[Door Gooi en Eemlander] De Nederlandse televisie heeft enkele legendarische series voortgebracht. ’Floris’ bracht naast twaalf afleveringen vol spannende tv ook twee andere legendes voort: regisseur Paul Verhoeven en acteur Rutger Hauer. In het Museum van de 20e Eeuw in Hoorn herleeft de reeks.
Het gebouw waarin het museum op het Hoornse gevangeniseiland is gehuisvest stamt weliswaar niet uit de Middeleeuwen, maar het leent zich prima voor een expositie waarin de riddertijd een hoofdrol speelt. En dat is het geval bij ’Floris, 50 jaar jeugdheld’.
De jeugd van tegenwoordig zal weinig tot niets weten van de serie uit 1969, maar dat maakt in het museum in Hoorn niets uit: kinderen kunnen zich uitleven als prins en prinses, er is uiteraard ridderkleding inclusief zwaarden. Een mechanisch hobbelpaard, een speelkasteel en een griezelige ’martelhoek’ maken het feest compleet.
Voor de generatie die in 1969 aan de buis gekluisterd zat – of die de herhalingen in de jaren erna zag – is de tentoonstelling, net als het hele museum, een een al herkenning. Ook voor museumdirecteur Hans Stuijfbergen, die in 1969 zelf 8 jaar oud was. ,,Ik weet nog dat ik er naar keek en dat er daarna riddertje werd gespeeld op straat’’, zegt hij. ,,Het was een veelbesproken serie, ook in de jaren daarna toen de herhalingen op tv kwamen.’’
Zwaarden
De aanleiding voor de expositie werd gevormd door het boek van Jaap Kooimans, waarin uitputtend de geschiedenis van de serie wordt beschreven, inclusief een grote hoeveelheid beeldmateriaal. Verder is er weinig bewaard gebleven van de serie. ,,Er was bijvoorbeeld geen merchandise zoals bij de Fabeltjeskrant’, zegt Stuijfbergen. ,,We hebben wel wat rekwisieten uit die tijd, zoals een van de originele zwaarden van Floris en het pak van Sindala, de vriend van Floris.’’
Honderden foto’s zijn er te zien, die ook een goed beeld geven van hoe de reeks werd opgenomen. ,,Het was de eerste Nederlandse serie die op locatie werd gefilmd. We zijn ook naar kasteel Doornenburg bij Arnhem gegaan, waar veel opnames werden gedaan. Heel bijzonder om daar vijftig jaar na dato rond te lopen.’’
Springplank
De opdracht voor het maken van de serie werd in 1967 gegeven door de NTS. Directeur Carel Enkelaar had buitenlandse series als Ivanhoe en Thierry la Fronde gezien en hij vond dat er ook een Nederlandse ridderserie moest komen. Gerard Soeteman, die voornamelijk als vertaler actief was, werd gevraagd een verhaal te bedenken. Dat werd ’Floris en de fakir’. De reeks was de eerste samenwerking tussen Paul Verhoeven, Rutger Hauer en Soeteman, die later ook de verfilming van Turks Fruit voor hun rekening namen. De drie hebben er nooit een geheim van gemaakt dat Floris voor hen de springplank naar het grote werk is geweest.
Vanwege de lagere kosten werd de serie in zwart-wit gefilmd, maar desondanks werd het budget met 300 procent overschreden. Er zijn veel kleurenfoto’s van de opnames bewaard gebleven, die deel uitmaken van de expositie. Uiteraard zijn er ook bewegende beelden te zien; Floris verscheen op vhs en dvd en alle afleveringen zijn ook op Youtube te bekijken.
,,Mensen denken vaak dat die serie jaren heeft gelopen, maar er zijn echt maar twaalf afleveringen gemaakt. Er is ook een Duitse remake geweest met Rutger Hauer in de hoofdrol, maar die is echt verschrikkelijk slecht. Ik denk dat als de Nederlandse versie in kleur was gefilmd, er vanuit het buitenland meer belangstelling voor was geweest. Het is misschien iets trager dan de tv van nu, maar voor die tijd was het een snelle montage. Als je kinderen er nu naar laat kijken vinden ze het nog steeds spannend.’’
Eén van de aandeelhouders van Radio Veronica, de zeezender, was Max Appelboom. Max was egenlijk een z.g. “stille Vennoot”.En hij was de producent van Floris. Max Appelboom presenteerde ook programma’s bij Veronica waaronder “Even voorstellen”. Hij sprak ook de eerste station calls in.
Hij overleed op 5 november 2003 in Wilrijk (Bel.) op 79 jarige leeftijd.