KRO-NCRV zendt documentaireserie Cannabis uit

Vanaf woensdag 30 september zendt KRO-NCRV de zesdelige documentaireserie Cannabis uit. In 2014 wordt de Nederlandse coffeeshopondernemer Johan van Laarhoven in Thailand tot 103 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor witwassen van drugsgeld. De Nederlandse overheid doet het af als een Thaise zaak en weigert hulp. Familie, vrienden en advocaten beginnen een wanhopig gevecht om Johan en zijn vrouw uit de ‘hel van Bangkok’ te halen.

De zesdelige documentaireserie Cannabis legt op meeslepende wijze bloot hoezeer het lot van Johan van Laarhoven is vervlochten met bijna vijftig jaar Nederlands gedoogbeleid. Op basis van vele uren archiefmateriaal en interviews met hoofdrolspelers van weleer reconstrueert Cannabis de geschiedenis van het Nederlandse softdrugsbeleid en ontmaskert het minutieus de mythe van Nederland als voorbeeldige rechtstaat. 

De omstandigheden in de Thaise cel zijn barbaars. Familie en vrienden zetten alles op alles om van Laarhoven en zijn Thaise vrouw vrij te krijgen. Hun strijd opent een onvoorstelbare beerput. Binnen het Nederlandse Openbaar Ministerie heerst al jaren frustratie en woede over stukgelopen zaken tegen coffeeshopmiljonairs. Hoe ver het OM wil gaan, wordt duidelijk in de zaak Van Laarhoven. Van Laarhoven wordt bij de Thai afgeschilderd als de Pablo Escobar van de Lage Landen. Dat er in Nederland zoiets bestaat als een gedoogbeleid is door justitie gemakshalve niet aan de Thai uitgelegd. Hoe heeft het zover kunnen komen dat het eens zo progressieve Nederland zo’n verbeten strijd rond een coffeeshopondernemer is gaan voeren?   

De zesdelige documentaireserie Cannabis van regisseur Arjen Sinninghe Damsté laat zien hoe president Nixon in 1972 de ‘War on Drugs’ introduceert. De harde Amerikaanse aanpak krijgt overal ter wereld navolging, behalve in Nederland. Daar vaart men een eigen koers en wordt cannabis dankzij het gedoogbeleid net zo’n exportproduct als Heineken, Goudse kaas en Johan Cruyff. De tolerante houding van Nederland met zijn coffeeshops is een doorn in het oog van het repressieve buitenland en de kritiek krijgt sluipenderwijs invloed op het Nederlandse drugsbeleid. Na dertig jaar ‘War on Drugs’ komt het buitenland, met Amerika voorop, tot inkeer en worden voorzichtig stappen naar legalisering van cannabis gezet. Maar in Nederland ontbreekt de politieke moed. Uiteindelijk verliest Nederland de voortrekkersrol en worden succesvolle cannabispioniers gedwongen het land te verlaten.
  
Cannabis is dé geschiedenis van het Nederlands softdrugsbeleid vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw. Een nauwkeurige reconstructie van de totstandkoming en de verwording van het gedoogbeleid; een systeem dat aan (bijna) niemand is uit te leggen. Een visueel meeslepende en diepgravende beantwoording van vragen als: houdt de overheid met het gedoogbeleid zelf een systeem van witwassen in stand? Hoe kun je coffeeshophouders vervolgen als de wetgever zelf half werk levert? En wie is écht verantwoordelijk voor de situatie waarin Van Laarhoven en zijn vrouw zijn beland?
   
Cannabis put uit vele uren archiefmateriaal die in het collectieve geheugen staan gegrift en smeedt die aan elkaar tot een meeslepend epos. Onthullende interviews en smakelijke anekdotes leggen bloot hoe hippies in Kralingen, de Amerikaanse ‘War on Drugs’, de aanpassing van de Opiumwet, pionierende ondernemers, de Europese eenwording, de IRT-affaire, de reorganisatie van het OM en de opkomst van rechts populisme allemaal op hun eigen manier hun stempel hebben gedrukt op het even beroemde als beruchte gedoogbeleid.

Wat Cannabis uiteindelijk in ruim driehonderd minuten opwindende televisie blootlegt is hoezeer het lot van Johan van Laarhoven is vervlochten met bijna vijftig jaar Nederlands gedoogbeleid, maar ook hoe Nederlanders tegen beter weten in zijn gaan geloven in de hardnekkige mythe van Nederland als voorbeeldige rechtstaat. 

Cannabis is geproduceerd door Topkapi Nonfiction in co-productie met KRO-NCRV, in samenwerking met Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en met een bijdrage van het Netherlands Film Production Incentive.
Cannabis, vanaf woensdag 30 september 20.25 uur op NPO 2.