[blog] Het is de vraag die me het meest gesteld wordt als ik met collega’s of journalisten zit te praten: is radio met z’n laatste kunstje bezig en bestaat het over pakweg 20 jaar niet meer? Het antwoord dat ik dan geef, is steevast: ik mag hopen dat radio in deze vorm over 20 jaar niet meer bestaat!
Het probleem met radio is dat we, net als platenmaatschappijen en tv-zenders, veel te lang vasthouden aan het oude model. Hoe we het deden is prima. Gewoon een bak met reclame uitstorten over de luisteraar of kijker in de hoop dat het aankomt. Vroeger, laten we zeggen tot 20 jaar geleden, moesten we het er maar mee doen. Internetverkeer was nog té traag om er fatsoenlijk tv op te kunnen kijken. Internetradio stond nog in de kinderschoenen, er was nog geen YouTube, Netflix of Spotify.
Nu leven we in een tijd dat het gewoongoed is geworden iets te kijken of luisteren wanneer jij dat wil. Niet te hoeven wachten ‘tot het begint’ of uit de sfeer raken door die hinderlijke onderbrekingen tussendoor. Hoe zou tv en radio dáár nou op kunnen inspelen? Nou door die behoefte ook lineair mogelijk te maken. Slim voorbeeld is natuurlijk replay tv, in apps zoals NLZiet. Je start het programma gewoon vanaf het begin, ook al is het al begonnen. Mondjesmaat zien we het ook terug bij bijvoorbeeld de NPO Radio 1 app: als je midden in een interview valt kun je, als je via de app luistert, terugspoelen naar het begin, ook al is het een livegesprek.
Gaan podcasts het dan dadelijk helemaal winnen van radio? Nou als ik de techniek van nieuwe auto’s moet geloven wel. Je auto leert je dagelijkse rijroutine kennen. De software weet ook al, omdat je ingelogd bent met je profiel, wat je interesses zijn. Razendsnel scant de player dan ook naar een podcast die bij jouw profiel past en zo ongeveer even lang duurt als jouw autorit. Jij start de auto en hup, uit de speakers schalt iets wat je interessant vindt. Hij waarschuwt je tussendoor netjes voor een file en dat je beter kunt omrijden, waar de flitsers staan en dat er bij de volgende pomp nu een aanbieding is: bij minimaal 50 euro tanken krijg je een broodje en een drankje gratis.
Dit zijn dingen waar landelijke zenders nooit op kunnen inspelen. Of toch wel? Als de FM-frequenties los aangestuurd gaan worden, kan in een bepaald gebied gewoon regionale reclame gemaakt worden voor die markt, wat nu al bij syndicated stations als Radio Decibel en RadioNL gebeurt. Maar daarvoor zullen de regels wel uitgebreid moeten worden: QMusic Randstad zou gewoon haar raamprogramma moeten mogen uitzenden, met -regionale- verkeersinformatie en commercials uit de regio. Het zou een stap in de goede richting zijn.
Laat de luisteraar via de app letterlijk bepalen wat hij of zij wil horen. De tracks met de meeste stemmen in die regio zijn te horen tussen 17 en 19u. Idem voor de items: geef de luisteraar veel meer invloed op de content die ze te horen krijgen. De techniek is er. Maar is de wil en durf er ook bij de makers om nu eindelijk eens door te krijgen dat je als radiostation niet meer leidend en trendsettend bent, maar volgend en dienend?
De DJ en de muziek moeten de redenen zijn om een station te kiezen. Ik luister graag naar stations waarbij de muziek me verrast, de dj me informeert en de vormgeving prettig in het gehoor ligt. Een goede muzieksamensteller is daarbij onontbeerlijk, daar kan een gegenereerde Spotify lijst niet aan tippen. Van het idee dat de muziek bepaald wordt door andere luisteraars lopen de rillingen me over de rug.
Mij gaat het juist meer om de vorm en de dj’s. De muziek kan ik overal vinden net als de feitjes over deze muziek.
In het creatieve vak geldt ook: als je iedereen vraagt wat ‘ie mooi vindt krijg je de maat van het gemiddelde. De middelmaat dus.
We hebben kritische durvers en gekte nodig die durven op te schudden zodat we zintuiglijk kunnen blijven ademen. Ik krijg ook de rillingen van algoritmes en onderzoekslijstjes.
Amen.
Idem. Het valt me in luisteronderzoeken echter op dat de categorie ‘overig’ helemaal niet groeit; ook niet in tijden dat mensen veel thuiswerken en daar zelf de muziek kunnen bepalen. Voor internetzenders met originele playlists lopen, buiten mezelf om, blijkbaar maar weinig mensen warm.
Kicken schreef voor de verandering een kort stukkie, maar dat bleek geen garantie voor verbetering.
1. De kracht van radio is en blijft dat t vrijwel altijd live is, kom daar eens om bij teluhvisie.
2. Een podcast is geen radio (en nooit live), al kan je t wel op de radio uitzenden, maar dat is natuurlijk zinloos en overbodig. Radio is live- tv, een podcast Netflix.
3. Mensen willen alleen maar muziek horen die ze kennen? Ik en ook vele jongeren willen juist ook nieuwe dingen horen, de wereld verandert continu, de muziek en ikzelf ook nog, gelukkig en om daar allemaal kennis van t nemen is er radio die nog steeds actueel, interessant en relevant is, ook over 100 jaar. Voorspelbare, dienende radio vind je allang bij de commerciële stations, dat is pas ouderwets en saai en waar ik dan ook niet naar luister. Next.
Blijft over t innoveren van radio met dynamische, regionale reclame. Tja, als ik ergens een hekel aan heb zijn t radio(en tv)commercials. Ik hoop nog eens dat
de NPO-zenders reclamevrij worden, maar als dat eerst bij tv zou gebeuren en daarna de radio, dan gaan de tv en de radio niet ten onder wegens achterhaalde content en te weinig toekomst, integendeel, het zal heel veel meer kijkers en luisteraars trekken, maar betekent dan wel t financiële failliet en de ondergang van de commerciële omroep. Daarom gebeurt t niet, maar ik kan niet wachten.
DJ
Borsato – Theo Nijland, 1999 (ondergewaardeerd genie)
https://youtu.be/_phJTsZzW0c
Gisteren was rood.
Mooi geschreven DirkJan. Je hebt een punt.
Nooit geweten toen Patrick als een schuchtere stille jongeman bij ons binnenkwam dat ie “zoveel verstand heeft (naar eigen zeggen) heeft van radio maken”. Toen niks van gemerkt…………………………………….
Dank je Juul. En as we speak luister ik nu naar Radio 1 naar de presentatie van t (beperkte) regeerakkoord. Informatieve en actuele berichtgeving, live en onder leiding van Lara Renze. This is radio.
Iemand reageerde op t motto van t komende kabinet met, ‘Daar zit muziek in.’
– Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst. –
DJ
Win or lose, sink or swim
One thing is certain, we’ll never give in
Side by side, hand in hand
We all stand together
Paul McCartney
Wat er zou moeten gebeuren bij de NPO:
– als je reclame uitzendt op de radiozenders, gebruik dan een herkenbaar muziekje. De Ster pingel van nu is nietszeggend.
– Gebruik weer naamjingles bij aanstormend talent waarvan je denkt als zenderbaas: “dit wordt een grote” zoals voor Emmy de Wilt.
– En maak van NPO RADIO 2 een avand- garde zender. Draai ook eens nummers die je niet meer hoort en ook nummers die je niet alleen tijdens het uitzenden van de top 2000 Draai ze ook eens tijdens de reguliere uitzendingen. Zou het zo’n andere en dynamische zender van maken.
Op commercieel radiogebied:
– zorg dat Veronica een hitlijst heeft. Een tip die ik dan graag zou willen geven is: ga in onderhandeling met Spotify en Vraag of je de Spotify top 50 mag uitzenden. Dan kan je het merk Veronica op de radio denk ik wel weer laten herleven. Want ik ben bang dat er met een Bonanza XXL door de grote baas zelf, Rob Stenders gepresenteerd, niet veel zal gaan helpen om het marktaandeel de goede kant op te krijgen.
– Daarnaast is het misschien ook een ideetje om eens te praten met DJ’S die tegenwoordig als zelfstandig ondernemer actief zijn met gespecialiseerde internet radiozenders. Denk aan de soulshow van Ferry Maat. Gewoon uitzenden op donderdagavond en dat je dan het weekend laat beginnen.
– Of AVROTROS, de oud werkgever van Ferry, moet bereid zijn om bovengenoemd idee wat de Soulshow betreft te willen toepassen in de Soulnight op NPO radio 2. Bijvoorbeeld van 18:00-20:00 op zaterdagavond. Wat Corné Klijn daar doet is een slap aftreksel maken met zijn Soulsensations.
“Laat de luisteraar via de app letterlijk bepalen wat hij of zij wil horen.”
Gedaan, meerdere keren. Mislukt ook meerdere keren.
Talpa kan hier een voortouw in nemen door via Juke op maat radio aan te bieden. Dat wordt al jaren beloofd maar wordt nog steeds niet in doorgepakt. Dat wil zeggen dat je op Radio 10 60’s en 70’s of 80’s om dat als voorbeeld te nemen, je Rob van Someren maar met wel de spreeks van de reguliere uitzending. Zo kan het zijn dat je naar Radio 10 80’s luistert maar gewoon Rob van Someren krijgt. En dit voorbeeld kan voor alle stations doorgetrokken worden.
Een Bonanza radio station, waar de luisteraar bepaalt welke muziek. Met dj’s die verstand van muziek hebben zonder wiki te hoeven te raadplegen. Dat wordt dan de oude vertrouwde garde want die snotneuzen willen alleen maar lach radio maken en zichzelf op de voorgrond plaatsen.
Die mensen met verstand van muziek zullen ook bij de nieuwe generatie zitten. Alleen is de kans groot dat dit niet de snelle, knappe mensen zijn die goed commercieel exploiteerbaar zijn, maar eerder wat nerderiger types. In de jaren 80 was dat geen probleem, want veel meer dan wat fototjes in de tv-gids en Hitkrant kwam er meestal niet naar buiten. Nu wel.
Daar heb je gelijk in.
Ik denk dat de behoefte aan een eigen, maakbare bubbel wordt overschat. Kijk naar Youtube, waar je alleen nog maar dezelfde voorspelbare video’s wordt voorgeschoteld. Al het vernieuwende en verrassende wordt eruit geperst door de bubbelalgoritmes en er blijft alleen maar contentsleur over. “Wat jij interessant vindt” staat gelijk aan “wat je al honderd keer hebt gehoord, schotelen we je nog honderd keer voor”. Ga me nou niet vertellen dat live radio daar niet tegen opgewassen is.
Radio… dat was vroeger (heel vroeger) leuk om naar te luisteren. Nu wordt er te veel reclame uitgezonden.
Dus… heb ik daar iets voor gemaakt.
Als bij mij nu een radio station reclame uitzendt, dan herkent de software die ik daar speciaal voor heb geschreven dat het reclame is. De reclame gaat uit en wordt muziek uit mijn playlist afgespeeld. Dat luistert een stuk rustiger (zelfs Sky radio wordt dan mogelijk om naar te luisteren zonder die lange reclame blokken.).
Dat lijkt op een commercial killer. Dat gebruikte Radio 10 (Gold) destijds ook voor de lokale radiostationnetjes. Kunnen we dit ergens downloaden?
Ik luister al een hele tijd naar Nostalgie plus via DAB .
Een Belgisch non stop muziek station met echt zeer afwisselende
muziek uit de jaren 60-70 en 80.
En ze draaien niet alleen de hits.
Erg leuk is iedere zaterdag- en zondagmorgen een Top 30
van die datum maar dan van jaren geleden.
Dit presenteert wel een DJ maar die kwebbelt niet overal doorheen.
Verder zijn zenders als 538 Veronica en 3FM ten dode opgeschreven
omdat daar de DJ’s denken dat het om hen draait.
Q-music en Radio 2 en 5 zijn wel nog goed bezig.
We moeten onderscheid maken tussen ons radiofreaks en de ‘normale’ luisteraar(verder aangeduid als luisteraar). We hebben het met name over muziekradio, dan wil de luisteraar echt vooral muziek horen (hoe verrassend). Dat daar dj’s doorheen zaten heeft dezelfde luisteraar decennia gedoogd, immers de radio was de enige manier om muziek te beluisteren en te leren kennen. Toch waren er toen al tekenen aan de wand: de populariteit van programma’s als Arbeidsvitaminen en een station als Sky Radio. Overigens, de luisteraar hoort wel of een dj het goed of slecht doet, maar vindt dat niet zo belangrijk, het gaat om de muziek. Bij de behoefte van de luisteraar naar muziek gedijde de dj, never omgedraaid. En die muziek kan hij/zij nu krijgen via kanalen als Spotify, ik ben nog geen ‘normale luisteraar’ tegengekomen die daar niet lyrisch over is. Dus muziekradio is (voor ons radiofreaks helaas) dood, het is jammer, het was zo mooi. Maar ja, de kolenboer is er ook niet meer.
Dat ben ik niet helemaal met je eens Henk. Frits Spits maakte de Avondspits niet vanuit ‘luisteraars’ maar vanuit zijn enorme bevlogenheid voor nieuwe muziek en taal. Dát spat uit je radio. Niet de vinex-smaak van de goegemeente.
Het is de vaakst gemaakte fout door managers in creatieve processen:
denken vanuit niet-creatieve ontvangers. Terwijl verandering, opschudding, spektakel, óók qua muziek, begint bij de bezieling van de maker.
Hoi Marc, je noemt hier Frits Spits, en Hans hieronder Edwin Evers. Dat zijn personality’s die wellicht nog enig verschil maken, al blijf ik erbij dat dat verschil door ons freaks wordt overschat. Maar het gross van de radiomakers is geen personality, en dus overbodig. Vroeger handig dat zo iemand vertelde hoe het liedje heette dat je net gehoord had of ging horen, maar daar hebben we nu RDS, Shazam, en Google voor. Bovendien kennen we het liedje al dat ze gaan draaien 🙂
De gemiddelde luisteraar kan heel goed het verschil tussen een programma van Edwin Evers en die van Frank Dane horen. Zelfde muziek alleen de beste dj tov een hele slechte.
Dus we gaan voor Spotify met nieuws weer en verkeer. Met een voorspelbaar algorime wat je tot vervelens toe hetzelfde voorschoteld?
En in een tijd dat mensen zelfs graag betalen voor reclamevrije content… misschien kunnen die stations dan beter een een reclamevrij abonnement aanbieden. Een station gefocust op (verrassende) muziekkeuzes (urban Dance Squad bijvoorbeeld 🙂 ), relevante info en minder lachzakken.
Huidige oppervlakkige radio wel ja.
MAAR meneertje Kicken, hoe denk jij er over om podcasts naar de radio te brengen, er zijn zeer goede podcasts in omloop van mensen die nu de radio niet bereiken, om dat wellicht zendermanagers ze afwijst, en ze daar door tot podcasten zijn veroordeeld.
Hoe leuk zal het zijn om bijvoorbeeld een nu nog podcast van Jan Roos, Roddelpraat of die van Jan Dijkgraaf, Nare jongens op de radio te gaan horen dat zou toch tof zijn!
Radio heeft zeker toekomst, de kracht is dat het verbindt, dat het live is en interactie. Wat spoitfy en podcasts niet hebben
Het hoeft alleen niet meer via FM, of DAB+ maar streaming is net zo goed en snel en is beter voor de directe communicatie