De Nederlandse overheid werkt aan een wijziging van de Auteurswet, de Wet op de naburige rechten en de Wet auteurscontractenrecht om de positie van makers en uitvoerende kunstenaars te versterken. Het doel is om eerlijke vergoedingen te waarborgen bij de exploitatie van hun werk via video-on-demand-platforms. Het wetsvoorstel is door verschillende politieke partijen, waaronder VVD, GroenLinks-PvdA en SP, positief ontvangen, maar er zijn ook vragen gesteld over de uitvoering en handhaving.
Een belangrijk onderdeel van het voorstel is het stimuleren van collectieve onderhandelingen tussen makers en exploitanten. Hierbij wordt een bandbreedte voor vergoedingen voorgesteld om voorspelbaarheid te waarborgen en om aanpassingen mogelijk te maken wanneer inkomsten buiten deze bandbreedte vallen. In andere EU-landen, zoals België en Spanje, zijn vergelijkbare systemen ingevoerd, maar de uitwerking hiervan verschilt.
De NPO en de publieke omroepen hebben zich al aangesloten bij de geschillencommissie auteurscontractenrecht, wat een belangrijke stap is voor de uitvoering van de nieuwe wet. Ook werkt de overheid aan een collectieve overeenkomst die ervoor moet zorgen dat distributeurs en video-on-demand-platforms verplicht zijn om vergoedingen door te geven aan makers en uitvoerende kunstenaars.
Daarnaast speelt kunstmatige intelligentie (AI) een toenemende rol in de creatieve sector. De EU bespreekt momenteel de gevolgen van AI voor het auteursrecht, en mogelijk nieuw beleid wordt later dit jaar verwacht.
Het wetsvoorstel voorziet in duidelijke collectieve afspraken die vermoed worden billijk te zijn, wat exploitanten stimuleert om eerlijke vergoedingen aan makers te bieden en zo hun rechten te beschermen.
Leuk, zo’n wet.
Hoe denkt men deze afdoende te handhaven?