Van zelfrijdende auto’s tot zorgrobots; de wereld om ons heen verandert in een rap tempo en nieuwe technieken volgen elkaar razendsnel op. In het nieuwe AVROTROS-programma Kelder & Klöpping gaan Jort Kelder en Alexander Klöpping in zes afleveringen met elkaar in discussie over de nieuwe tijd waarin technologie een steeds belangrijke rol in ons leven speelt. Wat gaat er veranderen? En wat betekent dat voor ons dagelijks leven?
Kelder duikt voor het programma in de wereld van de toekomst en in het verleden. Van oude landhuizen, oldtimers en handgeschreven brieven tot aan de heli-auto, e-games en het huis van de toekomst. In de studio bespreekt hij zijn bevindingen met Klöpping. Maken al deze nieuwe technieken ons echt gelukkiger of was vroeger toch alles beter? Kelder & Klöpping is vanaf dinsdag 10 april te zien om 22.10 uur bij AVROTROS op NPO 1.
Klöpping runde als tiener al een gadgetshop en praat graag over de nieuwste snufjes uit Silicon Valley. Voor hem kan de toekomst niet snel genoeg dichterbij komen. Kelder houdt van spulletjes die niet per se efficiënt zijn in gebruik, maar wel leuk zijn om te hebben én hij houdt van tradities. Stiekem vindt hij dat vroeger alles beter was. Aan de hand van actuele thema’s zoals wonen, werken, vervoer, liefde, en geld kruisen zij de degens en staan zij stil bij de vraag of vooruitgang wel altijd een verbetering is. Is daten via een app efficiënter dan een ouderwetse liefdesbrief? Laten we auto’s zelf rijden of houden wij liever het stuur in eigen hand? En welke beroepen verdwijnen er door de opkomst van robots?
In Kelder & Klöpping staat iedere week een ander thema centraal:
Aflevering 1: Wonen
Het huis van de toekomst komt razendsnel dichterbij. Binnenkort zit je huis vol met slimme apparaten, zonder dat je ze ziet. Smart homes weten precies wat jij wilt, maar ten koste van wat? Kijken al die bedrijven stiekem mee met jouw dagelijks leven? Als we de trends moeten geloven, gaan we steeds vaker praten met apparaten. De butler van weleer wordt vervangen door een smart speaker. Weg met de secretaresse, de makelaar en de tolk. Dat kan een computer beter, toch? Maar als robots die taken gaan overnemen, waar blijft dan het menselijk contact? Of worden we juist socialer, omdat we meer zullen gaan delen en meer vrije tijd zullen hebben?
Aflevering 2: Vervoer
Met dank aan de automobiel konden we verder, sneller en mooier naar onze bestemming. Het gaf onafhankelijkheid en avontuur. Maar toen iedereen een auto kreeg, stonden we in de file. Autonomie veranderde in afhankelijkheid. Helaas voor de liefhebber heeft de auto in de huidige vorm zijn langste tijd gehad. De toekomst geeft ons de digitale deelstep. Dat is beter voor het klimaat en veel efficiënter. Brandstof wordt vervangen door batterijen en zelf sturen hoeft niet meer. Het wordt dus veiliger op straat, want computers zijn slimmer dan mensen. Hoe gaan we ons verplaatsen en waar gaan we dan naar toe? Welke impact hebben deze vernieuwingen op het welzijn van de avontuurlijke mens die graag onafhankelijk wil zijn?
Aflevering 3: Geld
Geld moet rollen, maar dat kan niet meer. De munt is aan het verdwijnen en wordt vervangen door digitaal geld. Het huishoudboekje en het spaarvarken veranderen in een software-pakket. Grote (inter)nationlale websites zijn tech-reuzen die via online aankopen een schat aan big data verzamelen. In China kan je al betalen met gezichtsherkenning: smile and pay. Is dat wenselijk? Wat gebeurt er als cash verdwijnt? Worden we dan niet veel te afhankelijk van banken en overheden of zorgen nieuwe systemen er juist voor dat alles efficiënter en veiliger worden? In twintig jaar tijd is online winkelen in no time de normaalste zaak van de wereld geworden. De ‘retailpocalypse’ is een feit, de fysieke winkel dreigt in zijn huidige vorm te verdwijnen. Maar als je 24/7 iets kan kopen, heeft wat je koopt dan nog wel waarde? De retourindustrie zorgt in ieder geval voor bergen met afval. Jort pleit daarom voor exclusiviteit en kwaliteit.
Aflevering 4: Daten
Vroeger was het leven eenvoudig. Je groeide op, keek om je heen, trouwde met je buurmeisje en kreeg kinderen die speelden met hun neefjes en nichtjes terwijl oma een oogje in het zeil hield. Nu heeft de mens de afgelopen eeuw veel emancipaties meegemaakt (en is daardoor vrijer dan ooit in het maken van keuzes), maar het zoeken naar ‘de ware’ blijft onverminderd populair. De manier waarop er wordt gezocht, is wel veranderd. Liefdesbrieven zijn vervangen door stoute appjes. Er zijn datingapps in plaats van de kroeg. Jort is de beroerdste niet en gaat als vrijgezel eens kijken wat er op Tinder zoal te vinden is. Een algoritme bepaalt je lot. Maar goed, als je dan iemand hebt gevonden en het matcht, ga je dan trouwen in stijl ‘zoals de prins in Georgië’ of heb je gewoon een relatie zonder dat daar de huwelijkse rituelen aan te pas komen? Op een dag komt er een baby, die groeit op in een wereld vol met nieuwe apparaten. Oma en opa kunnen in de luierstand, want de robot-nanny neemt zorgtaken over. Zijn algoritmes slimmer dan de vlinders in je buik? Maken we nog echt contact? Heeft de lange relatie zijn langste tijd gehad?
Aflevering 5: Echt of onecht
De grens tussen echt en onecht, tussen realiteit en fantasie, wordt steeds vager. De game-industrie (nu al goed voor 100 miljard dollar omzet per jaar) zal alleen maar groeien, omdat de verwachting is dat we steeds meer vrije tijd krijgen. Met dank aan de combi ‘landelijke dekking’ en ‘smartphone’. Om te begrijpen wat hen drijft, bezoekt Jort een groot e-game-event in Polen waar 12.000 fans hun gamers aanmoedigen in een stadion. Het grootste gevaar voor nep en echt schuilt in de wereld van de media. Fakenieuws is all over the place en steeds lastiger te checken. Wie data en toegang heeft, kan hele mensenmassa’s iets laten geloven wat niet waar is. Jort verlangt terug naar de tijd dat GJB Hilterman nog de Toestand van de Wereld uitlegde op de radio, later op tv. Een podcast avant la lettre. Manipulatie en propaganda is van alle tijden, ook al in de Gouden Eeuw, maar door de schaal en het raffinement kan het voor gevaarlijke situaties zorgen. Durven we onze filterbubbel te doorprikken? Welk medium is nog te vertrouwen? Wat is (niet) waar?
Aflevering 6: De verre toekomst
In deze laatste aflevering van dit seizoen blikken Kelder & Klöpping vooruit naar de verre toekomst. Wordt het een dystopie of een utopie? In elk geval zal kunstmatige intelligentie een grote rol spelen. Hoe ziet de nieuwe oorlog uit? Wordt dat één grote cyberhack van overheden en diensten of wordt er gerommeld met valuta en beschikbaarheid van geld? Worden we aangevallen door drones? Jort schetst nog even de tijd van weleer, toen man-tegen-man gevechten omgeven waren door erecodes. Defensie heeft overigens voor heel veel technologische innovaties gezorgd: de magnetron, walkie-talkie, gps, internet, spraaktechnologie. Zonder leger, blijkbaar geen vooruitgang. Stel: de 21e eeuw zal zonder slag of stoot passeren, hoe ziet dán ons leven eruit? Van elk technologisch gemak voorzien? ‘Techies’ denken graag groot. De Silicon Valley-hippies willen honger de wereld uit, niemand meer ziek en iedereen gelukkig. Gaat het ze lukken? Komt er harmonie tussen de mens en technologie?
Kelder & Klöpping, vanaf 10 april om 22.10 uur bij AVROTROS op NPO 1 |
Geweldige informatievie, luchtige heerlijk om te horen, volgen graag meer afleveringen,gr van Hans