De NPO gaat geld tekort komen. Dat is eigenlijk geen nieuws. De reacties op het bericht zijn dat wel. NPO voorzitter Rijxman wil geld van de kabelaars. Beetje raar, want die kabelaars hebben geen keus: ze moeten de NPO wel doorgeven. Bovendien zullen ze de consument de rekening presenteren, waardoor het publiek dubbel betaalt voor de NPO.
NPO-bashers roepen dat de hele handel maar opgedoekt moet worden. Die moesten eens weten wat ze zouden missen als dat zou gebeuren. De minister zegt: Van mij krijg je niets extra. Dat is weinig verbazingwekkend; door Rutte geleide regeringen zijn nooit echte pleitbezorgers van de publieke omroep geweest. En dan zijn er nog wat halfslachtige kaasschaaf-oplossingen, zoals hier en daar wat reorganiseren.
Het is vreemd dat bijna niemand zich onder de huidige knellende omstandigheden realiseert dat de NPO zich in de afgelopen decennia in toenemende mate heeft gemanifesteerd als een concurrent van de commerciële omroepbedrijven. Er moest immers reclamegeld gescoord worden. Nu de ouderwetse radio en tv –terecht- uit de gratie raken bij adverteerders, wordt pijnlijk zichtbaar hoe afhankelijk de publieke omroep geworden is van de STER-inkomsten.
Daarom zou het van moed en inzicht getuigen als de NPO eens kritisch in de spiegel zou kijken om te bezien welke kerntaken beslist overeind zouden moeten blijven. In die spiegel treffen we bijvoorbeeld Radio 2 en 3 aan. Muziekstations. Met gelijkwaardige stations zit de hele FM en DAB+ vol. Elke doelgroep vindt wel iets van haar gading. Ik weet het, het is vloeken in de NPO-kerk als je zegt dat Radio 2 zou kunnen verdwijnen, omdat er zoveel mensen naar luisteren. Maar daar zit ‘m de kneep: Het aantal luisteraars hoeft nou net bij de NPO niet leidend te zijn bij het ontwikkelen van beleid. Radio 1 en 5 zijn goede voorbeelden van zenders die in een behoefte voorzien waar commercieel weinig te halen valt. (Hoewel ik nog steeds niet begrijp dat er geen commercieel 50+ station van de grond is gekomen. Vermoedelijk omdat de beslissers bij communicatieburo’s denken dat iedereen boven de vijftig bijna dood is. Jongelui: Dat klopt niet. En die zombies hebben ook nog een hoop geld te besteden… ) Radio 1 kent maar één concurrent, BNR, maar die zender is er vooral voor ’t zakelijke segment van de markt en blijft dus in de niche-hoek ziten. Radio 4 is een twijfelgeval, op die zender gebeuren dingen waarvan je je afvraagt of de liefhebber van klassieke muziek er op zit te wachten.
En dan de tv. In een tijd waarin jongeren zich massaal afwenden van de oude media is het vreemd dat de NPO Nederland 3 in stand houdt. Jongeren zijn gewend aan on-demand, wachten dus helemaal nergens meer op en zwerven over het internet. Dan is het te hopen dat ze niet op NPO-sites terecht komen, want die zijn gebruiksonvriendelijk en de spanningsboog van de modale jongere omvat een seconde of twee.
En daarmee raken we essentie van de NPO-in-nood. Investeer in de toekomst. Wees online prominent en toegankelijk aanwezig. Formuleer kerntaken. Hou voorlopig twee ouderwetse tv-zenders en drie radiozenders overeind. Besef dat er nog maar één omroep is met een échte aanhang: Max. Vraag je af hoe dat komt….
Ik weet ook wel dat dit niet gaat gebeuren. En dat is bedenkelijk. Want straks zullen ze niet meer betaalbaar zijn: Al die programma’s die research nodig hebben, die in volle onafhankelijkheid gemaakt kunnen worden omdat geen bedrijf nodig is om het allemaal mogelijk te maken. Programma’s waarin geëxperimenteerd wordt, zonder te denken aan hoge kijk- of luistercijfers of grote marktaandelen, maar gewoon omdat creatieve mensen de kans krijgen iets geks te doen.
Het is te hopen dat de NPO die reflex eens afleert, waardoor er meteen geroepen wordt: Geld. Meer geld. Ik zou zeggen: Minder. Minder programma’s. Maar wel betere.
Geef als eerste een reactie