Wie zijn die ‘molloten’? Muisstil en in opperste concentratie zit de familie Van der Gulik-Van Wijk vanavond op het puntje van de bank in de huiskamer in Soest. „Met een man of acht”, zegt Annelies van der Gulik. Betitelt haar zus en medekijker Marloes haar als een echte molloot, zelf zwakt ze dat af. “Hardcore ben ik niet. Ik ga echt niet alle hints op de website na, ik verbind geen conclusies aan de titel van een aflevering en maak geen cijferreeksen van geboortedata om daar aanwijzingen in te vinden. Maar het is een superleuk spel!”
’Wie is de mol?’ (kortweg WIDM) is ook het enige tv-spelprogramma waarvan de fans een eigen naam hebben, alsof ze fans van een popartiest of een voetbalclub zijn. Jos Meijers uit Maastricht heeft er zelfs voor geijverd het woord molloot in de Dikke Van Dale te laten opnemen. Gelukt: Een molloot is iemand die dag en nacht bezig is met het tv-programma ’Wie is de mol?’. Meijers zegt het er maar vast bij: “Maar er zijn gradaties in, de groot
ste molloten gaan ook naar de fan-dagen en goede doel-veilingen.”
En nu we het daar toch over hebben: ja, Meijers heeft ook wat mol-spulletjes op de kop getikt. Onder andere de bal van Barbara Barend uit serie 10 in Japan. “Duur, maar hobby’s kosten nou eenmaal geld.”
Denker
Hij is een molloot van het eerste uur. “Maar ik ben niet van de theorieën, ik ben een logische denker. De eerste jaren bekeek ik elke aflevering tien keer en dan nog eens achterstevoren.” Hij omschrijft een staat van lichte paranoia. „In een pijl op een verkeersbord zag ik al een hint. Stoplicht op rood, zeker weten dat de deelnemer die er naast stond er de volgende aflevering uit zou liggen. List en bedrog konden al in een krop sla zitten.’’
“Zo erg is het niet meer. Ik heb ontdekt dat er een lijn in zit, al speelt iedere mol het op zijn eigen manier. Zie je ze bij een veiling net voor het einde afhaken en geld weggooien. Een tip: volg het geld! Maar. niets is wat het lijkt”, ontrafelt hij. “Met die trucjes proberen ze je ook op het verkeerde been te zetten.” En succesvol, want molloot Jos zit er maar al te vaak naast. “Vroeger was de mol makkelijker aan te wijzen.”
Zoals in 2006 toen een grote M op het T-shirt van Milouska Meulens doodleuk verraadde dat zij ’m was. In 2007 reed een brommerkoerier rond met de tekst Lomed 99 op zijn borstkas. Omgekeerd ’de mol’ met twee keer de negende letter van het alfabet: Inge Ipenburg. “Spelbrekers! Ontdekte ik in aflevering twee al wie de mol was, en was de lol eraf. Nu blijft het leuk om te kijken.”
Prikkelen
Afgelopen november was er tien minuten zendtijd om de nieuwe kandidaten voor te stellen én de molloten vast te prikkelen. Op de elfde van de elfde! Onmiddellijk speculeerde het forum er lustig op los. Die datum zou natuurlijk een verwijzing zijn naar iemand die uit het zuiden van het land komt, en Olcay Gulsen komt uit Waalwijk en Loes Haverkort studeerde in Maastricht. Maar wacht eens even! Emilio Guzman is jarig op de 22e. Twee keer elf…
Jos Meijers: “De geruchten gaan dat het in Georgië is opgenomen en dat de kandidaten uit verschillende landen zijn ingevlogen. Presentator Art Rooijakkers zei namelijk: ‘Durven we dit? We doen het gewoon’.”
Rest de vraag wat er zo leuk is aan WIDM. “Oud-mol, actrice Fréderique Huydts zei op haar sterfbed nog dat ze het zo heerlijk had gevonden om te mogen liegen en bedriegen als een kind”, roept Meijers in herinnering. “In dat kinderlijke zit het.”
Hij kan zich niet indenken dat er nog mol-maagden zijn. “Mensen die nog nooit een aflevering hebben gezien moeten al die tijd de publieke omroep hebben ontweken. Onvoorstelbaar.”
Hij is er helemaal klaar voor: “In de zomer verheug ik me altijd weer op januari en februari. Op zaterdagavond mag niemand me dan storen, op zondag zit ik op het forum. En de rest van de week kijk ik uit naar de volgende aflevering.” Maar Meijers focust zich deze winter ook op de Belgen, waar het programma ook sinds 1998 loopt. “Zij komen met onbekende spelers! Tuurlijk had ik ook graag een keer mee gedaan, maar met mijn 59 jaar ben ik te oud”, vindt de voormalige postbode.
Dolgraag
Ook Annelies van der Gulik zou dolgraag meedoen. “Mijn kinderen zeggen altijd dat ik een goeie mol zou zijn omdat ik scherp ben. Ik heb een soort zesde zintuig voor wie welk spel speelt. Ik heb vaak door waarom iemand iets doet of nalaat. Vaak blijven de gesprekken nog dagen rondzingen in mijn hoofd en schieten me doordeweeks ineens cruciale dingen te binnen.’’
“Het is een beetje psychologie, maar er blijft natuurlijk heel veel buiten beeld. De makers tonen wat ze willen tonen. Mijn schoonvader kijkt niet meer omdat er zo in geknipt wordt. Hij vindt dat je op deze manier geen eerlijke kans meer maakt, het is niet meer te raden.”
“Met de rest van de familie, inclusief alle kinderen, zitten we in een poule. Balen als er eentje uit ligt. Een paar jaar geleden bleek al in aflevering drie dat ik er naast zat.”
Van de week kezen ze al naar de ‘Moltalk’, waarin Chris Zeegers en Margriet van der Linden vooruit blikten. Verder probeert de familie elke aflevering te zien. “Moet ik er eentje missen, dan bekijk ik hem een dagje later. Nederland is een leuk molland, op het forum verraadt niemand de afloop. Dan is het hooguit ’ai, mijn mol ligt eruit’. Zonder naam.”
Zaterdagavond zitten ze met z’n allen op de bank. “Fanatiek en zwijgend. Mijn man praat er wel eens doorheen, maar dan gaat de knop acuut op pauze. Onze dochters zijn 16, 13 en 11 jaar en de jongste heeft laatst met haar nichtje het familiespel ’Wie is de mol?’ opgezet.’’
Annelies schatert: “Met onmogelijke opdrachten. Binnen 45 seconden een envelop in de slaapkamer zien te vinden. Renden we door het huis. Weken later kwam ik nog overal enveloppen tegen. Onder matrassen, in lades en kasten.”
Speculeren
Sociaal psycholoog Jerre Maas kijkt met een vast clubje vrienden naar WIDM. “Iedereen laat er zijn eigen theorietje op los en dat speculeren maakt het leuk. Dat sociale aspect – de gesprekken bij de koffieautomaat gaan er de dag erna ook altijd over – is de grondslag voor het succes”, diagnosticeert hij.
Krachtvoer voor psychologen: “Binnen de deelnemersgroep treden allerlei mechanismes in werking, die tien personen leer je steeds beter kennen. Wie welke rol speelt, wie saboteert. Ze maken bondjes, er zijn complotten en er is wantrouwen. Ze ondermijnen de boel. Wie is wie, wat is waar, wat niet. Vooral de mol zelf is een raadsel, hij heeft een groot geheim en moet de hele groep tegenwerken.”
Een mooie rol. “Ja, ik zou een goeie zijn omdat ik van nature een onhandig persoon ben”, bekent psychologe Maas. ,”Die zwakte kun je versterken, andersom werkt dat niet. Een sterke man kan een krachtproef niet verliezen, dat is ongeloofwaardig.’’
Genot
“Maar het moet een genot zijn om alles in het honderd te laten lopen, te liegen en bedriegen, zaken weg te moffelen, en anderen een rad voor ogen te draaien. En dat legitiem! In het echte leven doen white-hat hackers dat, inbreken op computersystemen om beveiligingslekken op te sporen.”
Maas is fan van WIDM. “De montage is perfect, in elke aflevering zitten verwijzingen naar alle kandidaten en dat geeft elke kijker de bevestiging dat hij op het goede spoor zit. ’Zie je wel, mijn theorie klopt!’ Word je bevestigd in je denken, dan maken de hersenen dopamine aan, het stofje dat je een goed gevoel geeft.’’
“Maar pas op, een tunnelvisie is gevaarlijk. Nooit focussen op één deelnemer of je vastbijten in je gevoel ’zij moet het zijn!’ Zo worden in de rechtspraak ook onschuldigen veroordeeld.”
Geef als eerste een reactie