[BLOG] Ben je er weer een keer Kicken? Ja ik moet toch weer even wat kwijt, omtrent het prachtige woord ‘schijnzelfstandigheid’. Iets wat schering en inslag is bij de Nederlandse radiostations: discjockeys krijgen geen vast contract en komen niet in dienst van de zender maar moeten maandelijks een factuurtje sturen voor ‘bewezen diensten’, terwijl ze gewoon op een vast tijdstip in de dag- of weekendprogrammering zitten. Bij ziekte, vakantie of andere afwezigheid krijg je als discjockey niks betaald en het station loopt geen enkel risico op langdurig verzuim en de daarbij horende kosten. Terwijl radiomaken een beroep is waarbij je juist iedere keer op de toppen van je kunnen moet presteren onder enorme druk. Druk die sinds de wekelijkse luistercijfers alleen maar opgelopen is, wat resulteert in veel meer uitval en ziekte. Hoe zou het dan wél moeten?
Laat ik beginnen met een veelgehoord commentaar tegenwoordig: er gebeurt weinig spannends meer op de Nederlandse radio. Discjockeys houden zich in. Wie durft er nog een risico te nemen? Wie durft er nog eens wat nieuws, origineels of verrassends te doen? Nou dat brave gedoe zonder experimenteren werk je ook allemaal in de hand door discjockeys en producers in te huren op zzp-basis. Ik zou wel gek zijn als ik iets doe waarmee ik opval, want voor mij tien anderen en dan huren ze me gewoon vanaf maandag niet meer in! Zelf heb ik de luxe gehad altijd gewoon in loondienst van de omroep (TROS) of station (VERONICA) te werken. Hierdoor voel je je als jock gesteund door je organisatie, durf je meer en zet je je meer in. Vaste dienstverbanden zijn ook weer goed voor de teamspirit, want niemand zit te azen op alle vervangingen zodat hij of zij weer een extra factuurtje kan sturen. Minder onderlinge concurrentie betekent meer samenwerking en een beter station.
Bovendien mag het ook niet wat er nu gebeurt: er zijn zat discjockeys die dagelijks, op hetzelfde tijdstip, bij dezelfde zender te horen zijn. Moeten draaien vanaf een playlist die bepaald wordt door de organisatie. Wordt bepaald wanneer ze wat mogen zeggen en vaak nog waarover. Zijn ook alleen op deze zender te horen. Dat is allemaal wat de wet op schijnzelfstandigheid waarop de overheid vanaf 1 januari strenger gaat controleren probeert tegen te gaan. En terecht! Als je dan ook nog eens hoort voor wat voor bedrag sommige discjockeys landelijke radio zitten te maken dan zakt je de broek helemaal tot op je enkels: 50 of sommigen zelfs voor 30 euro per uur! Voorbereiden doe je maar in je eigen tijd, geen reiskosten, vakantiedagen of andere dingen die bij een vast dienstverband horen. En constant maar die dreiging dat dit je laatste show was op de zender, wat je nog eens een extra last op de schouders geeft.
Gek is het dus niet dat de ene na de andere discjockey uitvalt of op z’n minst kampt met psychische klachten. Als je het hebt over (on)veilige werkomstandigheden, je kunt niet van radiomensen verwachten dat ze iedere dag op de toppen van hun kunnen presteren zonder daar garanties tegenover te stellen zoals een doorlopend contract. En nu willen de omroepen ook nog eens de makers laten opdraaien voor een eventuele naheffing als er schijnzelfstandigheid geconstateerd wordt. Ik zeg: staken met z’n allen. Draai maar gewoon eens een dag non-stop, hou allemaal je mond en dwing zo af dat dit een zeer ongezonde verhouding tussen werknemer en werkgever is. Gewoon vaste contracten met een marktconform salaris. Niet alleen goed voor de makers, ook voor de luisteraars. Die snakken namelijk naar gedurfde, originele radio en die maak je alleen in een veilige bedding waarin je een potje kan breken.
Ik vrees dat als schijnzelfstandigheid wordt aangepakt dat werkgevers eisen dat wettelijke bescherming van werknemers wordt afgeschaft. Dus Amerikaanse toestanden; ‘je hoeft morgen niet weer te komen’. Werkgevers hebben gewoon een flexibele schil nodig, dus als schijnzelfstandigen niet kunnen, dan maar werknemersbescherming weg. Let maar op.
Ik vind het wel goed dat ze dit gaan aanpakken. En je constatering dat het creativiteit remt kan ik alleen maar beamen. Misschien is radio zoals we dat van vroeger kennen wel morsdood. Ik hoor steeds vaker dat ze een plaat benoemen die ze goed vinden en vervolgens een “veiliger” nummer gaan draaien.
Wat een onzin Kicken. Als je in loondienst ben sta je juist enorm onder druk van een organisatie. Doordat je vrij bent kan je zelfstandig kiezen voor prachtige radio.
Wat hebben mensen bij de radio (of TV) nou te kiezen?
Alles wordt van bovenaf geregeld… Muziek, Spreektijd, etc..
Veel inbreng heb je niet als presentator / DJ
Als “zelfstandige” DJ heb je geen band met de zender en kun je rap vervangen worden.
Als je door de zender laat bepalen wat wel en niet mag, dan heb je slechte afspraken gemaakt.
Wie betaalt, bepaalt. Da’s een oude wetmatigheid.
Hoeveel keuze heb je als DJ om ergens anders op hetzelfde of een even waardevol slot te gaan werken? En met het labeltje van zender A kom je niet snel op radio B of C FM terecht.
Dan is vast in dienst toch comfortabeler dan ZZP’en. Bij vast in dienst is het aan de zender of omroep om jou werk te geven, als ZZP’er is de kans dat je thuis komt te zitten groter.
Kijk daarbij verder dan de goedbetaalde DJ’s. Die komen er als ZZP’er wel uit of hebben budget om een tijdje werkloos uit te zingen. Producers en andere ondersteunende functies hebben die luxe niet.
Als je jezelf comfortabel voelt als loonslaaf, vooral doen. Maar laat de vrijbuiters die dat willen dan ook gewoon ZZP-en.
Beste Gerjan, het is niet zo dat je een keuze hebt. Je bent zzp-er of je bent het niet. Kijk even bij de regels waaraan je moet voldoen om als zzp-er te kunnen werken. Bij de radio worden alle regels genegeerd en dit gaat volgend jaar grote gevolgen hebben, terecht!Schijnzelfstandigheid wordt vastgesteld aan de hand van bepaalde criteria. Bij de radio is doorlopend sprake van schijnzelfstandigheid. Er zijn ook een paar omroepen die hiermee te maken hebben gehad en die zijn daarvoor beboet.
Iemand loonslaaf noemen is flauw, je bent dan immers gewoon een werknemer, geen slaaf.
Inderdaad, je bent een werknemer die ongeveer de helft krijgt uitbetaald van het salaris waarvoor je hebt getekend. Er is een werkgever die voor je bepaald wat je doet, wanneer je dat doet en hoe je dat doet. En als je een van die drie dingen weigert, dan is dat werkweigering en reden tot ontslag (en kan je heel veel geld kosten). Dat is wat moderne slavernij is.
Een radioprogramma is als een bank, je maakt het product waar de klant om vraagt. Als jij een houten bank met blauw leren bekleding besteld voor aankomende vrijdag, dan zou het raar zijn als ik pas op zaterdag met een stalen stoel met rode katoenen bekleding aan kom onder het mom, ik ben zelfstandig en ik bepaal wat er gebeurd. Dat is precies wel wat de overheid graag wil.
En dat is pas écht onzin! In loondienst heb je wederkerig commitment, als zzp-er ben je ‘vrij wild’. Maar de dat doen de dj’s, radio hosts of hoe je de mannetjes en vrouwtjes ook maar wilt noemen…he-le-maal zelf. Als je dan ook nog een keer voor 30 eurio per uur aan de slag gaat zegt dat wat over de zzp-er, maar zeker ook over de opdrachtgever. Noem het dommig van twee kanten…een zzp-er zou het niet moeten doen, een zelfrespecterend radiobedrijf niet moeten willen. Dat er roergangers zijn die deze zieke verhouding in stand houden, zegt iets over het cellentekort in de bovenkamer op beleidsmatig niveau. Vooral als dezelfde beleidsmakers dan met hun frequent opgerekte leaseauto budget en Ibiziaanse lifestyle schouderklopjes willen ontvangen van dezelfde zzp-ers die ze mentaal en financieel schofferen. Nepo-narcisme in praktijk. De eerste opdrachtgevers en zzp-er die opstaan en roepen…zo doen we het niet meer! Wij tonen intrinsiek respect naar elkaar, dat zijn de helden. Zorgt wellicht voor meer non stop uren, maar dat geeft dan ook weer aan dat aan de de stem die daar zat geen talent verloren is gegaan. Zzp-ers zijn niet het probleem, die moeten alleen geholpen worden met een stuk realistische rekenkracht, maar dat mediabedrijven een beroepsgroep moedwillig misbruiken…wel.
De meeste Nederlanders werken voor minder dan €30 per uur en moeten er harder voor werken! En liedjes aan-en afkondigen kun je toch amper werken noemen.
Dionne de Graaff zei eens, Ja ik mag tijdens de Tour lekker nsar Frankrijk en krijg er nog voor betaald ook.
De meeste Nederlanders zitten in loondienst en zijn gegarandeerd van 40 uur per week beloning, als dit zo in het contract staat. 35 euro zzp is dik onder modaal verdienen als je ook reserveert voor later, ziek zijn en vakanties. Dus media bedrijven houden boven modaal veel over door onder modaal weinig te betalen, dat is het moraal van dit verhaal.
Mij bekruipt zo het gevoel dat je niet voor 100% in het vizier hebt wat het vak inhoudt.
Ik ben het met je eens Patrick: zeker als bij hetzelfde station de ene dj zzp-er is en de ander wel een vast contract heeft is er al ongelijkheid onderling. Alleen wil ik hier wel de stelling poneren dat dit klimaat bij radiostations een gevolg is van het beleid van de overheid: door de veilingen van FM frequenties moeten torenhoge bedragen worden neergelegd voor een licentie. De stationseigenaren willen daarom geen extra financieel risico lopen en proberen zo veel mogelijk dj’s op een zzp contract te zetten. Nu komt er met deze wetgeving extra risico bij, waardoor er waarschijnlijk alleen jaarcontracten worden gegeven aan dj’s. Na 2 keer verlengen van het arbeidscontract worden ze dan op straat gezet.
“vroeger” in de 70 er jaren als je freelance was bij een omroep mocht je niet langer dan 11 maanden aan één gesloten werken. Een z.g. “11 maands contract.
Want daarna moest de desbetreffende omroep je in dienst nemen. Dus dit is al zo oud als……………………..
Vinden mensen in de media die tijdelijke contracten fijn?
Al die presentatoren die elke twee tot drie jaar een nieuw contract tekenen, maar ondertussen al 10 of 20 jaar bij dezelfde omroep of zender zitten. Dan zou een vast contract toch wel een teken van vertrouwen zijn.
Nog even en je hebt als station geen dj’s meer nodig. A.i. neemt het straks over en je hebt geen gezeur meer van zieke medewerkers, of een dj die opeens het opneemt voor Rusland in de oorlog met Ukraine. (Dat Mediahuis niet ter plekke Rob Stenders heeft ontslagen is mij nog een raadsel.) Met A.i. kan de redaktie de stem bepalen wat er gezegd wordt. Nu misschien nog niet met de huidige techniek, maar met een paar jaar is dat ook dik in orde, kijk maar naar nepfoto’s of A.i. videos.
AI of een echte stem.
Sorry maar is zoiets als vibrator of echte ..
Ik ga voor de niet altijd perfect maar wel warm menselijke optie.
Maar Rob Stenders nam het op voor Rusland. Is hij de Robert Jensen? Ja…ach… vrijheid van meningspuiting.
Rob Rob Rob toch…
Het is niet zozeer een onderschatting van de menselijke rol, maar een schromelijke overschatting van wat AI kan, of gaat kunnen. Iedereen heeft het over AI waarmee je zowat alles kan oplossen, maar het is meer een hype dan realisme. Minister Agema wil AI gaan inzetten om de administratieve kosten in de zorg te halveren (met adviezen van De Hond). Nou, dan weet je het wel, gaat heel veel geld kosten met minimale resultaten. Virtual reality was ook zo’n grote belofte die de wereld zou veranderen. En nu?
Kom op, een vast contract is in de huidige tijd zo waardeloos als wat. Je zit vast aan cao’s en pensioen fondsen die mekaar rijkelijk belonen. Het tarief moet omhoog naar een minimum van 50 euro, dat is absoluut waar.
Je kunt verder als dj bij een groter station lekker bijbeunen op de vrijdag en zaterdag avond waarbij best wat klusjes zijn wat je zo in je zak steekt 🙂
Er zijn nog wel meer functies dan de dj uithangen.
Zo was er ooit een studiotechnicus bij een zeezender… ;o)
Minimum van €50,- dekt je kosten niet. Uurtarief vanaf € 85,- lijkt me wat reëler.
Met 50 euro kom je wel uit, het is geen topsalaris en in mijn ogen weegt het niet op tegen de risico’s die je loopt ten opzichte van ergens in dienst zijn.
Maar ergens moet de grens liggen.
Als ZZP’er of in loondienst, de creativiteit is al compleet weggemaaid door de directie die kiest voor veilige voorgesorteerd deuntjes, veilige spreek takes die niet langer mogen duren dan 10/15 seconden (als je geluk hebt). In die take moet je ook nog 2x de zender naam noemen, en de tijd vermelden. Lang leve de radio, die zo dood klinkt als een pier. Zolang we het moeten hebben van de inbreng van de creativiteit van de bobo’s blijft het trekken aan een dood paard.
Als je in loondienst bent wordt je creativiteit ook binnen bepaalde grenzen gehouden. Je bent gewoon in dienst en je moet plat gezegd uiteindelijk doen wat je baas je zegt en anders is het einde oefening en kan je voortaan alleen maar koffie en croissantjes halen.
De waarheid ligt wat genuanceerder.
Ik ben zzp’er en ik wil absoluut nergens in dienst. Ik wil op meerdere plekken kunnen zitten en werken wanneer ik wil. Drie keer in mijn leven een vaste aanstelling gehad en drie keer duurde het niet langer dan een jaar.
Ik hoop dus dat we er niet te veel last van gaan krijgen. Maar ja, dan ga ik wel wat anders doen. het zal allemaal wel.
Dan voor de goede orde nog even ’t uurtarief waarvoor je je bed uitkomt…
En dan hebben we het niet eens over de dezelfde stemmen die overal te horen zijn. Zie je overigens ook bij TV. Bijvoorbeeld Eus die volgens mij wel voor 4 verschillende omroepen/tv zenders werkt. Je zou toch verwachten dat je als omroep gewoon iemand als vaste stem en/of gezicht wil hebben? Het is immers je uithangbord voor wie je als omroep bent. Ligt trouwens niet enkel aan de omroepen, maar ook aan de presentatoren zelf. Ze kunnen immers veel meer geld verdienen als freelancer en zijn vrijer om lucratieve schnabbels aan te nemen.
Dit is 13 jaar Rutte in een notendop: als we (de VVD) onze zin niet krijgen dan bezuinigen we toch gewoon de handhaving weg.
Hoe kan dit goed voor de DJ? Welke stationmanager denkt dat het een goed idee is voor zijn station dat zijn ZZP-DJ ook bij minstens 2 concurrenten is te horen. Dat zal dan ook niet gebeuren en die presentator zal hooguit elders wat voice-overopdrachten o.i.d. mogen doen. Hoezo vrijheid?
*Terwijl radiomaken een beroep is waarbij je juist iedere keer op de toppen van je kunnen moet presteren onder enorme druk.*
Voor dat méér dan riante salaris moet je het vak radio maken niet gaan overschatten Kick. Er rennen bijna een miljoen mensen in ploegendiensten door een fabriek heen om maar hun productie te halen. Dát is werken onder druk, en ook nogeens voor een minder dan modaal salaris. Die hebben de pech dat ze niet geboren zijn met een goede stem.