[BLOG] Ben je er weer een keer Kicken? Ja ik moet toch weer even wat kwijt, omtrent het prachtige woord ‘schijnzelfstandigheid’. Iets wat schering en inslag is bij de Nederlandse radiostations: discjockeys krijgen geen vast contract en komen niet in dienst van de zender maar moeten maandelijks een factuurtje sturen voor ‘bewezen diensten’, terwijl ze gewoon op een vast tijdstip in de dag- of weekendprogrammering zitten. Bij ziekte, vakantie of andere afwezigheid krijg je als discjockey niks betaald en het station loopt geen enkel risico op langdurig verzuim en de daarbij horende kosten. Terwijl radiomaken een beroep is waarbij je juist iedere keer op de toppen van je kunnen moet presteren onder enorme druk. Druk die sinds de wekelijkse luistercijfers alleen maar opgelopen is, wat resulteert in veel meer uitval en ziekte. Hoe zou het dan wél moeten?
Laat ik beginnen met een veelgehoord commentaar tegenwoordig: er gebeurt weinig spannends meer op de Nederlandse radio. Discjockeys houden zich in. Wie durft er nog een risico te nemen? Wie durft er nog eens wat nieuws, origineels of verrassends te doen? Nou dat brave gedoe zonder experimenteren werk je ook allemaal in de hand door discjockeys en producers in te huren op zzp-basis. Ik zou wel gek zijn als ik iets doe waarmee ik opval, want voor mij tien anderen en dan huren ze me gewoon vanaf maandag niet meer in! Zelf heb ik de luxe gehad altijd gewoon in loondienst van de omroep (TROS) of station (VERONICA) te werken. Hierdoor voel je je als jock gesteund door je organisatie, durf je meer en zet je je meer in. Vaste dienstverbanden zijn ook weer goed voor de teamspirit, want niemand zit te azen op alle vervangingen zodat hij of zij weer een extra factuurtje kan sturen. Minder onderlinge concurrentie betekent meer samenwerking en een beter station.
Bovendien mag het ook niet wat er nu gebeurt: er zijn zat discjockeys die dagelijks, op hetzelfde tijdstip, bij dezelfde zender te horen zijn. Moeten draaien vanaf een playlist die bepaald wordt door de organisatie. Wordt bepaald wanneer ze wat mogen zeggen en vaak nog waarover. Zijn ook alleen op deze zender te horen. Dat is allemaal wat de wet op schijnzelfstandigheid waarop de overheid vanaf 1 januari strenger gaat controleren probeert tegen te gaan. En terecht! Als je dan ook nog eens hoort voor wat voor bedrag sommige discjockeys landelijke radio zitten te maken dan zakt je de broek helemaal tot op je enkels: 50 of sommigen zelfs voor 30 euro per uur! Voorbereiden doe je maar in je eigen tijd, geen reiskosten, vakantiedagen of andere dingen die bij een vast dienstverband horen. En constant maar die dreiging dat dit je laatste show was op de zender, wat je nog eens een extra last op de schouders geeft.
Gek is het dus niet dat de ene na de andere discjockey uitvalt of op z’n minst kampt met psychische klachten. Als je het hebt over (on)veilige werkomstandigheden, je kunt niet van radiomensen verwachten dat ze iedere dag op de toppen van hun kunnen presteren zonder daar garanties tegenover te stellen zoals een doorlopend contract. En nu willen de omroepen ook nog eens de makers laten opdraaien voor een eventuele naheffing als er schijnzelfstandigheid geconstateerd wordt. Ik zeg: staken met z’n allen. Draai maar gewoon eens een dag non-stop, hou allemaal je mond en dwing zo af dat dit een zeer ongezonde verhouding tussen werknemer en werkgever is. Gewoon vaste contracten met een marktconform salaris. Niet alleen goed voor de makers, ook voor de luisteraars. Die snakken namelijk naar gedurfde, originele radio en die maak je alleen in een veilige bedding waarin je een potje kan breken.
Ik vrees dat als schijnzelfstandigheid wordt aangepakt dat werkgevers eisen dat wettelijke bescherming van werknemers wordt afgeschaft. Dus Amerikaanse toestanden; ‘je hoeft morgen niet weer te komen’. Werkgevers hebben gewoon een flexibele schil nodig, dus als schijnzelfstandigen niet kunnen, dan maar werknemersbescherming weg. Let maar op.
Ik vind het wel goed dat ze dit gaan aanpakken. En je constatering dat het creativiteit remt kan ik alleen maar beamen. Misschien is radio zoals we dat van vroeger kennen wel morsdood. Ik hoor steeds vaker dat ze een plaat benoemen die ze goed vinden en vervolgens een “veiliger” nummer gaan draaien.
Wat een onzin Kicken. Als je in loondienst ben sta je juist enorm onder druk van een organisatie. Doordat je vrij bent kan je zelfstandig kiezen voor prachtige radio.
Ik ben het met je eens Patrick: zeker als bij hetzelfde station de ene dj zzp-er is en de ander wel een vast contract heeft is er al ongelijkheid onderling. Alleen wil ik hier wel de stelling poneren dat dit klimaat bij radiostations een gevolg is van het beleid van de overheid: door de veilingen van FM frequenties moeten torenhoge bedragen worden neergelegd voor een licentie. De stationseigenaren willen daarom geen extra financieel risico lopen en proberen zo veel mogelijk dj’s op een zzp contract te zetten. Nu komt er met deze wetgeving extra risico bij, waardoor er waarschijnlijk alleen jaarcontracten worden gegeven aan dj’s. Na 2 keer verlengen van het arbeidscontract worden ze dan op straat gezet.