[BLOG] Iedereen in radioland is er druk mee. Een documentaire van een uurtje die niet eens (legaal) in Nederland te zien is, alleen als je een Amerikaans Apple TV plus account hebt. Natuurlijk gaat ie inmiddels van hand tot hand via WeTransfer, als je ‘m ook wil kijken moet je me maar even appen. Ik heb hem vanmiddag voor de tweede keer bekeken en er wat dingen uitgehaald die we er als radiomakers, bijna 40 jaar na het enorme succes van de New Yorkse hitzender Z100 uit kunnen halen.
Het is opvallend te noemen, in een radiolandschap waar altijd wat lacherig gedaan wordt over boeken en ander cursusmateriaal over ons mooie radiovak blijkt een documentaire ineens wél interessant te zijn, ook voor de jongere generatie. Ik sprak laatst iemand die aan het begin van zijn radiocarriere staat die zei ‘ach, zo deden ze het vroeger allemaal, ik bedoel als je televisie bekijkt uit die tijd kun je daar toch ook niks meer mee anno nu, hopeloos ouderwets’. Toch ligt dat bij radio iets anders. Veel wetten uit radioland zijn niet voor niets inmiddels ook bij de TV toegepast, kijk bijvoorbeeld eens hoe ze je bij RTL Boulevard constant proberen langer te laten kijken door je het gevoel te geven dat je anders iets mist, juist, door te teasen (een radioterm uit de boeken). En ze knippen alles terug tot puur de essentie, duiden goed waar het over gaat (‘reset the stage’) etc.
Naar de docu over Z100, het hitstation dat binnen 74 dagen letterlijk van de laatste plek naar de eerste plek in de ratings gingen. Hoe deden ze dat? Allereerst door een hele gedreven ochtendjock aan te trekken die al in een andere staat met het befaamde ‘Morning Zoo’ concept succes had gehad. Iets waar Curry & Van Inkel destijds ook bijna al hun inspiratie vandaan haalden, tot en met het drumstel in de studio aan toe. Hij heet Scott Shannon en hij is dan ook veelvuldig aan het woord in de documentaire. Wat je meteen ziet in oude beeldfragmenten is dat hij STAAND de ochtendshow presenteert. Zó belangrijk. Het maakt je alerter, energieker, swingender en de kans dat je inkakt is een stuk minder.
Ik had laatst nog een mooie discussie met Mark Labrand op Twitter, ik zag hem zittend de 538 Top 50 presenteren. Schijnt iets met zijn lengte en rug te maken te hebben (het meubel kan niet zo hoog als Mark dat wil). Hij heeft beloofd technicus Mario (de meest vriendelijke maar ook luie man op aarde) aan het werk te zetten het nu eindelijk eens voor elkaar te krijgen. Een hitlijst zittend presenteren: het typeert voor mij wat er mis is bij 538 op dit moment, het station swingt niet. Ook de ochtendploeg zie je zitten. Kan ook bijna niet anders met zo’n immens meubel, maar het schijnt naar boven te brengen te zijn. Zou het eerste zijn als ik het voor het zeggen had bij 538: die stoelen de studio uit! Stelletje luiwammesen. Vlammen met die zender! Niks onderuit hangend op een stoel op je telefoon op het radioforum zitten te kijken of ze het nog over je hebben. Bezig zijn met je radioshow, de hele tijd, óók tijdens die doorstart van drie hits. Genoeg te doen! Bel die luisteraar eens terug in de Voxpro om te kijken of je er nog een leuke quote uit kunt halen, reageer op Twitterberichten of appjes, maak die overgang nóg wat strakker. Gooi er nog wat extra passie en energie in! Of je kan morgen thuisblijven.
Met de sound van het station onderscheidde Z100 zich natuurlijk ook in die tijd. Iets wat 538 mooi gekopieerd heeft in de 90’s, door de muziek op 1,5 keer de snelheid af te spelen. Klinkt het toch mooi net wat suffer bij de concurrent. De ‘From Worst To First’ actie waarbij Z100 hun luisteraars mobiliseerden om mee te helpen het station zichtbaar te krijgen deed me meteen denken aan de actie van 538 in de 90’s ‘538 moet in de ether!’, waarbij luisteraars als ze bij een andere radiozender te horen waren dat gingen roepen in ruil voor een prijs. Briljant. Net als het roepen ‘From The Top Of The Empire State Building’, terwijl álle New Yorkse radiozenders daar hun antenne hadden staan. Zij claimden het en deden alsof hun studio daar zat, terwijl ze ergens vanaf een nietszeggend industrieterrein uitzonden.
Goede radio is van niets iets maken. Of zoals mijn goede vriend Jan Paparazzi zegt ‘je zit in de entertainmentbusiness, maak van een hoopje poep een gebakje!”. Amerikanen roepen ook vaak dat je als station ‘Larger than life’ moet zijn, Z100 was dat zeker. Dat betekent niet dat je dingen gaat zitten doen on-air die de luisteraar zelf ook wel kan doen, krijgen of bedenken. Briljant was ook de actie van Z100 door aan luisteraars te vragen ‘Which radiostation did we rescue YOU from?’. Stukken stoerder dan de kapotgekauwde vraag ‘en wat is jouw favoriete radiozender???’. Z100 opende de aanval op concurrerende radiozenders en werd zo in hun kielzog mee omhoog getrokken. Beetje zoals ik dat ook al jaren doe met deze columns. Waarom durven radiostations in Nederland dat toch niet, voer toch gewoon oorlog als je wil winnen! Veel te braaf, bang en netjes zijn ze allemaal. Een andere term die me opviel in de docu was hoe ze het team typeerden van de ochtendshow: ‘misfits that fit’. Vrij vertaald ‘buitenbeentjes die bijelkaar passen’. Amen. Genoeg grijze muizen op de radio, durf toch eens iets!
De actie waarbij Z100 ’s ochtends vroeg de film van Madonna in premiere liet gaan midden op Times Square, met Madonna zelf erbij, deed me nog het meest denken aan de stoere acties van Yorin FM jaren later, bedacht door Jensen en zijn team. De ‘Sail In Movie’ waarbij je op het water, met je boot, waterfiets of iets anders wat kon drijven kon komen kijken naar een filmpremiere in een haven ergens. Dát is wat je moet bedenken om luisteraars dat spannende gevoel te geven wat je station hoort uit te stralen, niet gewoon filmkaartjes weggeven. Een andere veelzeggende quote uit de docu die nu ook nog geldt is ‘No one ever made a difference by being like everybody else’. Ook werd de nadruk gelegd op ‘verdiep je in de artiest en muziek die je draait, vogel uit waarom iemand dit nummer heeft geschreven’. Ja dat kost tijd en nee dat vind je niet op Wikipedia. Maar het betaalt zich wél terug.
Natuurlijk leven we tegenwoordig in een tijd met veel meer concurrentie van andere (sociale) media, maar het kan volgens mij nog steeds: een publiek in beweging krijgen zodat ze ambassadeur worden van je radiomerk. Wietze & Klaas hebben laatst iets moois gedaan wat in die richting wijst, ze gingen bij luisteraars langs in hun zuipkeet in Dalfsen om een avondje door te zakken. Inclusief beelden op de 538 Facebookpagina. Ja! Zieltjes winnen, niet net als voormalig 538 ochtendjock Frank Dane in je ivoren toren je geld zitten te tellen de hele dag. Leg een claim op het feit dat jij gelijk bent aan je luisteraar, terwijl je wél spannende dingen brengt. Laat de rest maar doen alsof ze van een andere planeet komen, Hillywood, waar ze zich een ster wanen.
Hier nog wat bonusmateriaal over de docu waaronder twee extra interviews met Scott Shannon himself:
Patrick, wat denk je hier van, moeten we weer een bootje op de noordzee leggen en daar vanaf radio maken, ver weg van de bewoonde wereld bijna geen tv ontvangst, geen internet geen computers, muziek analoog van banden plaat denk dat den de creativiteit naar boven gaat komen want je hebt niets anders dan alleen de studio en messroom om in te vertoeven.
Zou dit weer goede en creatieve radio gaan opbrengen?
Nou dat hoeft nou ook weer niet. Maar een beetje de sexyness in radio terugbrengen zou zeker werken. Dus: het gevoel creeëren dat álles mogelijk is bij het station, in plaats van de angstcultuur en ‘doe maar normaal want anders lig je eruit’ sfeer die nu op veel plekken heerst. Killing voor creativiteit.
Is het geen idee om meer samenwerkingsverbanden aan te gaan waarbij landelijke zenders, commercieel en publiek, meer de samenwerking tussen hen kunnen doen?
Wat denk je Patrick? Een.
Ik vind juist dat stations veel meer het gevecht met elkaar aan zouden moeten gaan. Een van de kreten in deze docu is de vraag aan luisteraars ‘Which radiostation did we rescue YOU from?’. Briljant. Wietze en Klaas zouden zomaar de aanval op Mattie & Marieke kunnen, nee, moeten openen. Dat kan ook op een lollige, luchtige manier, waardoor mensen erover gaan praten en je weer meer word-of-mouth krijgt. Toch de beste reclame die je kan hebben!
Patrick kun je hem mij via WeTransfer doen toekomen? Graag, thanks.
Doe me ff een DM op Facebook of Twitter Marcel
De beste “all time’ was WABC 770 in New York.
Voorbeeld voor een hele generatie.
Ja daar refereert Shannon ook nog naar in de docu, dat hij daar een jingle van gejat heeft o.a.
Mee eens Juul geleick.
Vond het vooral erg over Scott gaan en niet zozeer over Z100. Het was geen echte docu met een begin en een eind conclusie. Dus wat dat aangaande is hier nog wel wat ruimte voor. Verder best leuk om even mee te pikken. Verder eens met je commentaar. Veronica presenteerde in de jaren 80 ook al staand. Hebben zelfs het Z100 meubel gekopieerd uit de US naar het Laapersveld wat op een andere locatie nog steeds af en toe gebruikt wordt.
Ja klopt, het was de grote Scott Shannon Egotrip. MAAR: je moet de man wel de credits geven voor het lef, de originaliteit en het inzicht dat ie had.
Lekker zittend de hits wegstarten, het kan, in Nederland. De meeste NPO Radio 5 ‘jocks’ zijn nog actiever
Fijn dat je eens iets goed vindt. Jammer dat het weer over decennia geleden gaat…
Zou je sieren als je eens zoiets positiefs zou schrijven over iets in het heden.
Vraag me af wat er zou gebeuren als alle stations jouw adviezen zouden opvolgen. Dat wordt het allemaal supersnelle hitradio. Eén of twee is leuk, maar gelukkig zijn er ook een hoop andersoortige zenders.
alles komt terug, ooit – maar niet nu. Swingende radio heeft geen momentum op dit moment. Scott Shannon of zelfs Ferry Maat zouden ze bij Q of 538 zeker niet aannemen mochten die ‘jocks’ er solliciteren. Truttemieke of Truttemike wel indien die goed over banaliteiten kunnen leuteren en dat bovendien voor een habbekrats willen doen.
Durf ik te betwijfelen. Dat er zoveel suffe radio in Nederland gemaakt wordt wil nog niet zeggen dat er geen behoefte is aan radio die je omver blaast. En dan heb ik het niet over zingend praten met veel galm zoals de oude garde deed. Gewoon zorgen dat je vaak een introotje pakt, dat ook ritmisch vol praten. De juiste vormgeving gebruiken, dingen kort(er) knippen, kortom: lekkere radio die je optilt als luisteraar en even doet vergeten dat het een vieze, druilerige maandag is.
@Peter: Oh nee hoor, niet ieder station hoeft hitradio te spelen. Daarom spits ik het hier ook toe op 538. Maar ook bij Slam! zitten ze de helft van de tijd maar wat achter dat meubel te hangen, nonchalant, kaal zonder bedjes te praten. Het is één geluk dat ze daar een spraakclausule hebben zodat ze nog een beetje vaart maken. Totdat ze de files en flitsers mogen gaan doen (want die tellen niet mee voor de spraakclausule), dan verzandt het weer in ‘lekker lang lullen’. De enige die daar het concept hitradio begrijpt is Dimitris Kops
Corporate FM is wel een goede docu over de ondergang van de radio en stations die opgekocht werden/worden en de verschraling hierdoor in het radiolandschap. Deze is hier voor een habbekrats te huur, of te koop zo je wilt. https://kinokev.gumroad.com/l/pHMje
Thanks, goeie tip! Kreeg net ook een linkje naar een docu over Rock Radio deejays, ‘I am what I play’. Coole titel he?
Docu ken ik ook van naam ja.
Hi Patrick, kan je (of iemand anders onder een alias) niet de wetransferlink hier in de reacties zetten? Zou ‘m graag willen zien!
Nee daar kan ik niet aan beginnen, dan krijgt de hoofdredacteur hier rode vlekken in zijn nek.
Is het nou zo moeilijk om ff contact te zoeken met me? ZUCHT
Toen bleek al: doe iets wat anderen niet doen/durven. Dan kom je boven het maaiveld uit en val je op. Het is al oud en het geldt nog steeds….
Precies dit, Somertijd is daar zo’n mooi voorbeeld van. Uniek en dus niet te kopiëren.
Wil ‘m uiteraard ook bekijken. Waarop kan ik je app’en voor de link?
0630844222
Dat er zoveel suffe stukjes op Spreekbuis worden gepubliceerd door een gesjeesde dj wil nog niet zeggen dat er geen behoefte is aan gedegen analyses over radio…
Nou begin het eens beter te doen dan Frankie boy
Hee Patrick, dank voor je pittige blogs! Geniet er weer elke keer van! Ik zou ook graag de We Transfer ontvangen. bvd!
Doe me ff een DM op twitter of iets
Ik vind Labrand ondanks dat die zit veel energieker en veel enthousiaster klinken dan Patrick Kicken ooit heeft geklonken in zijn carrière
Ook dit durf ik te betwijfelen Jordi. Check deze eens van de Mega Top 100 tig jaar terug 😉 https://www.youtube.com/watch?v=NAW1NZGnt2k
Ik heb het even geluisterd en blijf bij mijn mening. Ik hoor eerder iemand die de trein moet halen en daardoor (te) snel praat.
Mag jij allemaal vinden, lekker toch
Dag Patrick, ik lees met plezier je blogs en je youtube intervieuws met de radio dj’s. Ik ben al jaren afgehaakt met de Nederlandse radiostations. De conventies die ze overal hanteren zijn gedateerd. Dus het blokje reclame, (herhaaldelijk)nieuws, weer, verkeersinformatie, reclame. Die info check ik wel op mijn smartphone snel. Het is ook niet dat ze de tvgids voorlezen elk uur, toch? De reclame kan veel beter en leuker. Kijk naar youtube kanalen ter inspiratie. Bij sommige juice channels slaat dat goed aan. En dat een dj zijn eigen muziek niet draait is toch bizar? Waarom zitten ze er dan? Twee nummertjes draaien, wat gepraat en weer muziek, pfff…dat kennen we wel. Ondanks dit genoot ik nog wel van Eddy Keur bij NH. De oprechte gezelligheid van zijn show deed me het conventionele vergeten.
@Reinier: Voor iemand die “afgehaakt is met de Nederlandse radiostations” weet je er best veel van……
1,5 keer zo snel afspelen?
Dus een 33 toerenplaat op 50 toeren?
En een 45 toerenplaat op 68 toeren?
Dat geloof je toch zeker zelf niet?
Dan is elke plaat een DiscoDuck…..
45 toeren platen werden waarschijnlijk op 47 of 48 toeren gedraaid, maar dat heeft Z100 niet uitgevonden, dat deden ze bij Veronica en Noordzee ook al.
Die gingen in augustus 1974 uit de lucht. Dat is 9 jaar voordat dit Z100 verhaaltje begon.
Maar daar ben jij te jong voor, zag ik net.
Rink