In Het verraad van Hilversum wordt de rol van de publieke omroep tijdens de Duitse bezetting gedurende de Tweede Wereldoorlog geschetst. Dit programma, gemaakt door de Joodse redactie van de EO, toont een beeld van de tijd waarin de nationale radio uiteindelijk wordt overgenomen door de nazi’s.
In de jaren dertig veroverde de radio steeds meer de Nederlandse huiskamers. Zo groeide de radio uit tot een massamedium met voor het eerst live nieuws en verslaggeving van bijvoorbeeld sportevenementen. In deze periode rukt in Duitsland het nationaalsocialisme op. Naziminister Joseph Goebbels zag al snel in dat radio bij uitstek geschikt was om miljoenen mensen te bereiken met propaganda. Na een effectieve aanpak in eigen land, wilden de nazi’s in alle bezette landen radio inzetten om hun boodschap te verspreiden.
Propaganda-apparaat
Het verraad van Hilversum laat zien hoe de Nederlandse omroepen reageerden op de bezetting, en hoe ze zich opstelden ten opzichte van de Duitsers. Nog voordat de nazi’s dit hadden verordend, zegden enkele omroepen de samenwerking met hun Joodse personeelsleden op.
Het programma toont dat een aantal publieke omroepen zich coöperatief opstelde. Hierdoor konden zij worden ingezet als propaganda-apparaat voor de nazi’s. Een houding met zeer ingrijpende gevolgen.
De Nederlandsche Omroep
Gaandeweg namen de Duitsers de nationale zenders steeds meer autonomie af. Vanaf maart 1941 werden de omroepen door de nazi’s opgeheven en eigende De Nederlandsche Omroep zich het alleenrecht in de ether toe. Dit was een gedwongen samenwerkingsverband, onder leiding van NSB’ers en nazi’s.
Wat was het effect van de nazistische programmering van de omroepen? Waarom ging het personeel van de omroepen in groten getale mee naar de nieuwe nazi-zender? Welke rol speelde de Nederlandsche Omroep bij de anti-Joodse maatregelen? Wat was de rol van de NSB in deze programmering? En waarom zwegen de omroepen hierover na de oorlog?
Eindredacteur Alfred Edelstein: “De publieke omroepen hebben in de afgelopen bijna 80 jaar weggekeken van hun oorlogsverleden. Daarom vind ik het zo belangrijk dat dit programma is gemaakt. Ik ben van mening dat het de omroepen zou sieren om een herdenkingsmonument te realiseren waarmee de vermoorde omroepmedewerkers zoals sportverslaggever Han Hollander kunnen worden herdacht.”
Met medewerking van
Geïnterviewden in dit programma zijn onder anderen: journalist Dick Verkijk, radiopresentator Govert van Brakel, recensent Henk van Gelder, oud VPRO-directeur Jan Haasbroek, programmamaker Marnix Koolhaas, tv-journalist Fons de Poel, historicus Bart Wallet en KRO-NCRV directeur Peter Kuipers.
‘Het verraad van Hilversum’ is op woensdag 28 augustus om 22.05 uur te zien bij de EO op NPO 2. Deze film is gemaakt door de Joodse redactie van de EO.
Ik heb weleens begrepen dat in die tijd propaganda vanuit kerken ook niet ongewoon waren.
Maar interessant, de rol van publieke omroep in oorlogstijd en er na.
Je moet geschiedenis kennen om herhaling in de toekomst te voorkomen.
Publieke opinie in oorlogstijd is een wapen die door beide kanten van strijdende partijen wordt gemanipuleerd.
Kijk maar naar Israël nu.
Naast een monument zouden excuses ook op zijn plaats zijn, na 80 verstreken jaren. Mooi dat dit document gemaakt is en dat is gelukkig ook weer publieke omroep.
Lees ook het boek van Dick Verkijk
Radio Hilversum 1940-1945: de omroep in de oorlog.
Klopt! Met een mooie serie , daaraan gekoppeld , van radiodocumentaires, met fraaie geluidsfragmenten en openhartige intervieuws.
Er is ook een radioserie van. https://www.hoorspelen.eu/plus/1940-1945.html
KRO-gids, 18 augustus 1974.
Dick Verkijk, producer-regisseur bij de NOS-radio, is bij het schrijven van zijn onlangs verschenen, geruchtmakende boek Radio Hilversum 1940-1945 over de Nederlandsche Omroep in bezettingstijd zeer grondig te werk gegaan.
Hij maakte gebruik van 150 getuigenverklaringen en enkele tientallen van deze in interviews afgelegde verklaringen kon hij met toestemming van betrokkenen op de band vastleggen.
Uit deze belangwekkende interviews bouwde hij een radioserie op, die bestaat uit vier 40 tot 70 minuten durende documentaires, waarvan de eerste door de NOS op 18 augustus 1974 wordt uitgezonden. De serie wordt afgesloten op zondag 15 september met een tweeënhalf uur durende reconstructie van een omroepzondagmiddag in oorlogstijd.
Bij het samenstellen van de documentaires putte Verkijk ook uit de archieven van de NOS, de Stichting Film en Wetenschap van de Rijksuniversiteit in Utrecht en het Deutsches Rundfunkarchiv in Frankfurt.
Npo verraadt ons nog steeds. Pro ongecontroleerde migratie. Zwijgen over misdaden door allochtonen gepleegd. Pro eu. Pro koningshuis. Goed dat Omtzigt ze wil aanpakken. Pro klimaat hysterie. Pro coronabeleid. Tegengeluid werd weggezet als wappie. In Zweden hebben ze alles vrijgelaten. Zit dat land nu in de afgrond?
Jan, je bent ze vergeten in te nemen.
Joep, zit je lekker daar? Op je wolk van onwetendheid?
Hoezo onwetendheid Dirk? Ik heb mijzelf over de inhoud niet eens uitgelaten.
Het boek van Dick Verkijk heb ik nog staan. Een omvangrijk werk en de moeite van het lezen meer dan waard.Voor zover ik heb begrepen is de AVRO de eerste omroep geweest die joods personeel ontsloeg en lang is doorgegaan met een z.g. samenwerking. Guus Weitzel is/was daar een schoolvoorbeeld van.
De AVRO heeft zelf geprobeerd om de enige Nationale omroep te worden aan het begin van de oorlog.
Ze hebben hier bij een jubileum jaren geleden als omroep zelf aandacht aan besteed in een programma wat gepresenteerd werd door Bas Westerweel.
Goh, meeeeeen je dat nou!?
De reactie van Aad hierboven. En zo zijn er nog een aantal lieden hier die niets anders doen dan mensen uitdagen en de sfeer op deze pagina verpesten. Kan daar a.u.b. iets aan gedaan worden. Nieuw systeem registratie of betere moderatie.
https://www.spreekbuis.nl/dick-verkijk-ik-wil-nog-altijd-weten-waarom-de-duitsers-als-eerste-het-avro-gebouw-binnenvielenen-direct-naar-herr-willem-vogt-vroegen/