Om vijf voor half twee zaterdagmiddag arriveert de eerste Zwarte Piet op het Mediapark in Hilversum. Er zullen er nog 35 volgen, zegt hij hoopvol. Maar anderhalf uur later zijn ze slechts met twee. Plus nog acht andere demonstranten vóór Zwarte Piet.
Tot de demonstratie is opgeroepen via de Facebook-pagina van de Vrijbuiterspartij. Ze hebben, vertelt een woordvoerster, het plan om naar de NTR te gaan, de omroep die het Sinterklaasjournaal (met roetveegpieten) maakt. Hun motto: ’Zwarte Piet is geen racisme’.
Begeleid door liefst twee cameraploegen, waarvan een van het NOS Journaal, zoeken ze naar het NTR-gebouw. Onder de betogers ook een zwarte man die vóór Zwarte Piet is: Sonny van der Heijden. Hij dook ook al eens op bij een pro Zwarte Piet bijeenkomst in Scheveningen. Daar verklaarde hij onder meer: ,,Zwarte Piet is ook een mens’’.
De Zwarte Piet die als eerste arriveerde, vertelt desgevraagd dat hij uit het Brabantse Gemert komt. Een hele tocht voor zo’n minuscule demonstratie? ,,Och’’, zegt hij, ,,een uur en een kwartier met de auto.’’ Geen punt, vindt hij. Roetveegpieten in Gemert, zou dat kunnen? Zwarte Piet: ,,Nee, dan worden ze het dorp uit gejaagd.’’ Verder wil hij wel kwijt dat hij hier ook is omdat ’we (Zwarte Pieten, red.) werk zoeken’.
Een auto met een geopend raam draait toegang tot de parkeergarage van Beeld en Geluid in. Een jochie zwaait naar Gemertse Piet. ,,Je bent te vroeg!’’, roept het kind. Inderdaad, de stoomboot van Sinterklaas is nog niet waargenomen in de Nederlandse territoriale wateren.
Maar waar is nou toch de ingang van dat NTR-gebouw? Het zwervende groepje demonstranten heeft toch telefonisch geregeld dat ze netjes door iemand van de NTR te woord zullen worden gestaan? Aha, daar is het pand. Maar het gebouw aan de rand van het Mediapark zit potdicht. Geen mens te bekennen.
Nog steeds begeleid door de cameraploegen loopt het groepje wat verder het Mediapark op. Door een megafoon richten ze zich tot het NTR-gebouw verderop. Uw verslaggever geeft de moed op dat het nog ergens toe zal leiden en vertrekt. Er moet nog over andere gebeurtenissen worden geschreven.
Sinterklaas is een sprookje. Dit betekent dat er stereotypen in voorkomen, die je niet al te serieus moet nemen. Anders zouden we ‘Shylock the Jew’ in de ‘Merchant of Venice’ van Shakespeare ook niet meer kunnen opvoeren. Dus: anti-racisme hobbyisten: “Stel je niet zo aan!” Maar aan de andere kant: tradities zijn helemaal niet zo onveranderlijk. De Zwarte Piet uit de jaren ’50 van de vorige eeuw was een enge boeman met zak en roe, waar menig kind de stuipen mee op het lijf werden gejaagd. Modernere opvattingen over opvoeding hebben in de jaren ’70 en ’80 deze dreigende, bestraffende Piet verjaagd en de Zwarte Pieten werden leuke, vriendelijke, swingende mannen en vrouwen, die kinderen ondeugend bekogelden met pepernoten en ander snoepgoed. De tegenstanders van een geijkte Zwarte Piet met dikke rode lippen, slavenarmband, grote oorbellen en domme praat hebben ook zeker wel een punt. Het Sinterklaasfeest bestaat pas sinds ongeveer 1850 en dus geen “eeuwen” en is regelmatig aangepast aan een zich wijzigende tijdgeest. Als een deel van onze bevolking zich ergert of gekwetst voelt door bepaalde sjablonen uit het verhaal, dan mogen we daar best rekening mee houden. Dat dient niet met geweld versneld te worden afgedwongen, maar kan geleidelijk en successievelijk stapsgewijs worden bijgesteld. Roetveeg- of bontgekleurde Pieten kunnen dan heel nuttig en functioneel zijn in dat proces van evolutie. Wat op vrijdagavond, 8 november ’s avonds in Den Haag gebeurde door zogenaamde verdedigers van Zwarte Piet, is natuurlijk volkomen onaanvaardbaar. Dat vormde geen vreedzaam protest meer, maar werd gewoon een gewelddadige, onverdraagzame en criminele aanval op de vrijheid van meningsuiting en democratie. (Dat ze ook nog een 13-jarige voor hun strontkarretje spanden, is uiteraard helemaal walgelijk). En de kinderen zelf? Die maken er totaal geen probleem van of Pieten nu zwart, geel, paars, rood of geveegd zijn. Het lijkt meer een probleem van zich vervelende volwassenen, die meer kapot maken en verzieken dan kinderen lief is. Mensen, verlaat die agressieve, irrationele emocratie en keer weer eens terug naar echt gerijpte verdraagzaamheid en vredelievendheid. Je kroost zal jullie troosten en prijzen.