook tot de redacties van Nederlandse kranten. Dat in het Vlaamse medialandschap politieke, zakelijke en redactionele belangen door elkaar lopen wisten we al. Maar hier in Nederland koesteren we ons als mediaconsument nog altijd in de veilige waan dat redactiestatuten een waterdicht schot vormen tussen inhoud en commercie. Met die illusie rekent mediajournalist Mark Koster af in zijn pas verschenen boek ‘De Belg’, een minitieus beschreven ‘making of’ van de Berlusconi van de lage landen. Die vergelijking gaat overigens niet helemaal op. Berlusconi had politieke bedoelingen en misbruikte daarvoor zijn mediamacht. Christian houdt van de media, heeft geen politieke ambities, je ziet in hem niet zo makkelijk een boef. Hij is vooral ondernemer. Met zijn kranten, radiostations en televisie wil hij verdienen, een noodzaak voor hun overleven en dat doet hij volgens Mark Koster door voor adverteerders een geraffineerde fuik te bouwen, waarbij het vertrouwen in onafhankelijke journalistiek de golf is waarop de consument aan het consumeren wordt gezet. Het heet service-journalistiek of iets van gelijke strekking: reclame, verpakt in een journalistiek jasje, een genre waar in journalistieke kring verzet tegen ontstaat. Het is goed om te weten hoe het werk en dat leest u in ‘De Belg’.
Hoe lang zullen hoofdredacties het uitzicht op vette bonussen weten te weerstaan?
Wil het zeggen dat de Belg greep heeft op de redacties van de Nederlandse kranten die hij in bezit heeft (AD, Volkskrant, Trouw, Parool veel regionale titels, Nu.nl). Die zullen dat stellig ontkennen. Maar hoe lang zullen hoofdredacteuren ongevoelig blijven voor de vette bonussen die ze volgens dit boek kunnen verdienen en hoe lang zullen goed scorende journalisten (Angela de Jong van het AD, Maarten Keulemans van de Volkskrant, volgens Koster de favorieten van Van Thillo) de druk van het subtiele beloningssysteem kunnen weerstaan dat hen als toppers een preferente positie geeft. Was het de verwevenheid van belangen die bij de Nederlandse kranten van Christian van Thillo leidden tot het achterhouden van belangwekkend nieuws, zoals de misdragingen van een van de directeuren van het eigen concern, een affaire die Van Nieuwkerkgate benadert, maar zelfs de Volkskrant nauwelijks haalde? Mark Koster denkt van wel. Ouwe meuk, geen fraai moment in de bedrijfshistorie, bovendien vooral verweven met de Belgische cultuur, maar iets wat ‘achter ons ligt’ vinden ze bij DPG, De Persgroep, zoals het bedrijf heet.
Tien keer dezelfde mening
In zijn boek beschrijft Mark Koster hoe redacties van de regionale kranten worden uitgekleed en er veel berichten worden uitgewisseld. Daaraan kleeft een gevaar: mocht je denken dat bepaald nieuws gewichtig is, omdat je dezelfde opinie op een dag in zoveel verschillende kranten tegenkomt (dan moet het toch wel waar zijn?), bedenk dan dat die opinie kan zijn gebrouwen in de nieuwsfabriek van Van Thillo, waarna tien keer verspreid via kranten met verschillende titels, maar allemaal bereid in de bakkerij van ‘De Belg’. Een sluipende verschraling van de pluriformiteit. Als je dit boek leest, komt de vraag op of het wel zo verstandig is dat De Persgroep van Christian van Thillo ook nog RTL overneemt, waar op dit moment kans op bestaat.
Er is ook een andere kant die in het door Mark Koster sappig geschreven verhaal (Van Thillo houdt van juicy verhalen, lees ik ) over de mediakoning onderbelicht blijft; hij redde zieltogende mediabedrijven van de ondergang door ze uit hun bubbel te halen en investeerde in vernieuwing. De Morgen, Het Parool, de PZC en kleinere regionale kranten danken er volgens DPG hun overleven aan. Kwaliteitsimpuls of stappen op weg naar verdere verschraling? Lees en oordeel zelf.
‘De Belg’, Christian van Thillo, de mediakoning van de lage landen, geschreven door mediajournalist Mark Koster.
TON VERLIND
Geef als eerste een reactie