‘Hoe verbetert dit de veiligheid op de werkvloer bij de NPO? Op dit moment nog weinig, ben ik bang, morgen is er nog niets veranderd. Laat de medewerkers nou eens zien wat de concrete stappen zijn.’ 

Dat zegt Andrée Ruiters van FNV Media & Cultuur in reactie op de presentatie van het plan van aanpak dat de Nederlandse Publieke Omroep vanmiddag heeft gepresenteerd. Dit moet zorgen voor een sociaal veiligere werkomgeving bij de NPO. Het volgt op het onderzoek van de commissie-Van Rijn waaruit een zeer onveilige werkcultuur naar voren kwam bij de publieke omroep.

Het is erg vrijblijvend allemaal
De FNV vraagt zich sterk af of daar met de voorgestelde maatregelen snel iets aan verandert. Ruiters: ‘Wat is de rol van de NPO? Wat zijn de consequenties als de afzonderlijke omroepen de afspraken niet nakomen? Daar zien wij niets van terug. Het lijkt nog erg vrijblijvend allemaal.’

Verbeter ook positie zzp’ers
De vakbond sluit zich aan bij de aanbeveling van Mariëtte Hamer om een commissie van deskundigen in te stellen die een belangrijke rol krijgt bij het realiseren van een nieuwe ‘bestuurscultuur’. Ook vindt de FNV dat voor een cultuurverandering de arbeidsverhoudingen en herstel van de machtsbalans verbeterd moeten worden. Dat gaat verder dan alleen het aanbieden van meer vaste contracten. Ruiters: ‘Je hebt het dan ook over het verbeteren van de positie van zzp’ers en van mensen met een contract voor onbepaalde tijd.’

Een onafhankelijke tegenmacht
De rol van de vakbonden wordt in het plan op geen enkele manier benoemd, die van de ondernemingsraad slechts heel beperkt. ‘Te lang zijn signalen van werknemers niet serieus genomen, genegeerd en gebagatelliseerd. Juist vakbonden zijn een onafhankelijke tegenmacht namens de werknemers. Samen met de or kunnen wij de stem van de werkvloer versterken.’

Stel waarheids- en verzoeningscommissie in
Verder zegt Ruiters: ‘De publieke omroep, de naam zegt het al, heeft de plicht om verantwoording af te leggen voor de besteding van publiek geld. En daarnaast een voorbeeldfunctie in de samenleving. Wat ons betreft, is dat nu ook het geval.’ Er moet werk gemaakt worden nazorg bij de mensen die de dupe zijn geworden van de vergiftigde werkcultuur. Ruiters: ‘Nu lijkt die nazorg erg te hangen op de individuele melders. De cultuurverandering moet ook gaan over collectieve pijn. Daarom moet er wat ons betreft een waarheids- en verzoeningscommissie komen om die collectieve pijn te helen.’

Zwijgbedingen ongedaan maken
Om mensen vrijuit te laten praten zullen zwijgbedingen van ontslagen werknemers ongedaan gemaakt moeten worden. De FNV is tegen het afspreken van dit soort zwijgbedingen.