Omroepmannen kijken om: sportjournalistiek

De coronacrisis heeft veel losgemaakt in de wereld, ook in de kring van de Ouwe Jongens Club (OJC), de sociëteit van oud-omroepmannen. Een aantal leden heeft de zogeheten ‘lockdown’ aangegrepen om zich te bezinnen op hun verleden en hun herinneringen te delen. Hieronder het derde deel van een selectie van de bijzondere verhalen die dit opleverde, ditmaal van twee sportjournalisten. Als eerste Evert ten Napel, een bakkerszoon met radiostem, gevolgd door Heinze Bakker, economiestudent met een evenzeer geschikt geluid.

Mijn omroeploopbaan begon in het achterkamertje van de ouderlijke woning in het Drentse dorp Klazienaveen. Op zondagmiddag luisterde ik stiekem – de rest van het gezin ging naar de middagdienst van de gereformeerde kerk – naar de KRO. Leo Pagano en Dick de Vree deden live verslag van het laatste kwartier van een eredivisiewedstrijd. De AVRO bij monde van Tom Schreurs en Dick van Rijn om half 5 de nabeschouwingen. Ik zat met mijn oor dicht op het toestel om maar niets te missen. Die stemmen uit dat kastje, geweldig vond ik dat en in mijn dromen zag ik mezelf ook al als radioverslaggever.

Maar ach een bakkerszoon uit zuidoost Drenthe die radioverslaggever wilde worden in het verre onbereikbare Hilversum, nee dat was een droom die nooit zou uitkomen. Ik was voorbestemd mijn vader op te volgen. Gevulde koeken, kokoskransjes, krentenbollen bakken dat was mijn voorland. Dat heb ik ook een tijdje volgehouden. Maar de droom bleef en uiteindelijk ben ik met hulp van Wil van Beveren – de vader van de beste keeper die ons land gehad heeft – chef-sport van de Emmer Courant in het vak terecht gekomen. Eerst schrijvend, het lokale kantongerecht, een brand in een fabriek van chemische troep, een voetbalwedstrijd van Emmen tegen Erica en een interview met de nieuwe burgemeester van Dalen, de jonge Ivo Opstelten. Vele jaren later kwam ik hem als burgemeester van Rotterdam eens tegen in De Kuip en hij wist zich onze ontmoeting nog goed te herinneren.

Radiostem

Wil van Beveren zei me al snel dat ik over een radiostem beschikte en me daarop moest richten. Dat lukte via de RONO en uiteindelijk met de TROS. Jan Dassen had een voorliefde voor jonge mensen uit de provincie. Zo scoutte hij onder meer Sjoerd Dijkstra uit Friesland, Ton Verlind uit Zeeland, Gerrit v.d. Kooy uit Zwolle en mijn persoontje uit Drenthe. Onze eerste ontmoeting vond plaats in Klijndijk, Jan was op weg naar Groningen, we waren het snel eens en zo werd ik redacteur/verslaggever bij TROS Aktua Radio met grootheden als Peter Meijers en Rob Sloot.

Al snel kwam ik ook in gesprek met Kees Buurman, de grote baas van de NOS, en mocht ik naar de grote demonstratie in Utrecht waar Joop den Uyl zijn indrukwekkende speech afstak tegen het Franco-regime. Kees vroeg of ik ook voor Langs de Lijn wilde werken, natuurlijk wilde ik dat. Mijn droom om net als Leo Pagano en Dick de Vree verslag te doen van eredivisievoetbal was uitgekomen.

Uiteindelijk bij Studio Sport terechtgekomen als opvolger van de beroemde Herman Kuiphof. Van hem nam ik ook het skispringen over op 1 januari in Garmisch-Partenkirchen. Joop van Zijl opende het jaar met het Nieuwjaarsconcert in Wenen en ik volgde met de sport van de 4-Schansentoernee. Jaren achtereen hebben we dat volgehouden. Totdat in het kader van de ook wel logische vernieuwing anderen onze plek in namen. Als Joop en ik elkaar nu bij de OJC tegenkomen is telkens de kreet: “1 januari is nooit meer zoals het was”. En zo is dat Joop!

Een leven in de sportverslaggeving

Als je rondkijkt op de krokettenbijeenkomsten in (de Hilversumse sociëteit, red.) De Unie, weet je dat wij allen steeds ouder worden en dat het helaas niet alle leden meer gegeven is hun verhaal te vertellen. Zelf wil ik dat graag doen, maar heb daar vandaag de dag helaas de hulp van anderen voor nodig. Ik heb de ziekte van Parkinson en daarnaast ook nog andere ongemakken. Mijn geest is gelukkig nog helder, maar het kost steeds meer moeite wat ik wil zeggen, correct onder woorden te brengen. In december 2019 werd ik geïnterviewd door Johann Mast van de Leeuwarder Courant. Zijn publicatie gaf een geweldig goede weergave van mijn gevoelens over mijn journalistieke verleden, mijn drijfveren in mijn carrière bij de omroep en de beperkingen waar ik vandaag de dag mee moet leven. Dit artikel en het aanbod van Joop de Wilde (mijn particuliere chauffeur naar de OJC) om mij te helpen, gaf het laatste zetje ook mijn bijdrage te leveren aan de “geschiedschrijving” van de OJC-ers.

Ik groeide op als boerenzoon in Gorredijk, Friesland. Zoals zoveel andere OJC-collega’s vormde een ziekenomroep of de regionale omroep de basis die bepalend werd voor een omroeploopbaan. Het begon wat mij betreft bij de RONO (Regionale Omroep Noord en Oost), in Groningen. Daar las ik elke zondagavond, samen met Eef Brouwers, de uitslagen van het amateurvoetbal voor. Meer dan 100 uitslagen… ”een wekelijks hoogtepuntje” in studententijd!

Stemtest

Ik was economiestudent in Groningen. Op een feestje van Bernlef, de studentenvereniging waar ik voorzitter van was, zei iemand tegen mij: “Je hebt wel een mooie stem. Zou je een stemtest willen doen voor de radio?” Ik had al langer het gevoel dat de studie economie toch niet helemaal bij mij paste. Als ik de krant las, ging mijn aandacht onmiddellijk naar de sportpagina’s en als ik naar de radio luisterde naar de onvergetelijke reportages van Leo Pagano en Jan Cottaar. Dan dacht ik: “Dat wil ik ook.”

In 1966 begon mijn radioloopbaan officieel in Groningen, waar ik voor de regio Friesland redacteur/verslaggever werd. Later, toen regio Friesland een eigen studio kreeg in Leeuwarden, werd ik daar eindredacteur. Na 8 jaar algemene regionale verslaggeving werd ik eindredacteur Sport bij de NCRV in Hilversum: ik was waar ik wilde zijn! Daar werkte ik onder meer bij de Zaterdagse Sportshow. Een programma waarin ik als presentator, samen met Anneke van der Stroom, aandacht besteedde aan de verrichtingen op de velden van het zaterdagvoetbal onder regie van Rob van Velsen. Het werd het best beluisterde radioprogramma van Nederland op de zaterdagmiddag, maar toch werd het de nek omgedraaid omdat Hilversum 3 een jeugdzender moest worden. Dat was voor mij het moment uit te kijken naar een nieuwe uitdaging. Het werd de opvolging van de legendarische Dick van Rijn bij de AVRO.

Vanuit mijn werk voor de sportafdeling voor de AVRO werkte ik ook regelmatig mee aan het NOS-programma Langs de Lijn omdat alle omroepen in gezamenlijkheid sportverslaggevers uitleenden aan dit programma. Mijn journalistieke venster op de wereld werd almaar breder. Van het provinciale sportieve gebeuren, naar het landelijke zaterdagmiddag voetbal tot mijn medewerking aan Langs de Lijn en grote internationale sportevenementen.

Studio Sport

Na 17 jaar kwam een einde aan een zeer gevarieerde radioloopbaan. Maar allerminst aan mijn journalistieke loopbaan. Integendeel! Van radio maakte ik de overstap naar televisie, NOS Studio Sport. Een compleet ander vak, maar wat heb ik daar ruim twintig mooie jaren gehad. Ik was breed inzetbaar als presentator, verslaggever van schaatsen, wielrennen, tennis en als eindstation eindredacteur Studio Sport. Een persoonlijk hoogtepunt is, dat ik als rechtgeaarde Fries bij drie Elfstedentochten betrokken ben geweest.

Als ik nu met het ochtendkopje koffie in de hand en de ochtendkrant op schoot terugdenk aan al die jaren dat ik verslag mocht doen van 60 internationale schaatstoernooien, aanwezig was bij 25 Grand-Slam-tennistoernooien, 7 Tour de France-evenementen en 11 Olympische Spelen, dan smaakt de koffie meer dan uitstekend. En dan denk ik met heel veel plezier terug aan oude maatjes zoals Theo Koomen, Hans Prakke en héél, héél veel andere goede, oud-collega’s.

Hoe schoon zijn de herinneringen en hoe fantastisch is het lid te mogen zijn van de OJC om samen van tijd tot tijd terug te kunnen kijken op die vervlogen glorieuze dagen waarin wij ooit ons steentje bij mochten dragen.