Maar dit was niet de bedoeling!
Na inwerkingtreding van de Wet Kansspelen op afstand (KOA) mogen casino’s die een Nederlandse vergunning hebben verkregen vanuit de Kansspelautoriteit eindelijk legaal opereren en reclame maken. Hierdoor lijkt de weg voor het casino zonder vergunning te worden afgesloten en gokken zonder Cruks tot het verleden te horen. Reclame maken is goed dacht men in Den Haag, omdat dit de manier is om het grote publiek te bereiken met de boodschap dat zij veilig en verantwoord online konden gaan gokken bij gelegaliseerde aanbieders. Waar de politiek zich enorm in heeft vergist zijn de megabudgetten die online casino’s van meet af aan inzetten om het grote publiek te bereiken. Het gevolg is een stortvloed aan reclames in zowel gedrukte media, online, maar ook op abri’s posters en langs de sportvelden. Dat de kracht van reclame in de herhaling zit was voor de casino’s evident, echter was dit voor de politiek klaarblijkelijk een nieuw fenomeen. Om de stortvloed van reclames een halt toe te roepen lijkt minister Weerwind van Rechtsbescherming eindelijk overstag te gaan. Of het aan banden leggen van gokreclames een goed idee is en wat de maatschappij hiervan vindt wordt beschreven in dit artikel.
Wet Kansspelen op afstand (KOA)
Op 1 april 2021 is de wet Kansspelen op afstand (KOA) in werking getreden. De KOA kan worden gezien als instrument dat de overheid inzet om de online gokmarkt op een gereguleerde wijze open te reguleren. De KOA stelt de overheid in staat om bepaalde eisen aan online casino’s te stellen. Voldoet een aanbieder aan deze aanvullende eisen dan kan zij een vergunning krijgen van de Kansspelautoriteit die het recht geeft om spelaanbod legaal aan te bieden in Nederland. Als onderdeel van de KOA is per 1 oktober 2021 het Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks) in werking getreden. Dit register moet een beschermende werking hebben voor de individuele speler die problematisch gokgedrag vertoont. Indien nodig kan een speler door het casino worden aangemeld voor dit register. Een inschrijving betekent dat een speler gedurende een periode van 6 maanden geen online of offline casino mag bezoeken. Zelf bij Cruks uitschrijven is niet mogelijk. Cruks omzeilen kan echter wel. Een aanmelding bij een online casino zonder Cruks is binnen 1 minuut gedaan. Nu, ongeveer een jaar na invoering van Cruks staan er circa 23.000 spelers geregistreerd.
Daarnaast schrijft de wet KOA voor dat het toegestaan is om reclame te maken in welke vorm dan ook. Deze boodschap hebben de aanbieders van online kansspelen zeer ter harte genomen. De reclames zijn ronduit opdringerig gebleken waarbij rolmodellen en BN’ers te pas en onpas worden ingezet met als doel om zoveel mogelijk mensen aan het gokken te krijgen.
Consumenten zijn gokreclames meer dan zat
Hoewel de overheid met de invoering van de wet KOA een aantal regels heeft gesteld aan online casino’s ten aanzien van hun reclame-uitingen stelt dit weinig voor. De regels zijn dat reclames niet voor 21:00 uur getoond mogen worden, en de digitale campagnes mogen niet gericht zijn op mensen onder de 24 jaar. Deze regels stellen in de praktijk weinig voor want de meeste jongeren kijken vaak nog (online) televisie na 21:00 uur en online is het haast niet mogelijk om de doelgroep tot 24 jaar af te schermen van reclame-uitingen. Onderzoeksbureau Annalect Nederland heeft een onderzoek uitgevoerd naar de mening van de Nederlandse consument op gokreclames. De cijfers liegen er niet om. Maar liefst 80% van de Nederlanders vinden gokreclames schadelijk en meer dan 60% is voor een algeheel verbod op gokreclames. Voor meer informatie aangaande dit onderzoek kan contact opgenomen met het onderzoeksbureau Annalect Nederland.
Kamerleden willen verbod op gokreclames
Niet alleen consumenten, maar ook politieke partijen ergeren zich groen en geel aan al die reclames van gokbedrijven. De dominantie was op den duur zo groot dat er in ieder reclameblok op televisie minimaal een reclame te zien was van een of meerdere aanbieders van online kansspelen. Dit resulteerde in Kamervragen van vooral linkse politieke partijen. Zij vonden dat minister Weerwind moest ingrijpen. Dat de politiek niet altijd even snel handelt blijkt maar weer uit het initiatief dat nota bene vanuit de gokbranche is gekomen om tot een zelfregulering te komen in de vorm van een eigen Reclamecode Online Kansspelen (ROK). De sector zag zelf ook in dat zelfregulering een middel kon zijn om de kritiek wat in te dammen en een algeheel reclameverbod af te wentelen. Helaas heeft deze zelfregulering er voor de goksector niet toe geleid dat de politiek dit onderwerp zou laten rusten. Integendeel, de cijfers laten een explosieve toename zien in gokverslavingen. Reden te meer om voor Tweede Kamerlid Michiel van Nispen van de SP om door te zetten. Volgens hem is zelfregulering een heilloze weg omdat mensen nog steeds veel geld kunnen vergokken zonder dat er actie wordt ondernomen. Zijn inspanningen zijn niet voor niets gebleken, aangezien Minister Weerwind inmiddels heeft aangegeven dat een algeheel verbod op gokreclames eraan gaat komen.
Angst voor casino zonder Cruks
Dat minister Weerwind in de ogen van de media en de oppositie een afwachtende houding heeft aangenomen om reclames van gokbedrijven aan banden te leggen is enigszins verdedigbaar. Met de wet KOA en het toestaan van reclames door legale aanbieders heeft de overheid immers het effect proberen te creëren dat particulieren die online een gokje wilde wagen zich in ieder geval bij legale aanbieders zouden registeren. In geval spelers problematisch gedrag zouden vertonen werd het Cruks als een soort van vangnet gezien om de speler in kwestie een adempauze te geven, waarbij voorkomen zou worden dat de problematiek verergerde. De opgestelde kanalisatiegraad schreef echter voor dat tenminste 80% van de Nederlandse spelers actief zou zijn bij een legale aanbieder. Door het verbieden van gokreclames kan er volgens https://casinozondercruks.net/ een verschuiving ontstaan waarbij consumenten Cruks omzeilen en toch weer worden verleid om bij een casino zonder Cruks te gaan spelen. De reden dat minister Weerwind uiteindelijk overstag is gegaan en toewerkt naar een algeheel reclameverbod, is dat hij van mening is dat het belang van verslavingspreventie zwaarder weegt dan mensen middels reclames naar legale aanbieders toe te bewegen. Door deze beweereden geeft de minister blijk dat het oplossen van de oorzaak belangrijker is dan symptoombestrijding.
In 3 stappen naar en verbod
De eerste stap om gokreclames aan banden te leggen is per 30 juni 2022 ingegaan. Vanaf deze datum is het aanbieders van online casino’s niet langer toegestaan om BN’ers en rolmodellen in te zetten in hun reclamecampagnes. Het inzetten van dergelijke influencers heeft namelijk de uitwerking dat particulieren die zich verbonden voelen met de persoon of personen in kwestie zich eerder begeven op online goksites.
Als het aan minister Weerwind ligt wordt de tweede stap op 1 januari 2023 gezet, waarbij het niet langer is toegestaan om ongerichte reclamecampagnes te voeren. Dit houdt in dat online gokbedrijven niet langer reclame mogen maken die automatisch een grote doelgroep trekt die niet actief op zoek is naar deze reclame. Reclame voor diegene die actief op zoek gaan naar online casino’s is wel toegestaan. Denk hierbij aan reclame-uitingen op bepaalde websites die schrijven over online kansspelen en de website van het gokbedrijf zelf.
De derde en laatste stap in deze exercitie gaat nog verder en betreft een algeheel verbod op sponsoring door gokbedrijven. Zo mogen gokbedrijven per 1 januari 2024 geen evenementen meer sponsoren en vanaf 1 januari 2025 wordt sponsoring van sportlocaties en shirtsponsoring niet langer toegestaan. Om tot een definitieve inhoud te komen van het reclameverbod is recentelijk de internetconsultatie van de Rijksoverheid afgerond.
Of het reclameverbod uiteindelijk gaat leiden tot het gewenste effect is nog maar zeer de vraag. Buitenlandse casino’s zien dat de concurrentie een flinke klap gaat incasseren en kunnen hier handig gebruik van gaan maken. Veel consumenten zullen in de toekomst Cruks omzeilen.
