Niet alleen de NPO ligt onder vuur. In meerdere Europese landen klinkt stevige kritiek op de rol, onafhankelijkheid en werkwijze van publieke omroepen. Hoewel de omstandigheden per land verschillen, zijn er opvallende overeenkomsten in de aard van de klachten.
In landen als Polen en Hongarije gaat de kritiek vooral over politieke beïnvloeding. De Hongaarse publieke omroep MTVA wordt al jaren gezien als een verlengstuk van de regering-Orbán, terwijl de Poolse TVP tijdens de vorige regering onder vuur lag vanwege uitgesproken regeringsgezinde berichtgeving. Na de machtswisseling in 2023 werd de redactionele koers abrupt omgegooid, wat leidde tot nieuwe discussies over politieke inmenging.
Ook in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk staan publieke omroepen onder druk, zij het om andere redenen. De Britse BBC en de Duitse ARD en ZDF worden geconfronteerd met felle debatten over hun financiering. De verplichte omroepbijdrage ligt onder vuur, en critici vragen zich af of het geld wel efficiënt wordt besteed.
In landen zoals Zweden, Frankrijk (en Nederland) komt daarnaast regelmatig kritiek vanuit commerciële mediabedrijven. Zij vinden dat publieke omroepen te veel commerciële formats overnemen, wat leidt tot oneerlijke concurrentie. Ook wordt getwijfeld aan de journalistieke meerwaarde van amusement en reality-tv op publieke zenders.
Een andere uitdaging voor publieke omroepen in Europa is het bereiken van jongere doelgroepen. Naast Nederland klinkt in meerdere landen – waaronder België, Duitsland en Nederland – de roep om vernieuwing, terwijl tegelijkertijd de angst bestaat dat verjonging leidt tot inhoudelijke uitholling. Nieuws wordt “opgehipt” of laagdrempeliger gemaakt om aantrekkelijker te lijken, maar verliest hierdoor nuance of inhoudelijke verdieping.
Bezuinigingen
Publieke omroepen in Europa krijgen steeds vaker te maken met bezuinigingen of druk om hun financiering te herzien. In het Verenigd Koninkrijk moest de BBC honderden banen schrappen nadat de licentievergoeding werd bevroren. In Duitsland ligt de verplichte omroepbijdrage onder vuur, met als gevolg druk op ARD en ZDF om efficiënter te werken. Ook in Frankrijk, Zweden en Denemarken zijn de budgetten gekort of hervormd. In Frankrijk werd de omroepbijdrage afgeschaft en vervangen door belastingfinanciering, wat voor veel onzekerheid zorgde. In Denemarken leidde een vergelijkbare hervorming tot het opheffen van zenders en ontslagen bij de publieke omroep DR.
Geef als eerste een reactie