Het AVROTROS-programma Opgelicht?! lijkt van de tv te verdwijnen. In onderstaande blog meldt oud-eindredacteur Opgelicht?! Erik Bootsman waarom NPO het programma juist moet sparen.
Cybercrime neemt hand over hand toe. En het enige programma dat daarvoor waarschuwt moet verdwijnen zegt de NPO. Verbazingwekkend en onbegrijpelijk, zegt presentator Jaap Jongbloed in de Telegraaf. Aan de andere kant misschien best begrijpelijk. Het format van het programma is sleets en hard aan vernieuwing toe. Zeker als je, net als de NPO dat wil, de jongere kijkers wilt bereiken.
Opgelicht?! is journalistiek één van de moeilijkste programma’s om te maken. Aan de onderwerpen gaat vaak maandenlange research vooraf. De journalisten die er werken zijn halve rechercheurs die vaak beter en sneller een dader van oplichting vinden dan een politieteam dat kan. Soms liggen ze zelfs letterlijk in de bosjes te posten om te onderzoeken waar een oplichter zich schuilhoudt.
Ze werken vanuit een bijzondere invalshoek. Namens de slachtoffers stellen ze alles in het werk om hun gram te halen. Ook al krijgen de slachtoffers niet direct hun geld of bezittingen terug, de daders worden aan de spreekwoordelijke schandbeeldbuis genageld en meer dan 1 miljoen kijkers zijn gewaarschuwd! Als je alle oplichtersbuit in Opgelicht?! uit de afgelopen uitzendingen bij elkaar optelt kom je tot een bedrag waar de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst bij in het niet valt. Alle reden dus voor de NPO om een dergelijk programma uit te zenden en alle lof voor AVROTROS om het te willen blijven maken.
Dat neemt niet weg dat het programma beter kan, meer jongere kijkers kan trekken en zelfs goedkoper gemaakt kan worden. Daarmee zou het voor de NPO aantrekkelijk zijn om het te blijven uitzenden.
De eerste stap zou zijn: voor jongeren aantrekkelijke onderwerpen maken op een voor jongeren aantrekkelijke manier. Onderwerpen die ook na uitzending op social media trending zijn of veel bekeken worden.
Breidt de redactie uit met jonge honden die dit soort onderwerpen maken. Jonge brutale talenten, je ziet ook bij andere omroepen, die hun tanden zetten in onderwerpen die de jongeren aanspreken. Neem op die manier je doelgroep mee naar de aan aanpak van cybercriminaliteit. Dat kan makkelijk. Ook binnen de vaak lastige juridische kaders van het programma.
Daarmee wordt het programma juist duurder zou je denken. Meer mensen aannemen kost nou eenmaal geld. Natuurlijk is dat zo. Maar bedenk eens hoeveel je zou besparen als je het zinloze studiogedeelte van Opgelicht?! zou schrappen. Juist dat is een onevenredig duur gedeelte van het programma. En juist daar slaat de gezapigheid toe en de spanning van de onderwerpen dood. Want wat hebben we nou eigenlijk aan een aankondiging, een afkondiging en wat tekstjes en voor de hand liggende vragen van de autocue.
Wat voegt het toe?
Een specialist in de studio? Die kan net zo goed in het onderwerp zitten en door een verslaggever worden ondervraagd.
Ook bij een programma als Vermist werd dit veel te laat ingezien. Een dure studio en dus duur voor de NPO. Naar mijn stellige overtuiging een belangrijke reden voor de NPO om hier een streep door te zetten. Bij Spoorloos werd de studio wel op tijd geschrapt. Dit leverde gelijk aantrekkelijker televisie op voor een aantrekkelijker budget. NPO blij, de kijker blij, KRO-NCRV blij en het programma bestaat nog steeds.
Gooi de studio, en daarmee het gezapige deel van het programma, er dus uit bij Opgelicht?!. Bespaar daarmee een aanzienlijk bedrag en gebruik een deel van de “winst” om de redactie te versterken, het format te verfrissen en aantrekkelijker te worden voor jongere kijkers. Per uitzending nog goedkoper ook! Overtuig daarmee de NPO! Doe zelf iets aan de hete adem van de vergrijzing. Klagen helpt niet en hopen op commotie bij de kijkers al helemaal niet.
Erik Bootsman
Oud-Eindredacteur Opgelicht?!
Wat mij betreft doen, maar Jaap Jongbloed daarbij niet “peopelen”!
Programma’s als Vermist, Opsporing verzocht, Opgelicht en Radar/Kassa (van die laatste 2 kan er als het moet wel een weg of programma’s kunnen worden samengevoegd) mogen nooit verdwijnen. Het zijn allen urgente programma’s die thuis horen bij een publieke omroep.
Ik zou als NPO zelfs eens onderzoeken of een dagelijks Boulevard achtig programma waarin al deze programma’s terugkomen een mogelijkheid is. De programma’s behouden allen een plek in de programmering van ongeveer 30 minuten. Daarnaast leveren ze als opzichzelfstaande redacties items aan voor dit nieuwe dagelijkse programma. Om 19.00u NPO1 i.p.v. de vooravond talkshow. Beide zullen nooit kunnen tippen aan DWDD dus waarom niet wat anders proberen?
misschien moeten de comerciele zenders dit overnemen, gat in de markt en trekt qua kijkers de hele npo leeg!
Die confrontaties in Opgelicht?! is een soort amusement. Mensen vinden het spannend om naar te kijken. Het programma past daarom ook goed bij de commerciële televisie. Laat SBS6 maar bellen naar de redactie van Opgelicht?! voor het binnenslepen van dit kijkcijferkanon.