,,Mooi dat Ireen van Ditshuysen ook wordt genoemd, en Ageeth Scherphuis’’, zegt een vrouw tegen haar vriendin. ,,Jammer dat ze er allemaal niet zijn. Ik had Sonja (Barend, red.) graag eens willen zien.’’
Bezoekers van het openingsfeestje van de expositie ’Mediavrouwen’ die hadden gehoopt ook BN’ers ’live’ te ontmoeten, komen er bekaaid vanaf. Ze moeten het doen met de foto’s van de mediavrouwen die in de expositie in Museum Hilversum worden uitgelicht.
Het zijn dertig pioniers die hun steentje hebben bijgedragen aan de emancipatie van de vrouw in de mediakunst en -cultuur.
Wie binnenloopt ziet meteen een enorme foto van Mies Bouwman, in close up, met daarbij de tekst ’Ik was geen ster. Ik was gewoon Mies.’ Sascha de Boer heeft de prachtige foto gemaakt.
Het overlijden van Bouwman in 2018 was min of meer de aanleiding voor deze expositie, die ook nog eens samenvalt met het jaar dat vrouwen honderd jaar kiesrecht hebben.
Tijdens een podcast voorafgaand aan de opening werd Tineke de Nooij in Beeld en Geluid geïnterviewd over haar pionierswerk. Ook zij noemt het geheim van haar succes ’gewoon jezelf zijn.’ Ze vertelde het publiek met overtuiging over haar zelfvertrouwen en haar manier om als ’one off the guys’ mee te werken.
Snottebel
Oud-nieuwslezeres Eugenie Herlaar was zich er in haar beginjaren nauwelijks van bewust dat ze een pionier was, al weet ze wel dat de NTS in het begin geen vrouwen bij het journaal wilde hebben.
Een vrouwelijke blik op het nieuws had ze misschien wel een beetje, vindt ze. Toen ze als verslaggeefster naar een enorme file moest (’dat was toen nog nieuws, de mensen stonden langs de weg te kijken’) filmde ze als tussenshot een klein jongetje met een snottebel. Dat vonden haar bazen maar belachelijk.
De expositie is een eerste zichtbare samenwerking tussen Museum Hilversum en Beeld en Geluid en richt zich op radio, televisie, documentairefilm, fotografie, videokunst en online. Natuurlijk met Mies Bouwman en Sonja Barend, maar ook veel andere bekende makers komen aan bod. En vrouwen aan wie je misschien niet als eerste denkt, zoals internetpionier Marleen Stikker en kunstenaarsduo L.A. Raeven.
Volledig is de expositie natuurlijk niet, daar zijn de samenstellers zich van bewust. ,,We zijn blij dat het een mix is van historische en hedendaagse pioniers’’, zegt Stef van Breugel, directeur van Museum Hilversum. ,,Want ook nu zijn er belangrijke mediavrouwen die pionier zijn in hun vakgebied, zoals modefotograaf Inez van Lamsweerde en videokunstenaar Wendelien van Oldenborgh.’’
De expositie Mediavrouwen is te zien t/m 31 december in Museum Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum. Open: maandag t/m zondag 11.00-17.00 uur.
Gelukkig is het dus geen voorwaarde dat de pioniersvrouwen overleden moeten zijn om op de expositie te schitteren. Helaas is het wel zo dat prominentie gedurende enige tijd opgebouwd dient te worden. Dus al te jong zijn komt misschien ongeloofwaardig over. Nu werden overigens juist de kinderen en jongeren uit de jeugdbeweging in de Sovjet Unie “Pioniers” genoemd.